Дипломдық ЖҰмыс в011100 «Информатика» мамандығы бойынша



Pdf көрінісі
бет7/14
Дата25.01.2022
өлшемі1.28 Mb.
#454821
түріДиплом
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14
Тұрсун Әсел- дипломдық жұмыс

 

 

        1.3 Орта мектеп оқушыларын компьютерде программалау дағдысына 

баулу 

 

Қазіргі  кезеңде  білім  беруді  ақпараттандыру  өзекті  әлеуметтік  талап 

етілетін  процесс,  бастауыш  білім  берудің  өзгеретін  парадигмасының  маңызды 

элементі  болып  табылады  [25].  Алгоритмдеу  бағдарламалау  бөлігі  ретінде 

информатика  курсы  мазмұнының  негізгі,  орталық  элементі  болып  табылады. 

Python 


бағдарламалау 

тілінің 


мүмкіндіктеріне 

оның 


ресурстарын 

психологиялық-педагогикалық  және  әдістемелік  жоспарларға  проекциялау, 

яғни қолма-қол ресурстардан тікелей туындайтын қасиеттер жатады. 

Қазіргі  кезеңде  білім  беруді  ақпараттандыру  өзекті  әлеуметтік  талап 

етілетін  процесс,  бастауыш  білім  берудің  өзгеретін  парадигмасының  маңызды 

элементі  болып  табылады.  мектеп  оқушыларын  бағдарламалауды  оқытудың 

қолданыстағы әдістерін толығырақ қарастырайық. 

Информатика  бөлігі  ретінде  программалау  информатика  курсының 

мазмұнының  негізгі,  орталық  элементі  болып  табылады.  Алайда,  оны  зерттеу 

көлемі даулы болып қала береді, бұл бағытты фундаментализациялауды жүзеге 

асырудың  маңыздылығымен  де,  бағдарламашы  мамандығына  кәсіптік  бағдар 

беру  қажеттілігімен  де  байланысты.  Сондықтан  программалау  тілін  үйренудің 

екі  аспектісі  бар:  дамытушы  және  бағдарламашы.  Даму  аспектісі  қазіргі 

адамның  жеке  басының  қажетті  сапасы  ретінде  оқушылардың  алгоритмдік 

ойлауын  дамыту  қажеттілігімен  байланысты.  Программистік  аспект  негізінен 

мансаптық  бағдарлаушы  сипатқа  ие  және  оқушыларға  бағдарламашылар 

қызметінің мазмұнын көрсету қажеттілігімен байланысты. Оқушылар алгоритм 

және алгоритмді Орындаушы ұғымдарымен танысады. 

Әзірленген  "Pyhton  тілінде  программалау"  элективті  курсы  Жоғары 

бейіндік мектептің 7-11 сынып оқушылары үшін таңдау пәні болып табылады. 

Курс  теориялық  материалдан  тұрады,  оның  ішінде  ОБП  негізгі  ұғымдары 

туралы  ақпарат,  сонымен  қатар  алынған  теориялық  материалды  бекітуге  және 

программалау дағдыларын қалыптастыруға арналған практикалық тапсырмалар 

бар. 



26 

 

Курстың  мақсаттарын  белгілейміз:  оқушыларды  Python  программалау 



тілінде программалау принциптерімен және негіздерімен таныстыру; Python-да 

программалаудың  теориялық  және  практикалық  негізін  қалыптастыру; 

компьютерлік  логика  мен  алгоритмизацияға  негізделген  ойлауды  дамыту. 

Сабақтың 

әрқайсысы 

теориялық 

материалдарды 

да, 


практикалық 

тапсырмаларды  да,  оларды  орындау  мысалдарын  да  қамтиды.  Теориялық 

бөлімде  тілдің  синтаксисі  сипатталған,  негізгі  элементтер  мен  құрылымдар 

сипатталған,  оларды  қайда  қолдануға  болатындығы  сипатталған.  Курстың 

практикалық  бөлімінде  оқушыларға  зерттелген  теориялық  материалды  бекіту 

үшін өз бетінше орындау үшін тапсырмалар беріледі. 

Курс  екі  модульге  бөлінген.  Бірінші  модуль-программалау  тілінің 

негіздері,  деректер  типтері,  базалық  алгоритмдік  құрылымдар  (ұстану, 

тармақтау,  циклдар),  құрылымдық  программалау  оқытылады.  Бірінші  модуль 

қарапайым  деректер  түрлерімен  жұмыс  істеуге  негізделген,  тек  модульдің 

соңында  құрылымдалған  түрлермен  танысу  болады  (массивтер  зерттеледі). 

Екінші модуль толығымен функциялар мен ОБП-ті зерттеуге арналған. 

Теориялық бөлім. Бірінші модуль. 

1.  Python-мен  алғашқы  танысу  (тілдің  қысқаша  тарихымен,  оның 

мүмкіндіктері мен қолдану саласымен танысу). 

2. Программалаудағы мәліметтер типтері. Айнымалыны анықтау (деректер 

түрлері, оларды қойылған міндеттерге байланысты пайдалану). 

3.  Логикалық  өрнектер  (логикалық  алгебраның  негізгі  операциялары, 

Python-дағы логикалық операциялар, оларды қолдану ерекшеліктері). 

4. Пернетақтадан деректерді енгізу. 

Теориялық бөлім. Екінші модуль. 

1.  Python-дағы  функциялармен  танысу  (Python-дағы  функцияларды 

анықтау, синтаксис және оларды қолдану ерекшеліктері). 

2.  Python-дағы  ОБП  (ОБП  терминологиясы,  негізгі  ұғымдар  мен 

анықтамалар). 

3.  Python-да  ОБП-тегі  мұрагерлік  (Python  программалау  тілі  шеңберіндегі 

"мұрагерлік" ұғымы, оны қолдану және іске асыру). 

4.  Полиморфизм  және  Python-да  ОБП-тегі  әдістерді  қайта  анықтау 

("полиморфизм"  ұғымы  және  оны  Python-да  жүзеге  асыру,  әдістерді  қайта 

анықтау). 

Практикалық бөлім. Бірінші модуль. 

1. «Hello world!"Python-дағы алғашқы бағдарлама. 

Оқушыларға  әртүрлі  құралдарды  (консоль,  IDLE)  қолдана  отырып 

Бағдарлама жазу ұсынылады. Anaconda Jiputer). 

2. Логикалық өрнектер. 

Практикалық  мысалдарда  оқушылар  логикалық  алгебрамен  танысады: 

логикалық қосу, көбейту, әр түрлі операциялардың комбинациясы. 

3. Шартты оператор if. 

Мысалдар  арқылы  оқушылар  if  шартты  операторын  қолдануды  үйренеді, 

сонымен қатар "логикалық өрнектер"тақырыбындағы материалды бекітеді. 




27 

 

4. Цикл while. 



Практикалық  сабақта  оқушылар  циклдік  алгоритмдерді  жазуды  үйренеді 

және оларды жүзеге асырудың әртүрлі нұсқаларымен танысады. 

5. Бірнеше тармақталу. 

Оқушылар  if-elsif-else  операторының  бірнеше  тармақталуымен  және 

қолдану саласымен танысады. 

6. Пернетақтадан деректерді енгізу. 

Оқушылардың пернетақтадан деректерді енгізу және шығару дағдыларын 

меңгеруі. 

Практикалық бөлім. Екінші модуль. 

1.  Функциялар  параметрлері  мен  аргументтері. Жергілікті және  ғаламдық 

айнымалылар. 

Оқушыларға  айырмашылықтарды  түсіну  және  оларды  қолдану  аясын 

анықтау  үшін  параметрлермен  және  параметрлерсіз  бағдарламаларда 

функцияларды іске асыру ұсынылады. 

2. Нысандар мен сыныптарды құру. 

Оқушылар  ОБП  деген  не  екенін  түсінгеннен  кейін,  олар  алған  білімдерін 

осы  практикалық  сабақта  қолдана  алады,  сыныптарды  сипаттап,  объектілерді 

құруды үйренеді. 

3. Сынып конструкторлары _ _ init__. 

Сабақта  сынып  сипаттамасы  туралы  кеңейтілген  түсінік  беріледі, 

сыныптың арнайы әдісі (конструктор) ұғымы енгізіледі. 

4. Нысанға бағытталған программалаудағы композициялық тәсіл. 

Геометриялық  есептерді  шешу  кезінде  оқушылар  композицияны  қолдану 

дағдыларына ие болады. 

5. Модульдер және оларды импорттау. 

Оқушыларды  бағдарламаларда  модульдерді  қолдануға  Практикалық 

оқыту. 

6. Python-дағы бастапқы код құжаттамасының жолдары. 

Оқушылар кодты құжаттау механизмін меңгереді. 

7. Қайта тиеу операторлардың ҚҚТБ. 

Іс  жүзінде  оқушылартер  операторларды  шамадан  тыс  жүктеу 

тұжырымдамасымен  танысады  және  бағдарламаларды  ұйымдастыруда  осы 

тәсілді қолданудың практикалық дағдыларын бекіту үшін бірнеше мысалдарды 

орындайды. 

8. Файлдық жүйе. 

Файлдармен жұмыс істеу бойынша материалды практикалық бекіту. 

Курс  барысында  оқушылардың  жұмысы  бағаланады:  синтаксистің 

дұрыстығына  бастапқы  код,  түсініктемелердің  болуы,  алгоритмдердің  тиімді 

орындалуы, 

айнымалы 

атаулардың, 

функциялардың, 

сыныптардың 

түсініктілігі. 

Әзірленген  "Python  тілінде  программалау"  курсының  құрамы  мен 

құрылымына келесі компоненттер кіреді: 




28 

 

1.  Оқыту  компоненті  (оқуға  жататын  және  оқу  тақырыптарына 



құрылымдалған теориялық материал; тапсырмалардың тұжырымдамалары мен 

оларды  орындау  жөніндегі  әдістемелік  ұсынымдардан  тұратын  практикалық 

материал). 

2. Бақылау компоненті (екі қиындық деңгейіне бөлінген сұрақтар мен тест 

тапсырмалары: негізгі және жоғарылатылған). 

Қосымша  жалпы  білім  беретін  оқу  орындарындағы  информатика 

сабақтарында  дидактикалық  құрал  ретінде,  курс  материалдарын  оқу  және 

қайталау бойынша оқушылардың өзіндік жұмысында, сондай-ақ қашықтықтан 

оқыту үшін пайдалануға арналған. 

Бағдарламаны  іске  қосқаннан  кейін  экран  сақтағыш  пайда  болады,  содан 

кейін  Бағдарламаның  "негізгі"  бастапқы  формасы  пайда  болады.  Бұл  форма 

сізге  жаңа  пайдаланушыны  анықтауға,  қажетті  қиындық  деңгейін  таңдауға 

және  оқуды  бастауға  мүмкіндік  береді,  ал  егер  пайдаланушы  бұрыннан  бар 

болса, оқыту ол соңғы рет тоқтаған сабақтан жалғасады. 

Сабақтармен  негізгі  жұмыс  формада  жүзеге  асырылады.  Бұл  ретте  бүкіл 

оқу  және  білімді  тексеру  процесі  осы  нысанда  жүзеге  асырылады.  Бұл  API-ге 

(веб-шолғыштың  қолданбалы  программалау  интерфейсі)  енгізу  және  HTML 

парақтары сияқты әр сабақты енгізу арқылы жүзеге асырылады. 

Сабақтармен  жұмыстың  негізгі  түрі.Сабақтың  екі  түрі  бар:  навигациямен 

және онсыз. Жоғарғы жағында навигациясы бар сабақ үшін қажетті бөлімге тез 

өту  мүмкіндігі  бар  бөлімдердің  атаулары  бар  мазмұн  қол  жетімді.  Тиісінше, 

егер  сабақ  навигациясыз  болса,  онда  мазмұн  жоқ.  Қажетті  бөлімге  ауысқан 

кезде,  оң  жақта,  бөлімнің  атауынан  кейін  сабақтың  мазмұнына  тез  оралу 

мүмкіндігі бар. Ол үшін "жоғары"деген жазуды басу қажет. 

Сабақтар HTML гипермәтіндік белгілеу тілінде жеке "main" файлы ретінде 

енгізілген  CSS  құжатының  сыртқы  түрін  сипаттау  тілін  қолдана  отырып 

жасалған.css». Әр сабақ-бұл жеке html файлы, онда басты бөлімде css файлына 

сілтеме көрсетілген. 

Әр  сабақтың  стилінің  негізгі  элементтері-теориялық  және  практикалық 

ақпараты бар блоктар. Теориялық ақпараты бар блоктар сол жақта орналасқан 

және  мәтін  көлеміне  байланысты  экранның  60%  алады.  Сонымен  қатар,  бұл 

блоктарда  схемалар  мен  кескіндер  орналасуы  мүмкін.  Практикалық  ақпараты 

бар  блоктар,  әдетте,  Python  тілінде  жасалған  Код  элементтерінің  мысалдары, 

сондай-ақ  осындай  элементтердің  нәтижесі  сол  жақта  орналасқан.  Егер 

сабақтың  құрылымы  бірнеше  бөлімді  қамтыса,  шарлауды  жеңілдету  үшін 

сабақтың тақырыбынан кейін тиісті бөлімге еренсілтемелері бар мазмұн жүзеге 

асырылады.  Әр  бөлім  үшін,  сонымен  қатар  навигацияның  ыңғайлылығы  үшін 

сабақтың басына, яғни мазмұнына оралу мүмкіндігі жүзеге асырылады. 

Оқытудың  ажырамас  бөлігі-білімді  бақылау.  Екі  сынақтың  әрқайсысы 

жеке  html  файлдары  түрінде  жүзеге  асырылады.  Тестілеудің  алгоритмі  Ispring 

Suite көмегімен жүзеге асырылады. 

Бетте  пайдаланушыға  тек  бір  сұрақ  көрсетіледі,  оған  жауап  бергеннен 

кейін келесі сұраққа өту үшін "жауап беру" түймесін басу керек. 



29 

 

Осылайша, әзірленген курс мүмкіндік береді: 



1. 

Кез-келген 

компьютерде 

оқушыларды 

Python 

программалау 

негіздерімен көрнекі және қарапайым түрде таныстырыңыз. 

2. Оқушының ағымдағы білім деңгейіне байланысты оқу бағдарламасының 

күрделілік деңгейін таңдаңыз. 

3. Оқушыларды Python программалау тілінде тапсырмаларды орындаудың 

практикалық мысалдарымен және нұсқаларымен таныстыру. 

4.  Объектіге  бағытталған  программалау  принциптерін  қолдана  отырып, 

программалау дағдыларын дамыту. 

Жүргізілген  сынақ  жұмысы  (Python  тілін  қолдана  отырып,  сараланған 

есептерді 

шешу) 


программалау 

саласындағы 

білімді, 

дағдыларды 

қалыптастырудың жоғары деңгейін көрсетеді. 

Осыдан  бірнеше  жыл  бұрын  программалауды  сауаттылықпен  салыстыру 

заңсыз болып көрінер еді. Енді, әр мектепте «Информатика және АКТ» пәндері 

оқытылған  кезде,  мұндай  салыстыру  қазіргі  заманғы  адамның  жалпы  мәдени 

білім  беруінде  осы  пәнді  зерттеудің  орнын  және  оның  болашақта  қандай  рөл 

ойнайтынын түсінуге көмектеседі.  

Сонымен,  ақырында,  оқу,  яғни  оқу  -  белгілі  бір  бағдарлама  бойынша 

жұмыс  жасау.  Шынында  да,  бала  бірдеңе  жасауды  үйрену  үшін  алдымен  оны 

қалай жасайтынын түсінуі керек. Осындай түсінік пайда болғаннан кейін ғана 

қайталанған  жаттығулар  нәтижеге  әкеледі.  Бұл  тек  бұрын  белгілі  іс-әрекетке 

логикалық  реакциялар  тізбегі  болып  табылатын  бағдарламаларға  ғана  емес, 

сонымен  қатар  адамның  спорттағы,  музыкадағы,  ойындардағы  және 

т.б.қозғалыстың  күрделі  процесінде  орындайтын  бағдарламаларға  қатысты 

екенін ескеріңіз. 

Адамның  күнделікті  өмірі  де  бағдарлама  бойынша  жиі  орындалатын 

қызмет.  Режимді  бақылайтын  әрбір  адам  өзін  мақтан  тұтатын  бағдарламашы 

сияқты  сезінеді.  Таңертеңнен  бастап  үйден  шығуға  дейінгі  сағаттармен 

уақытты есіңізде сақтаңыз. Бұл уақыт ертеден қалыптасқан таңертеңгі жұмысқа 

толы:  төсек  қою,  жуу  және  т.б.  Үйді  жинау  туралы  ойлағанда,  бұл  оңай  емес 

екеніне  көз  жеткізесіз.  Әрбір  кәсіби  бағдарламашы  үшін  тиімді  үй 

бағдарламасын құру абырой болар еді. 

Сонымен  қатар,  бағдарламалар  әлемі  тек  компьютердің  жадына  кіретін 

нәрсеге  байланысты  емес.  Бұл,  ең  алдымен,  компьютерлердің,  роботтардың 

және автоматты құрылғылардың көмегімен енді ғана жүзеге асырылып жатқан 

адамзаттың жинақталған орасан зор қоры. Бұл барлық тіршілік иелерінің гендік 

инженериясының мәселелері. 

Егер мұның бәрі солай болса, онда біз, әрине, программалаудың негіздерін 

табу  мәселесіне,  соның  ішінде  кейбір  бастапқы  мәндерді  бөлектеу  мәселесіне 

келеміз. 

 

 «Программалау  -  бұл  оқу  сияқты  негізгі  дағды  болып  келеді.  Әр 



мектептегі оқушыны код жазуға үйрету керек» деп 11 жасынан бастап Facebook 

негізін  қалаушы  Марк  Цукерберг  жеке  тәлімгердің  басшылығымен 




30 

 

программалау негіздерін оқыды. Кейінірек Цукерберг мектеп-интернатқа түсіп, 



онда  программалаумен  белсенді  айналыса  берді,  нәтижесінде  музыкалық 

талғамдарды есте сақтауға арналған «Синапс» бағдарламасын құрды.  

Программалау    негіздері  5  жастан  бастап  балалар  үшін  қол  жетімді. 

Қытайда  балаларды  балабақшада  программалауға  үйретеді.  Бірінші  сыныптан 

бастап Эстонияда программалау сабақтары 2012 жылдан бері оқытыла бастады. 

Аppstore-де  Bustin  Jeiber  қосымшасын  таба  аласыз,  оны    12  жасында  Томас 

Суарес  деген  әзірлеуші    құрды,  бала  6  жасында  код  жазуға  қызығушылық 

танытты,  оған  программалау  кәсіби  хоббиге  айналды  және  бұл  қосымша 

балаларға өте қызықты болуы мүмкін [27]. 

Ойын  арқылы  оқыту  оқушының  жаңа  тақырыпты  игерудің  тиімді 

жақтарын бірден көруіне көмектеседі.  

Программалық  код  жазудың  ұқсас  нұсқасын  Scratch  визуалды  ортасы 

ұсынады,  онда  оқушы  кірпішті  код  элементтерімен  біріктіру  арқылы  ойын 

жасай алады. Бағдарламаны тегін пайдалануға болады.  

Оқушы  үшін    қарапайым  анимациялар  мен  ойындар  жасауға  көмектесу 

үшін  оны  тіпті  олардың    ата-анасы    да  меңгере  алады.  Программалық  код 

көрнекі интерфейсті қолдану арқылы жазылады: балалар шартты мәлімдемелер 

мен циклдарды ойын түрінде үйренеді.  

Шынында  да,  оқушы  бірдеңе  жасауды  үйренуі  үшін  алдымен  оны  қалай 

жасайтынын  түсінуі  керек.  Осындай  түсінік  пайда  болғаннан  кейін  ғана 

қайталанған  жаттығулар  нәтижеге  әкеледі.  Бұл  тек  бұрын  белгілі  іс-әрекетке 

логикалық  реакциялар  тізбегі  болып  табылатын  бағдарламаларға  ғана  емес, 

сонымен  қатар  адамның  спорттағы,  музыкадағы,  ойындардағы  және 

т.б.қозғалыстың  күрделі  процесінде  орындайтын  бағдарламаларға  қатысты 

екенін ескеріңіз. 

Адамның  күнделікті  өмірі  де  бағдарлама  бойынша  жиі  орындалатын 

қызмет.  Режимді  бақылайтын  әрбір  адам  өзін  мақтан  тұтатын  бағдарламашы 

сияқты  сезінеді.  Таңертеңнен  бастап  үйден  шығуға  дейінгі  сағаттармен 

уақытты  есіңізде  сақтаңыз.  Бұл  уақыт  әдеттегіге  айналған  таңертеңгі 

жұмыстармен толтырылады: төсек жинау, жуу және т.б. 

Сонымен  қатар,  бағдарламалар  әлемі  тек  компьютердің  жадына  кіретін 

нәрсеге  байланысты  емес.  Бұл,  ең  алдымен,  компьютерлердің,  роботтардың 

және автоматты құрылғылардың көмегімен енді ғана жүзеге асырылып жатқан 

адамзаттың жинақталған орасан зор қоры. Бұл барлық тіршілік иелерінің гендік 

инженериясының мәселелері. 

Ал  егер  мұның  бәрі  солай  болса,  онда  біз,  әрине,  біз  программалаудың 

негіздерін  табу  мәселесіне,  оның  ішінде  табиғат  пен  адам  жасаған 

бағдарламаларды  жалпы  түрде  түсінуге  мүмкіндік  беретін  кейбір  бастапқы 

мәндерді  анықтау  мәселесіне  келеміз.  Егер  бұл  бастапқы  мағыналарды  адам 

саналы  түрде  қабылдай  алады  десек,  онда  бұл  мағыналарды  жалпы  білімнің 

құрылымы мен мазмұнына қосудан басқа жол жоқ. 

Осылайша,  біз  шын  мәнінде  электронды  есептеу  технологиясының 

қоғамда  таралуының  алдында  тұрмыз.  Адам  іс-әрекетінің  барлық  дерлік 



31 

 

типтерінде  машина  бір  уақытта  адамды  нәтижесіз  жұмыстан  босатады  және 



оның ақыл-ойын нығайта отырып, оның серігіне айналады. 

Ол  адам  интеллектісінің  дамуын  жеделдетуші  ретінде  маңызды  рөл 

атқаруы,  ақпаратты  өңдеу  заңдылықтары,  білімнен  бизнеске  өту  жолдары, 

бағдарламалар құра білу, олар туралы ойлану және жұмыс нәтижелерін болжау 

қабілеті болуы керек. Осы мәселелер бойынша білім жиынтығы қоғамның әрбір 

мүшесі  алатын  жалпы  білім  берудің  дамыған  бөлігі  -  екінші  сауаттылыққа 

айналуы керек. 

Қазір  барлығымыз  бүкіл  әлемдегі  саяси  және  экономикалық  қайта 

құрулардың  куәсі  болып  отырмыз.  Бүгінгі  болып  жатқан  оқиғаның  айқын 

көріністерінің  бірі  -  жаңа  компьютерлік  технологиялардың  біздің  және  басқа 

елдерге енуі. Қазіргі компьютер өміріміздің барлық салаларына, соның ішінде 

білім беру жүйесіне де еніп отыр. 

Қарапайым  жалпы  білім  беретін  мектептер  аумағында  компьютерлік 

сауаттылықты  меңгеру  -  біздің  қоғамды  әлемдік  стандарттарға  жеткізудің 

басты  міндеті.  Информатика  бойынша  оқу  бағдарламалары  әзірленді  және  1-

сыныптан  бастап  оқытуды  жалғастыруда  [28].  Бірқатар  оқулықтар  мен  түрлі 

әдістемелік  құралдар  жарық  көрді.  Алайда,  программалау  тілін  оқытуды  орта 

мектеп бағдарламасына енгізу керек пе, қайсысын оқыту керек деген сұрақ әлі 

де өзекті болып тұр. 

Бүгінде  көріп  отырғанымыздай,  дайын  бағдарламалық  жасақтаманың 

көптігімен  тек  компьютерлік  сауаттылық  негіздерін  меңгеруге,  стандартты 

кеңсе  жиынтығына  немесе  курстарға  байланысты  курстарға  үйрету  арқылы 

арнайы білім беру мекемелеріне арналған бағдарламалық жасақтамамен жұмыс 

жасауды  ұсынуға  болады.  белгілі  бір  мамандық.  мекемелер  -  колледждер  мен 

институттар. Бірақ бұл тәсіл қарапайым, бірақ өте маңызды нәрсені елемейді  - 

бұл  компьютерлік  технологиядағы  ең  үлкен  шығармашылық  программалауға 

негізделген. 

Бұл  талапты  орындамау  оқушыны  жаңа,  көп  қырлы  іс-әрекет  түрінде 

өзінің  шығармашылық  қабілеттерін  дамыту  мүмкіндігінен  айыруды  білдіреді. 

Сонымен  қатар,  біз  программалау  тілін  кәсіби  игеру  туралы  емес, 

оқушыныңосы қызмет түрімен танысуға, тіпті өзі үшін жоғары білімді таңдауға 

мүмкіндік беретін программалау негіздерін үйрену туралы айтып отырмыз. 

Жоғарыда  айтылғандай,  осы  фактінің  өзі  жалпы  орта  білім  беретін 

мектептердің  бағдарламасына  программалау  тілдерін  оқытуды  енгізу  үшін 

жеткілікті. 

Мектептегі  информатика  курсы  ең  алдымен  балаларды  программалауға 

үйретуге  бағытталған.  Бастауыш  мектептерге  ұсынылатын  көптеген 

бағдарламалар мен оқу құралдары оқушылардың логикалық және алгоритмдік 

ойлау  қабілетін  дамытуға  арналған.  Бұл  эксперименттік  бағдарламалардың 

құрылымы  әртүрлі  болғанымен,  жалпы  олардың  мақсаттары  бір,  яғни 

оқушылардың 

бойында 


компьютермен 

қарым-қатынас 

мәдениетін 

қалыптастыру;  оқушыны  дайын  бағдарламалармен  жұмыс  істеуге  үйрету; 




32 

 

оқушылардың компьютерлер, алгоритмдер, ақпарат және информатика туралы 



негізгі түсініктерін қалыптастыру [29]. 

Біздің  елімізде  тұңғыш  рет  1-3  сыныптарға  арналған  компьютерлік 

ойындарды  дамыту  арқылы  бастауыш  мектептерде  информатика  курстары 

енгізілді.  Оның  мақсаты  -  бастауыш  мектептің  білім  беру  процесінде 

қолданылатын компьютерлік ойындарды дамыту жүйесін теориялық тұрғыдан 

негіздеу, сонымен қатар оларды қолдану әдістемесін жасау. 

Орта  мектептерінің  бастауыш  сыныптарында  тұңғыш  рет  мектептің  1-3 

сыныптарына  «Ақпараттық-коммуникациялық  технологиялар»  пәні  енгізілді. 

Осы бағдарламадан келесі тұжырымдар жасалды: бастауыш сынып оқушылары 

жаңа 


технологиялар 

мен 


компьютерлік 

ойындарды 

оқуға 

деген 


қызығушылықтың жоғары екендігі анықталды; курсты тез және жеңіл меңгеру; 

компьютерлік  ойындар  негізінде  жасалған  материалдарды  ерекше  ынтамен 

меңгергенін біліп, бастауыш сыныптарда сабақ беру кезінде «АКТ» курсының 

тиімді  екендігіне  көз  жеткізді.  Орта  білім  беру  жүйесіндегі  информатиканың 

рөлі  қазіргі  қоғамдағы  ақпараттық  мәдениеттің  негізі  -  ақпараттық-

коммуникациялық технологияларды пайдалану дағдыларын қалыптастырудағы 

ақпараттық білімнің мәнімен қамтамасыз етіледі. 

Пәнді оқытудың басты мақсаты - жаңа ұрпақтың жас кезінен жүйелі ойлау 

қабілетін  қалыптастыру  [30].  Әр  курс  тақырыптарға  бөлінеді  және  олар 

таңдалған  курстың  талаптарына  сәйкес  келеді.  Курстың  барлық  тақырыптары 

жыл  сайын  компьютерлік  зертханада  өзін-өзі  ұстау  ережелері  мен  қауіпсіздік 

ережелерін тексеруден басталады. Сонымен бірге курстың әр тақырыбы даму, 

дүниетану  және  технология  саласындағы  білімді  тереңдетеді.  «Ақпарат», 

«Ақпараттық  процестер»  сияқты  ұғымдарды  игеру  қоршаған  әлем  туралы 

білімді  және  абстрактілі ойлау  мен  логикалық  қорытынды  жасай білуді  қажет 

етеді. 


Курсты аяқтағаннан кейін оқушы оқу жоспарында көрсетілген әр тақырып 

бойынша білім мен дағдылардың жиынтығын алады. Компьютерде белгілі бір 

тақырыптар  бойынша  қызықты  тапсырмалар  мен  сұрақтар,  практикалық 

жаттығулар бар. Бұл кезеңдердің барлығы бағдарлама құрылымында көрінеді. 

Кейбір  тақырыптар  басқа  пәнді  білуді  талап  етеді.  Пәндердің  пәнаралық 

сабақтастығы 

оқу 

процесінде 



жаңа 

ақпараттық-коммуникациялық 

технологияларды қолдану арқылы қамтамасыз етіледі. 

 

 





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет