Дипломдық ЖҰмыс в011100 «Информатика» мамандығы бойынша

33 

 

       

  2  ОРТА  МЕКТЕПТЕ  PYTHON  ПРОГРАММАЛАУ  ТІЛІН  ОҚЫТУДЫҢ 

ӘДІСТЕРІ 

 

        2.1 Python –да күрделілігі жоғары  есептерді шешу мүмкіндіктері 

 

Мектептегі  «Информатика»  пәнін  оқу  процесінде  ерекше  назар  аударуды 

қажет  ететін  ең  қызықты  мәселелердің  бірі-оқушылардың  программалау 

бойынша білім деңгейін арттыру. 

Қазіргі  уақытта  оқушыларға  мектепте  программалау  тілдерін  үйретуге 

назар  аудару  процедуралық  типтегі  тілдерге  аударылады.  Сонымен  қатар, 

соңғы  жылдары  Python  программалау  тілі  кеңінен  танымал  бола  бастады,  ол 

бүкіл  әлемде  оқыту  үшін  де,  мәтіндік  диалогтардан  бастап  маңызды  веб-

қосымшалар  мен  3D  ойындарына  дейін  әртүрлі  бағдарламалар  жасау  үшін 

кеңінен қолданылады [31]. 

Информатика  тарихында  программалау  элементтерін  зерттеу  курстың 

негізі болып табылады. Бұл орта мектепте программалауды үйрену тек мақсат 

қана  емес,  сонымен  қатар  оқушылардың  ойлау  қабілетін  қалыптастырудың 

құралы болып табылады, олардың математикалық қабілеттерін дамытуға ықпал 

етеді,  сонымен  қатар  жоғары  мамандандырылған  сыныптарда  және 

университетте оқуды жалғастыруға негіз болады [32]. 

Осылайша,  дипломдық  жұмыстың  тақырыбы  әсіресе  өзекті  болып 

көрінеді,  өйткені  ол  мектеп  оқушыларына  Python  тілінде  программалауды 

оқытудың  дамыған  электронды  құралын  қолдана  отырып  оқыту  әдістемесін 

жасауға бағытталған. 

Оқу  мақсатындағы  электрондық  білім  беру  ресурстары  бүгінгі  күні  білім 

беру процесінің ажырамас бөлігі болып табылады және: информатиканы оқыту 

мақсаттарына  қол  жеткізу;  оқушыларға  бар  сабақтарды  ұйымдастыруда 

мұғалімге программалау дағдыларын меңгеруге көмектесу үшін пайдаланылуы 

мүмкін. 

Күрделі  есептері  шешуде  программалау  тілдерін  оқытудың  жаңа 

құралдары  ерекше  маңызды.  Біздің  зерттеуіміздің  мақсаты  "Күрделі  есептерді 

шешуде  Python  тілінде  программалау  және  оқу  мақсатына  сәйкес  электронды 

құрал жасау әзірлеу болды. 

Зерттеу  материалдары  мен  әдістері.  Әр  түрлі  авторлардың  қолданыстағы 

информатика  оқулықтарын  талдау  олардың  императивті  процедуралық  және 

объектіге  бағытталған  программалау  парадигмасын  таңдайтындығын  көрсетті. 

Сондай-ақ,  оқыту  жүйесін  әзірлеудің  қолданыстағы  құралдарына  талдау 

жүргізілді, олардың артықшылықтары мен кемшіліктері қарастырылды. 

Зерттеу  нәтижелері  және  оларды  талқылау.  Біздің  ойымызша,  Python  тілі 

мектеп  үшін  дәстүрлі  программалау  тілдерінен  гөрі  жақсы  және  күрделі 

мәселелерді шешу үшін программалауды бастапқы оқыту үшін де қолайлы. 

Python тілінің келесі артықшылықтарын атап өтуге болады: 

34 

 

1.  Тілдің  түсініктілігі  Паскаль  тіліне  қарағанда  жоғары.  Қарапайым 

бағдарламалар  бірнеше  жолмен  жазылады,  алгоритмге  тікелей  қатысы  жоқ 

нұсқаулар қажет емес (мысалы, Int main()). 

2.  Қарапайым  және  қысқа  синтаксис.  Әдетте,  Python  бағдарламасы  C++, 

Pascal және Basic-ке қарағанда қысқа жазылады. 

3. Еркін іске асыру. 

4. 

Тілдің 

қазіргі 

заманғы, 

онда 

жоғары 

деңгейлі 

деректер 

құрылымдарының  болуы  (тізімдер,  жиындар,  ассоциативті  массивтер,  ұзақ 

арифметика). 

5. Объектіге бағытталған программалау құралдарының (ОБП) болуы. 

6.  Графикалық  қосымшаларды,  web-қосымшаларды  және  т.  б.  оңай 

әзірлеуге мүмкіндік беретін кітапхананың болуы. 

Әзірленген "Pyhton тілінде программалау" электронды оқулығы мектептің 

9-сынып оқушылары үшін таңдау пәні болып табылады. 

Курс теориялық материалдан тұрады, оның ішінде ОБП негізгі ұғымдары 

туралы  ақпарат,  сонымен  қатар  алынған  теориялық  материалды  бекітуге  және 

программалау дағдыларын қалыптастыруға арналған практикалық тапсырмалар 

бар. 

Курстың  мақсаттарын  белгілейміз:  күрделі  есептерді  шешу  кезінде 

оқушыларды  Python  программалау  тілінде  программалау  принциптері  мен 

негіздерімен  таныстыру;  Python-да  программалаудың  теориялық  және 

практикалық 

негізін 

қалыптастыру; 

компьютерлік 

логика 

мен 

алгоритмизацияға негізделген ойлауды дамыту. 

Мектеп  оқушылары  үшін  кәсіби  өзін-өзі  анықтаудың  маңызды  кезеңі  - 

элективті  курсты  таңдау.  Ұсынылып  отырған  курс  мектепте  білім  беруде 

информатика  бойынша  мамандандырылған  оқытудың  құрамдас  бөлігі  болып 

табылады. Бұл курс мектептегі информатика курсы туралы білімді тереңдетуге 

де,  жалпы  білім  беру  ұйымын  бітіргеннен  кейін  қызмет  саласын  таңдауға  да 

көмектеседі. 

«Python-де  бағдарламалау»  элективті  курсы  информатиканың  негізгі 

курсын  кеңейтеді  және  осы  пән  бойынша  сіздің  қабілеттеріңізді  тексеруге 

мүмкіндік береді [33]. Элективті курста бағдарламалауға арналған мәселелерді 

шешуге  көп  уақыт  бөлінеді,  олардың  кейбірін  шешу  үшін  тапқырлық  пен 

математикалық аппараттарды қолдануды қажет етеді. Бұл бағдарламалау курсы 

Python-да құрылымдық бағдарламалаудың негізгі түсініктерін ұсынады. 

 Python 

бағдарламалау  тілін  таңдау  бірқатар  артықшылықтарға 

байланысты:  біріншіден,  кодтың  анықтығы  мен  ықшамдылығы,  іске  асыру 

жылдамдығы. Оның көмегімен сіз әр түрлі мәселелерді шеше аласыз және оның 

келесі  мүмкіндіктері  бар:  динамизм,  объектіге  бағытталған  бағдарламалауды 

қолдау және кросс-платформа. 

Оқыту  процесін  белсендіру  үшін  бұл  элективті  курста  танымдық  іс-

әрекеттің  әр  түрлі  әдістері  және  олардың  жұмысының  әр  түрлі  формалары 

қолданылады.  Курс  9  сынып  оқушыларына  бағытталған.  Қорытынды  бақылау 

формасы - мәселелерді шешу. 

35 

 

Курстың  мақсаты  оқушылардың  Python  бағдарламалау  дағдыларын 

дамыту болып табылады. Курстың міндеттері: 

 •  «Алгоритмдеу  және  бағдарламалау»  тақырыбы  бойынша  идеялар  мен 

тұжырымдамаларды кеңейту 

• оқушылардың бағдарламалау дағдыларын тексеру 

• болашақ саналы кәсіби өзін-өзі анықтауға көмектесу 

 «Python-да  бағдарламалау»  элективті  курсын  игеру  барысында  келесі 

жалпыға бірдей білім беру іс-шаралары дамиды деп болжануда: 

1. Жеке: 

• өмірлік, жеке және кәсіби өзін-өзі анықтау; 

• әлеуметтік рөлдер мен тұлғааралық қатынастардағы бағдар. 

2. Коммуникативті 

• 

мұғаліммен 

және 

құрдастарымен 

білім 

беру 

саласындағы 

ынтымақтастықты жоспарлау; 

• ақпаратты іздеу мен жинау саласындағы белсенді ынтымақтастық; 

•  қарым-қатынастың  міндеттері  мен  шарттарына  сәйкес  өз  ойларын 

жеткілікті толық және дәлдікпен жеткізе білу, ана тілінің грамматикалық және 

синтаксистік  нормаларына  сәйкес  монологтық  және  диалогтық  сөйлеу 

формаларын меңгеру. 

3. Нормативтік 

• мақсат қою; 

іс-шаралар жоспары мен дәйектілігін құру; 

•  олардың  әрекеттерін  бақылау;  •  іс-қимылдың  күтілетін  нәтижесі  мен 

оның нақты өнімі сәйкес келмеген жағдайда жоспар мен іс-шараларға қажетті 

толықтырулар мен түзетулер енгізу; 

• игерілген және әлі игерілуге жататын нәрселер туралы оөушыларға бөлу 

және хабардар ету, ассимиляцияның сапасы мен деңгейін бағалау; 

• ерікті күш, өзін-өзі реттеу қабілеті. 

4. Танымдық 

•  қажетті  ақпаратты  іздеу  және  таңдау;  ақпаратты  іздеу  әдістерін,  оның 

ішінде компьютерлік құралдардың көмегімен қолдану; • білімді құрылымдау; 

• ауызша және жазбаша түрде сөйлеу сөздерін қасақана және ерікті түрде 

құрастыру; 

•  ауызша  және  жазбаша  түрде  сөйлеу  мәнерін  саналы  және  ерікті  түрде 

құрастыру; 

•  мәселені  қою  және  тұжырымдау,  шығармашылық  және  ізденушілік 

сипаттағы мәселелерді шешуде іс-әрекеттер алгоритмін дербес құру. 

• Логикалық әмбебап әрекеттер: 

• ерекшеліктерді анықтау мақсатында объектілерді талдау; 

• бөліктерден тұтас құрайтын синтез; 

• таңдалған сипаттамаларға сәйкес объектілерді салыстыру, жіктеу; 

• салдарлар туғызатын тұжырымдама жасау; 

• себеп-салдарлық қатынастарды орнату; 

• пайымдаудың логикалық тізбегін құру; 

36 

 

• мәселені шешу және шешу 

Курсты игеру нәтижесінде оқушы: 

1.  сызықтық,  тармақталған  және  циклдік  құрылымның  бағдарламаларын 

құра білу; 

2. бағдарламаны түзете білу, олардан алгоритмдік қателерді таба білу; 

3. мәліметтердің құрама құрылымын білу (жолдар, тізімдер, сөздіктер); 

4.  практикалық  есептерді  шешудің  негізгі  әдістерін  білу.  Оқушылардың 

білімді  игеруін  бақылау  тест  тапсыру  және  әр  түрлі  тақырыптарға  есептер 

шығару арқылы жүзеге асырылады. 

Қорытынды  сабақ.  Қорытынды  сабақ  екі  сабаққа  арналған.  Барлық 

қарастырылған  тақырыптар  бойынша  мәселелер  шешіледі,  күрделі  кодтардың 

мысалдары қарастырылады. Барлық өтілген тақырыптар қайталанады. 

Жоспарланған нәтижелерге қойылатын талаптар Курсты аяқтағаннан кейін 

оқушылар: 

•  Python  тілінің  жоғары  деңгейлі  бағдарламалау  тілдерінің  арасындағы 

орнын білу; 

•  Python  тілінде  ұсынылған  бағдарлама  құрылымының  ерекшеліктерін 

білу; • Python ортасының бөлігі болып табылатын модульдер туралы түсінікке 

ие болу; 

• дайын модульдерді қолданудың мүмкіндіктері мен шектеулерін білу; 

• сан, мәтін, тізім, сөздік сияқты мәліметтер құрылымы туралы түсінікке ие 

болу; 

• арифметикалық өрнектің құрамы туралы түсінікке ие болу;  

• Python құрамына кіретін математикалық функцияларды білу; 

• арифметикалық және логикалық өрнектерге мысал жаза білу 

• Python тілінің негізгі операторларын, олардың синтаксисін білу; 

• операторлардың әрқайсысының орындалу процесі туралы түсініктері біле 

алады. 

жүктеу/скачать 1.28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: