1.6.1 Ұңғылар қорының жағдайы
Құмкөл кен орны бойынша 1999 жылы пайдалану қоры 156 ұңғыма болды. Оның ішінде істеп тұрғаны 78 істелмейтіні – 9, меңгеру мен тұрғызудан-70 ұңғыма.
Істеп тұрған ұңғымалар соның ішінде
І-кешенде-31
ІІ-кешенде-30
ІІІ-кешенде-17
1999 жылы 18 өндіру ұңғымасы енгізілді. Жоспар бойынша-50, механикаландырылған тәсілге 4 ұңғыма аударылды.
Пайдалану қоры фонтандық тәсілмен өндірілді. Ол қабат қысымының онымен, қоса қабат энергиясының төмендеуіне әкеліп соқты.
2000 жылы пайдалану қоры 195 ұңғыма, істеп тұрғаны –101 ұңғыма, 84 ұңғыма фонтандық тәсілмен, 17 ұңғыма механикаландырылған тәсілмен өндірілді. Бір ұңғыманың тәулігіне беретін орташа шығымы 54 тонна ІІ-ІІІ кещендерде күнделікті қабат
3 кесте - Өндіру және су айдау ұңғымаларының өзгеруі
t жыл
|
Өндіру ұңғымасы, саны
|
Айдау ұңғымасы, саны
|
жоспар
|
нақты
|
жоспар
|
нақты
|
1998
|
35
|
25
|
7
|
-
|
1999
|
52
|
28
|
10
|
-
|
2000
|
64
|
30
|
18
|
5
|
2001
|
78
|
37
|
26
|
4
|
2002
|
90
|
38
|
34
|
8
|
2003
|
95
|
45
|
38
|
12
|
қысымы 9,7 МПа-ға түсті. Оның өзі сұйықты алу қарқыны, су айдау қарқыны жетпей тұр. Өйткені тұрғызу кешендерінің қанағатсыз жұмыс жасауында. Ал, 2002 жылы қантардың бірінші жұлдызындағы пайдалану қорына келетін болсақ (3 кесте), осы уақыт ішінде .
1. 120 ұңғыма өнім беріп тұр, 101 ұңғыма фонтанды, 19-ы механикаландырылған тәсілмен жұмыс жасауда.
2. Меңгеру мен тұрғызуда 80, оның ішінде. 47 ұңғымаға көтергіш құбыр мен фонтанда қондырғы жетіспейді.
3. Жұмыссыз 8 ұңғыма, оның себебі: қабат қысымдары қаныққан қысымнан төмен.
4. Уақытша тоқтап тұрған 50 ұңғыма, оның ішінде 30-ы жинау қондырғыларынан қашық болғандықтан консервацияланған, 20-пайдалану ұңғымалары. Оның 10 ұңғымаларын (№№ 140, 243, 244, 2070, 2080, 242, 330, 336, 400, 431) меңгерген кезде газ шыққан. Сосын 10 ұңғыма (№№ 1013, 1002, 1003, 152, 240, 2046, 347, 345, 340, 2059) нұсқа болғандықтан 100 процент суланған.
5. Су айдау қоры 50 ұңғымадан тұрады, оның ішінде істеп тұрғаны. 24 ұңғыма, қалғандары әр түрлі себептермен тоқтап тұр. Меңгеру мен жабдықтауда – 18 ұңғыма, уақытша тоқтап тұрғаны - 2 ұңғыма, істемей тұрғаны - 6 ұңғыма.
6. Бақылау ұңғымалары – 3
7. Су алатын ұңғымалары – 10, оның ішінде 5-6 ғана тұрақты жұмыс істейді.
Құмкөл кен орнында 2002 жылдың аяғына дейін 357 ұңғыма бұрғыланды. Жобаға қарағанда 46,3 процентті құрайды, сол қазылған ұңғымалардың 256 - пайдалану, 57 - айдау, 15 - су алатын, 2 - газды қабатқа қазылған, 3 - бақылау, 20 - барлау және екі уақытша тоқтатылған ұңғымалар.
Пайдалануға берген 258 ұңғыма орнына 1999 жылдың аяғына шын мәнісінде жұмыс жасап тұрғаны 215 ұңғыма, оның 189 ұңғымасы фонтандық тәсілмен және 26 механикалық тәсілмен жасауда
Қалғандары жұмыс жасамай тұрған 28, меңгеру мен тұрғызылуға тұрған 15 ұңғыма әртүрлі жағдайлармен 43 ұңғыма тоқтап тұр, оның өзі пайдалану қорының 16,6 процентін құрайды. І кешен бойынша өндіру ұңғымаларының қоры №3 кестеде келтірілген. Жұмыс істемей тұрған 28 мұнай ұңғымасы, оның ішінде 21 фонтандық және 7 ШТС тәсіліндегі 28 жұмыссыз тұрған ұңғыманың 17-сі газ факторының көбеюіне байланысты тоқтап тұр. Оның 4 ұңғымасы. (№№ 1002, 1003, 2004, 2005) өнімнің аздығынан механикалық тәсілге көшіруге мәжбүр болып тұр.
Өндіретін екі ұңғыманың көп сулануына байланысты айдау ұңғымасына көшірілді.
2002 жылы айдау қорында 57 ұңғыма, оның ішінде 37-сі нақты жұмыс жасап тұр. Тұрғызуды күтіп тұрғаны – 16, жұмыссыз тұрғаны – 4 (№ 100, 301, 302, 304). № 100, 301, 304 ұңғымалары апатқа ұшырауына байланысты тоқтап тұр.
Жұмыс істеп тұрған өндіру ұңғымалары мұнай шығымы бойынша таралуы келесі түрде көрінеді: Кен орны бойынша барлығы 208 өндіру ұңғымасы, оның ішінде 32 ұңғыманың шығымы 10 тонна/ тәулікке дейін, 11-ден 30 тонна/тәулікке дейін-71 ұңғыма, 31-ден 50 тонна/тәулікке дейін –65 ұңғыма 51-ден 70 тонна/тәуліккке –20 ұңғыма, 71-ден 90 тонна/тәулікке –12 ұңғыма.
2003 жылдың аяғында істеп тұрған ұңғымалардың қоры 182 ұңғыманы құрайды. Оның ішінде фонтандық тәсілмен 151 ұңғыма, ал штангалы терең сорап тәсілмен 31 ұңғыма игеріледі. Кен орны бойынша орташа тәуліктік шығымы 29 тонна/тәулікті құрады.
1.6.1 Мұнай және газды өндіру көлемі
Кен орнында бірінші қатардағы аудандарда мұнай өндіру ұңғымалары жылына 395 және 701 мың. тонна мұнай береді. Дегенмен 1998 жылы бұл аудандарда кен орнындарын игерудің технологиялық кестенің бұзылуына байланысты 1805623 тонна мұнай алынды.
2003 жылы қабат қысымы 118 ұңғымада, түп қысымы 258 ұңғымада өлшенді. 8 өндіру ұңғымаларына режимдік зерттеу жүргізілді № 232, 234, 239, 333, 2010, 2027, 2081 және алынған нәтижелер бойынша индикатордың қисық тұрғызылуы әсер етті.
Төменде игеру кешендеріндегі зерттеу жүргізілген соны төменде келтірілген:
|
Рққ
|
Ртүп
|
І-кешен
|
40 ұңғыма
|
95 ұңғыма
|
ІІ-кешен
|
64 ұңғыма
|
136 ұңғыма
|
ІІ-кешен
|
14 ұңғыма
|
27 ұңғыма
|
Сұйықты көп алу нәтижесінде ұңғыма төңірегінде судың жиналуына және әр ұңғымадағы суланудың 95 процентке дейін көтерілуіне себебін тигізді.
Мысалы: № 153 ұңғыма –30 процент
№ 1006-50 процент № 151-50 процент
№ 187-70 процент № 1007-70 процент
№ 139-80 процент № 345-80 процент
№ 2046-80 процент № 348-80 процент
№ 1009-90 процент № 134-60 процент
№ 1013-95 процент
№ 143-90 процент
Ұңғымалардағы суланудың тез өсуі мұнайдың шығымын 01.01.99 жылда 93.5 тонна мұнай болды. Төмендеу 25 процентті құрады, яғни әр айға 2,09 проценттен. Ал, ІІ және ІІІ кешендерде төмендеу орнын жаңа ұңғымаларды енгізу арқылы толықтырылды, яғни игеруден бері, 28 өндіру ұңғымаларын қосты. Сонымен қатар бұл қарқынды сұйық алу әлі де игерілмеген аудандарындағы қабат қысымының төмендеуіне әсерін, тигізеді. № 2061, 2061, 2062, 2063, 3012 3014, ұңғымаларында қабат қысымы гидростатикалық қысымнан 0,6-1,0 МПа төмен.
игеру кешенінде ұңғымалар бойынша 115 рет қабат қысымы және 42 рет түп қысымы өлшенген. Кешен бойынша 01.01.00 жылға дейін өлшенген орташа қабат қысымы 10,45 МПа. Сұйықты алуға байланысты қабат қысымының көрсеткіштері 1- кестеде көрсетілген.
Кестеде көрсетілген мәліметтерден байқайтынымыз, қысқа мерзімге өндіру ұңғымаларын тоқтатқанда да қабат қысымының тұрақтануы 10,2 МПа-дан 10,8 МПа болғаны байқалды.
1999жылғы құрастырылған І кешен изобар картасына қарасақ, қабат қысымының түсуі кеніштің батыс жағындағы (№№ 1020,1018, 1016,1014) ұңғымалар төңірегінде байқалды. Қабат қысымы 9,5 және 9,7 МПа. Онымен қоса № № 1020,1018-19 процент, 1016-21 процент және 1014-38 процентке дейін сулануы байқалды. Бұның өзі мұнайды өте қарқынды (орташа тәулік шығымы ұңғыма № 1020-100 тонна/тәулік, 1018-63 тонна/тәулік, 1016-87 тонна/тәулік), алуға байланысты және қабаттың сүзілуі қасиетінің нашарлауы ұңғыма № 1014, онымен қоса су айдаудың өнімді алу қарқынынан қалып отыруынан.
Қабат бойынша ең жоғарғы қысым солтүстік бөлігінде белгіленді (ұңғыма № 1027-10,5 МПа, № 1028-10,74 МПа, № 136-10,86 МПа, № 145-10,65 МПа), ондағы мұнайдың орташа тәулік шығымы 44 тонна/тәуліктен 77 тонна/тәулік аралығында. Түгелден қабат бойынша, қабат қысымы кеніштің шығыс бөлігінде су айдаудың арқасында ұңғыма №№ 104, 1001, 1008 және олардың жылдам таралуына байланысты болды. Тек қана № 149 (9,78 МПа) ұңғымасы ауданында ғана коллекторлық қасиеттерінің нашарлығына байланысты қабат қысымының төмендегі байқалды. Сулану картасында қабатқа су айдаған кезде оның бірқалыпты таралуы көрсетілген. Судың процентін құрамы ұңғыманың шығымына байланысты 30-80 проценті құрайды. Бұның бұрын кейбір ұңғымалардан өнімді көп алғанның әсерінен табан суларының көп тартылуы ерекшеленеді.
01.01.03 жылы бұл ұңғымалар (№130, 131, 139, 143) механикалық тәсілмен пайдалануға көшіріледі. Келешекте қабат энергиясын тұрақтандыру мақсатында мына шараларды ескеру қажет:
-
Су айдау ұңғымаларының өткізгіштігін---Картина
Жақсарту үшін шараларды жүргізу.
2 № 1009, 1012, 1021 ұңғымаларына су айдауды көбейтіп, ал № 1001 ұңғымасына су айдауды азайту қажет.
3. № 1015, 1016, 1018, 1020 ұңғымаларының шығымын 50-60 тонна/тәулікке дейін азайту керек.
Игеру басынан бері кен оны бойынша 61009,3 мың.м3 іліске газ
өндірілді, оның ішінде:
І-кешен бойынша 42273.9 мың.м3
ІІ-кешен бойынша 379592.9 мың.м3
ІІІ-кешен бойынша 179923.9 мың.м3
ІV-кешен бойынша 8301.6 мың.м3
Достарыңызбен бөлісу: |