11-дәріс. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. Толықтауыш. Анықтауыш. Пысықтауыш.
Дәріс сабағының мазмұны:
1. Толықтауыш, олар туралы көзқарастар, зерттелуі
2.Пысықтауыш, оның қалыптасуы, ол туралы көзқарастар
3. Пысықтауыштың түрлері, семантикасы
Толықтауыш, олар туралы көзқарастар, зерттелуі. Толықтауыштық тұлға:
- септік жалғаулары
- септік жалғаулары мен көмекші етістік
- септік жалғаулары мен шылау.
Толықтауыштың сұраулары, түрлері: жанама, тура толықтауыштар, айырмашылығы. Тура толыктауыштың жалғаулы, жалғаусыз жүмсалуы туралы көзқарастар.
Толықтауыштың жасалу жолдары, семантикасы. Негізгі сөздердің толықтауыш қызметінде жұмсалуы, ерекшеліктері.
Толықтауыш құрамы, жасалуы, олардың аясының кеңеюі мен тарылуы, басқа сөйлем мүшелеріне ауысу процесі.
Анықтауыш, көзқарастар, зерттелуі. Анықтауыш сипаты, олар қатысты сөздер. Анықтауыштардың орын тәртібі. Анықтауыштық түлға: нольдік және ілік жалғаулы сөз. Анықтауыштың сұраулары. Анықтауыштың мағынасы мен тұлғасына қарай түрлері: сапалық, меншікті, үйірлі анықтауыш.
Анықтауыштың жасалу жолдары, семантикасы.
Негізгі сөздердің анықтауыш қызметінде жұмсалу ерекшеліктері. Негізгі сөздер мен көмекші сөздер арқылы жұмсалу ерекшеліктері.
Анықтауыштың құрылымы: дара, күрделі түрлері, жасалуы, айырмашылықтары. Үйірлі аныктауыштар. Анықтауыш түрлері, жасалуы, тыныс белгілері, ол туралы көзқарастар.
Пысықтауыш, оның қалыптасуы, ол туралы көзқарастар. Пысықтауыштық түлға: нольдік, септік, негізгі сөз — көмекші сөздер, жұрнақты түрлері. Пысықтауыштың сұраулары. Пысықтауыштың жасалу жолдары:
1. Қабыса байланысқан пысықтауыш:
Үстеу, сын есім, сан есім, көсемше, шартты рай, еліктеуіш сөздер, есімдік, есімше, қимыл есімі.
2. Меңгеріле байланысқан пысықтауыштар: Зат есім, үстеу, есімше, түрақты тіркес.
Пысықтауыштың түрлері, семантикасы. Мезгіл, мекен, мақсат, себеп, амал, мөлшер пысықтауыштары, олардың семантикасы, сұраулары, жасалуы, қүрамы. Пысықтауыштың әрбір түрінің жасалуындағы негізгі сөз табы -үстеу және ретінде қарай олардың әрқайсысының жасалуындагы ерекшеліктер, олардың байланысу формаларына қарай бөлінуі.
Достарыңызбен бөлісу: |