Djeti бу китаб 2010 джыл, сентябрны 9-да, орта кюн, Ораза ачылгъан кюн, джазылыб башланнганды

Сёз менден тамадады,

Къалюбалада джаратылгъанды ол.

Къыйынлыкъдан неда къартлыкъдан

Ёлюрге да боллукъду ол.

Сёз менден тамадады:

Кёрмесем аны къачын, сыйын –

Кесими да болурму сыйым?

Сёз ючюн да соруллукъ – алдады.

Сёз менден тамадады.

Ёмюрледен келеди адет:

Сёзге орнун къоюб,

Алай кетеди джашаудан поэт.

Ары дери да поэтге,

Джангыз былайды джашау:

Сёзню атха миндириб,

Кеси барады джаяу.

Аллах берген джанындан

Поэт Сёзге этеди юлюш.

- Кимди да джан салгъан Сёзге?

- Сёзге джан салгъан – Поэтди, алай а,

Аллахданды Сёзню да джаны.

Ангылагъан халкъ аны,

Сёзге болур артыкъ да сакъ.

Сёзде барды Адам,

Сёзде барды Хакъ.

Сёзню хакълыгъы, акълыгъы ючюн,

Шайыр джанын этеди къурман.

Сезилгенлей турлукъла Сёзде

Аллах бла адам.

Сакъ болугъуз: джашайла Сёзде

Аллах эмда адам.

«Истинный художник верит, что он послан на землю для выполнения некой миссии, для отработки полученного им дара. Личная жизнь имеет значение для него самого и, возможно, для его близких друзей, но он не думает, что она должна становиться предметом внимания публики. Единственное, на что надеется писатель, это внимание читателей к его книгам. Он надеется, что они, по крайней мере, заметят в них опечатки».

Григорий Кружков

КЪАЧАН БОЛСА ДА...

Шылап мийик шиндикге олтурургъа кюрешеди

Кёрюнюр ючюн пелиуанча.

Алай а, къылыкъ кетерикди къайры –

Джюрютеди кесин хайуанча.

Не мийик шиндикге олтурса да,

Къаллай къуллукъгъа тюшсе да,

Оноуу бирди аны –

Кесинден мийиклени къырыу, къурутуу.

Къулну къылыгъы да алайды:

Бий болургъа кюрешген болмаса,

Ёзден болургъа, эркин болургъа

Эсине да келмейди аны.

Бий къауумну къырыб, къурутуб,

Аланы орнуна кеси бий болалса,

Ёзден халкъны да кесине къул этиб,

Бийледен, ёзденледен да дертин бир алалса,-

Андан сора джукъ да керек тюлдю къулгъа.

Алай а,

«Къумдан юй болмаз, къулдан бий болмаз»,- деб,

Билмейми айтханды халкъ.

Къул – патчах болгъандан, Аллах, сен сакъла:

Къул патчахланы кёре келдик.

Ёзден къауум – Башчы, Оноучу болмай,

Кёрлюк тюлбюз – ёмюрде да! – игилик.

Къул къралда джашадыкъ, ёсдюк.

Эркин, ёзден рух къурургъа джетди.

Къачан болса да, бу мыжыкъ кърал, къул кърал –

Хакъгъа бойсуннган кърал болалырмы керти?

КЪАДАУ ТАШДА КЪЫЛ КЪОБУЗ

Суу джанында Къадау Ташда,

Кесилген Джангыз Терекни къатында,

Кимден эсе да къалыб кетген

Зынгырдайды къыл къобуз.

Кюнде джылтыраб кеси да,

Къаматады кёзюмю.

Аны сокъгъан кюн таякъды,

Кюн таякъны тутхан къол а –

Кёрюнмейди – Кёкдеди.

Кюн, булутха кирсе да,

Ол зынгырдайд тохтамай.

Къачхы аязны джазгъы къолу

Сылайд аны аяулу.

Бюгюн а къыл къобузда

Мен кёрдюм илячинни:

Огъесе,

О́л – къанатлана́ тургъан –

Къыл къобузну джанымед?

Къадау ташны юсюнде

Зынгырдайды къыл къобуз.

Зынгырдайды тауушсуз,

Алай а, эшитеме мен.

Нени эшитеме мен:

Джангыз Терекни джырын, кюуюн да;

Минг джылны тынгылаб тургъан,

Кёб палахны сынаб, чыдаб,

Ичинден, тышындан да кюйюб,

Къаралыб, къатыб тургъан,

Къадау Ташны ауазын, сёзюн да.

Къыл къобузну согъады табигъат:

Тынгылайма Къадау Ташха, Джангыз Терекге.

Саугъа, ёлгеннге да тынгылайма,

Туру, таша дуниягъа да тынгылайма,

Эки дуниягъа да тынгылайма,

Ангыларгъа кюрешеме Кёкню, джерни да.

Зынгырдайды къыл къобуз тохтаусуз.

Къыллары асры къызгъандан,

От тиллеге ушайдыла бир-бирде.

Алагъа суу тамчыларын чача да, сууута,

Къыл къобузну суусабын да кесе,

Кетиб барады Къобан да тохтаусуз.

Ата джуртду джюрекни ашы:

Къобанны

Ичеме сууун, джалайма ташын.

Къыл къобуз зынгырдайды, уята эсими.

Кетиб баргъан Къобан сууда,

Тохтаб тургъан Къадау ташда,

Кесилген Джангыз Терекде да

Кёреме кесими.

Къыл къобуз а зынгырдайды.

Кёкдемид, джердемид – къайдады –

Билмейме, аны иеси.

Кимди иеси – аны да билмейме.

Бир-бирде къулагъыма

Таныш джер макъам, сёз да келеди:

«Тауларыбыз тебмесинле,

Къартларыбыз ёлмесинле,

Тургъаныча турсун Таш, Агъач».

Кёбюсю уа,

Джети къат Кёкден эне келген,

Дуния энди эшитирик

Макъамладыла, Сёзледиле.

Къыл къобузну къылларын тийиб,

Аны зынгырдатыб, тиллендириб,

Дунияны тёрт джанына чачылгъан

Ол джарыкъны

Къалай эслемейсиз сиз?

Къадер кечени джарыгъыча бир затды ол.

Къадау Ташны юсюнде зынгырдай тургъан къыл къобуз.

Аны тауушу Ауалгъа, Ахыргъа да джетиб,

Къалюбаладан, Ахырзамандан да айтады хапар.

Таш бла Терекден, Джер бла Кёкдендиле

Ёзю, бети, макъамы, сёзю да къыл къобузну.

Ёмюрлюкню ёлюмсюз ауазы

Чыгъады Къадау Ташны юсюнде къыл къобуздан.

Сезигиз, эшитигиз, кёрюгюз.

Тынгылагъыз, ангылагъыз:

Бизни ючюн согъулады къыл къобуз.

ДЖАШАР ЮЧЮН, АЙНЫР ЮЧЮН...

Кесибиз бурмасакъ джаханюмге,

Джаратылады музыка, джыр.

Кесибиз тюшюрмесек сыйын,

Малаикден да сыйлыды адам.

Джашауубузну этген да къыйын –

Кесибизбиз, аджашыб джолдан.

Неди джетишмеген бизге –

Джерми, хауамы? Огъай.

Джетишмеген – Ийман бла Билимди,

Аласыз – адам тюлдю Адам.

Аласыз – небиз да джалынды, кюлдю.

Аз эсе халкъда Ийман бла Билим –

Ол халкъ сакълаяллыкъ тюлдю

Не Джуртун, не тилин.

Аллай халкъны ёсерик тюлдю

Ангысы, саны да.

Башха халкъла джутарыкъла аны,

Къаллыкъ тюлдю тарихде ызы да.

Ийман-Дин, Окъуу-Билим –

Быладыла сакъларыкъ адамны, халкъны.

Ангыларгъа излемегенле аны –

Дуниядан боллукъдула тюб.

Ийман-Дин, Окъуу-Билим –

Аласыз чарх буруллукъду артха.

Аласыз бизни сакълайды ёлюм,

Аласыз – тюшерикбиз отха.

Къалам бла Китаб, Китаб бла Къалам –

Къутхарлыкъ, сакъларыкъ, тирилтирик да бизни.

Джашарыкъды, айнырыкъды адам

Кесине байракъ, джорукъ этсе Кёкден тюшген Сёзню.

Гюлден гюлге кёчгенча бал чибин,

Поэт кёчеди сёзден сёзге.

Ёлтюрмегиз аны бал ючюн –

Балны ол джыяды сизге.

Джер бал чибинди кюндюз шайыр,

Кёк бал чибиннге бурулады кече уа.

Къатылгъанны – ургъан да этеди,

Урса да, кесиди ёлген а.

Поэт сёзден сёзге кёче,

Тил джуртда айланады учуб.

Тил дуниядан тышына чыкъса уа,

Не этерин билмей, къалады джунчуб.

Кёк бал чибин, джер бал чибин да тюл,

Сёз бал чибинди поэт.

Аны назму къауузларында

Сакъланады ана тилни балы, дамы.

Джюрек джаралагъа джарайды ол.

Ана тилни бачхасында баш къусхан сёзледен

Поэт джыйгъан бал –

Ауруудан, ёлюмден да къутхарады халкъны.

Поэтни ишине чырмау болгъан –

Кесине, халкъгъа да болады заран.

Ол Акъ сёзден – Акъ балдан – бир ашамагъан,

Бир да къуруса да – бир джаламагъан,

Болаллыкъ тюлдю Адам.

Ушамагъан – джукъмайды. Аны ючюн,

Кесиме келишгенни табалмай,

Элден, джуртдан да кетдим,

Тенгизден-теркден да ётдюм.

Хар Адамгъа бирер Хауаны

Джаратханды,- дейдиле,- Аллах.

Мен а къалдым табалмай аны,

Джангылыб да, сынадым палах.

Ушамагъан джукъмайды. Аны ючюн

Ушаш сёзлени излейди поэт.

Юйюр да, назму да къуралалла бирча –

Бу дунияда алайды адет.

Ушамагъан – джукъмайды: къыйналсам да кёб,

Назмуда магъана бла кеб

Бир-бирин тутарча эталама...

Сени уа табалмай къыйналама.

Аны ючюн манга джашауда

Джокъду магъана да, кеб да.

Къызларын къызгъанады Джер,

Мёлеклерин къызгъанады Кёк да.

«Сен Ана тилде джазаса назму.

Тилинги ангыламагъан, алмагъан,

Анга сенича къарамагъан, къууанмагъан –

Магъана, кеб да болалмаз санга».

Джазыууму, назмунуча, джазалмай,

Кесиме келишген бир къызны табалмай,

Айланама къыдырыб дунияны:

Табаргъа, табмазгъа да болурма аны.

Тынгы-тынчлыкъ джокъду ансыз.

Джыр, назму да джокъду ансыз.

Магъана, кеб да джокъду ансыз.

Тёнгек болгъанчады джансыз.

Тёнгексиз джаннга ушайма бирде,

Бирде уа – джансыз тёнгекге.

Къадау Ташха ушайма бирде,

Бирде – Джуртда Джангыз Терекге.

Ташдан, Терекден да кетгенме узакъ.

Таш да, Терек да, бёрю да – къазакъ.

Таш да, Терек да, бёрю да – ёзюм.

Бер, Аллах, меннге сабырлыкъ, тёзюм.

КЪАРАУУЛ

Суу секиртмелеге айталла «къанатлы суу, учхан суу» деб.

Сёз секиртмелеге айталла «къанатлы сёз – Акъ сёз – назму» деб.

Суу секиртмени тауушу эшитилинеди узакъдан-кенгден.

Сёз секиртмени джарыгъы-тауушу энеди мийикден-кёкден.

Ол джарыкъдан-тауушдан чыгъады акъ къанатлы Сёз.

Кёк джашнагъанча, кюкюрегенча тюлдю аны джарыгъы-тауушу.

Илгендирмейди, кюйдюрмейди адам джюрегин ол.

Кимге да ачылыб, кёрюнюб бармайды ол.

Аны

Ала да – насыблыдыла.

Сёз кеси уа –

Кераматы, шыйыхлыгъы болгъанда тохтайды.

Джети къат кёкден эниб келген тауушну-джарыкъны

Назму сёзге бурулгъан кёзюую –

Шайырны сёз файгъамбаргъа бурулгъан кёзюую.

Сёз секиртмеле, назму толкъунла

Байлайдыла Кёк бла джюрекни.

Джерде джашаса да, шайырды –

Къарауулу, сакълауулу да Кёкню.

КЪАРА КЪУШ, АДАМ ЭМДА АКЪ СЁЗ

1

Нартны джер тюбюнден джер башына чыгъаргъан

Къара къушну къанатындан тюк алыб,

Ёлюмсюз Кёкде учхан ол Къара къушдан тюк алыб,

Аны Къобан суугъа тийириб,

Тереземден тюшген къачхы чапракълада –

Къыяма къышха буруу боллукъ –

Джазгъы назмуларымы джазама.

Билеме: заман – къачхыды.

Саргъалгъанды табигъатны бети.

Кёб турмай – джаны чыкъгъанча – агъарлыкъды...

Къобан суу да тохтаусуз барады кетиб.

Сын ташлача кёрюнелле джагъада ташла да.

Къадаргъа бойсуналла туру, таша да.

Билмейми айтханды Джырчы:

«Боюнсхасына джекгенди къадар –

Аны тартмайын джокъду бир мадар».

Къара къушдан да бизге къалгъан:

Аны бир къанат тюгю – къаламгъа бурулгъан;

Сызгъыргъаны, къанат тауушу – назмугъа бурулгъан.

Алай а,

Не къаты эсе да къадарны джоругъу,

Къанатлы Акъ Сёзню джарыгъы

Алгъа, мийикге къараргъа, барыргъа да

Береди къарыу.

Терек чапракъла джерге тюшген сагъатда да,

Акъ сёзле учадыла Кёкге, тартадыла ёрге.

Тёнгекге къач келген сагъатда да,

Джашил джаз джашайды джюрекде.

Кёгю барды учаргъа къушну.

Джашаргъа къаясы да барды.

Аны кёлеккеси огъуна

Илгендиреди джыланланы джерде.

Ол

Сюркелгенле бла джюрютмейди шохлукъ.

Тереклеге, къаялагъа, таулагъа –

Алагъа болады джууукъ.

Кёкден бек сюйгени уа джокъду аны:

Мийикден къараб, кёреди дунияны.

Не сезгенин а аны –

Къанатсызлагъа къыйынды билген.

Къуш а кёреди къараб мийикден:

Адамны тёнгегин асрайдыла джерде.

Джаны уа адамны

Барады кёлтюрюлюб Кёкге –

Къуш эслейди аны.

Къушну сыртында

Биразны солу йду джан.

Сора, айырылыб андан,

Кетеди ёрге –

Къуш чыгъалмаз мийикге.

Аладан айырылмайды кёзюм.

Джетерикди манга да кёзюу:

Бюгюн да туралла тартханлай

Тёнгегим – джерге, джаным а – ёрге...

3

Къуш кёлекге тюшеди юсюне адамны.

Илгениб Кёкге къарайды адам:

Тауусулгъан болурму болджалы аны?

Къара къушну эслейди Кёкде:

Къанат тюгюн излегенча кёрюнеди ол.

Къалтырайды къалам тутхан къол –

Кетеди тынчлыкъ кёлден-джюрекден.

Тёнгекден айырылады джан.

Къанат тюгюн Къара къушха къайтара,

Анга Акъ сёзюн, алгъыш сёзюн да айта,

Иесине ашыгъады джан.

Ашыгъады джети къат Кёкню башына,

Тёнгеги къалгъан джерге да къарай.

Къуш къычырыкъ джашнатады, кюкюретеди Кёкню,

Кёк да джерни джумшатады джылай.

Къатышадыла: тюш-тюн, таша-туру.

Къара къуш, Адам, Акъ сёз да къайда?

Минг соруугъа джангыз бир джууабча,

Келеди джарыкъ джулдуздан, Айдан.

ДУМП БОЛУГЪУЗ БЫЛАЙДАН

«Къыш келгенди, къуш ёлгенди»,-

Къычыралла къаргъала.

Акъ шошлукъну илгендире,

Джукълаб тургъан берекетни

Къачырадыла ала.

Кюн аманны къаргъалары,

Тохтамайын къар-къурлары,

Къаралта джерни, кёкню,

Джаялла ётюрюкню.

Къыш келгени – ол кертиди,

Къуш ёлгени – ётюрюк.

Къуш эшитсе бош хапарны,

Талайынгы ёлтюрюр.

Кюн аманны къаргъалары,

Кюн аманны къаргъалары,

Сиз этесиз аман джора,

Юреннгенсиз джюрек джара.

Бу шошлукъгъа, бу акълыкъгъа

Джарашмайсыз сиз аз да.

Сиз айтханча кюн бузулмаз,

Бизге насыб – къыш, джаз да.

Джылны къайсы чагъында да

Барды къууанч, Орайда.

Кюн аманны къаргъалары

Думп болугъуз былайдан.

Бир кёбмю керекди

Кёлтюрюр ючюн кёлюн адамны?

Башха зат бла болушалмай эсенг да,

Бир иги сёз айт.

Бир иги сёз – айтылгъан – адамны кёлюнден,

Сакъларгъа да болур башханы ёлюмден.

Адам башланады Сёзден.

Ассы адамла асры кёбден –

Бу биз джашагъан джандет джерге –

Джети къат чууакъ Кёкден

Къоркъама келир деб палах.

Адамны ууу, зараны

Джер бла къалмай, Кёкге да,

Кёкге да джетеди энди –

Чамланмай къоярмы Аллах?!

Атомму, аурууму къурутур дунияны,

Чексиз Аламданмы келир ёлюм –

Айталлыкъ болмаз аны.

Ахырзаман

Джети къат джерденми чыгъар,

Джети къат Кёкденми энер –

Билмейме. Алай а,

Аны келтирлик адамды –

Ол затха джокъду ишегим.

1

Къартлыгъы да ариуду табигъатны:

Унутдурурча дуньяны-ахратны,

Къалай нюрлюдюле терекле.

Ёргерекде уа агъарады тау –

Джаш-къарт эсе да, билмезсе аны.

Мени кёб къыйнаса да джашау –

Не насыбды кёргеним дуньяны.

2

«Къайры кетдиле бояулары чапракъланы?.. ».

Берекетлери джетерикди аланы

Таб, энди келлик тёлюлеге, заманлагъа.

Китаб чапракъланы араларына

Саргъалгъан терек чапракъланы салама.

Къагъытда агъачны сезелле ала,

Джашлыкъларын, джашилликлерин а – назмулада.

Тюбейдиле былайда ёлюм бла джашау:

Кесилген терекденди китабны тёнгеги,

Джаны, джюреги уа – назмуладанды.

Къысхамы, узакъмы болур китабны ёмюрю?

Сау джыртарламы назмула кийимлерин?

Эски китабдан джангы китабха кёчерлеми?

Огъесе китабны тышы да джыртылгъынчы,

Ёлюбмю кетерле ала ичинде аны?

3

Чапракъ арта тургъан терекге къарайма.

Юзюлюб, чачылыб, думп болуб кетселе,

Не зат къалыр шийирден-назмудан?

Ол заманда Акъ сёз къара сёзге бурулур.

Бурулурму? Ишеклиме анга да.

Ёзге, терекгеча, назмугъа да келеди къач.

Ёледиле сёзле, тилле, адамла, халкъла да...

4

Чапракъ арта тургъан терекге къарайма.

Неге бурулур миллет,

Миллет дерча джугъу къалырмы?

5

Къарайма кюз арты чегетге –

Кюнден кюннге джууукъ бола Кёкге,

Къанатланама, назмуланама.

Эрши заманы джокъду табигъатны:

Къарачыгъыз кюз арты чегетге –

Унутдурурча дуньяны-ахратны,

Къалай ариудула терекле.

Ёргерекде уа агъарады тау –

Джаш-къарт эсе да, билмезсе аны.

Мени кёб къыйнаса да джашау –

Не насыбды кёргеним дуньяны.

ДЖАТТАЙНЫ КЪЫЛЫЧЫНДА ДЖАЗЫУ

Аллахны аты – ауузларында,

Ёледиле халкъ, джурт ючюн джигитле.

Дагъыда табыладыла итле

Къара джагъаргъа кюрешген алагъа.

Амантиш итле, сынджыргъа уруб кеслерин,

Чабадыла, къошулуб душманнга.

Ол джауланы бирин къоймай къырырча,

Я Аллахым, бир кюч-къарыу бер манга.

СТАВАНГЕР

Не къыш чилле, не джай чилле джокъ –

Хауасы джумшакъды алай.

Тынчлыгъынгы бузмайды джукъ –

Къралы да, джуртуча, къолай.

Джыл узуну ёседи кырдык.

Семизден джюрюялмайла малла.

Къайры къарасанг да – рахатлыкъ-тынчлыкъ:

Ышармай сёлешмейле адамла.

Акъ джелпекле баралла тенгизде,

Джюзедиле къайры эсе да, агъара.

Мен да суугъа секирирча болама,

Тик джагъадан къарай туруб алагъа.

Кюрешеди чайкъалмазгъа тенгиз да –

Тынчлыгъымы излемейди бузаргъа.

Насыблыма мен былайда элсиз да –

Бек разыма джашауума, къадаргъа.

Тенгиз къушла учадыла башым бла –

Ангыларыкъма кёб турмайын тиллерин.

Ант этеме Терегим бла, Ташым бла,

Уллу Аллахдан джангыз бирди тилегим:

Былайдача, хар къайда да, инсанны

Тохтамасын тирилиую, джашнауу.

Табигъатдан, къралдан, не адамдан

Къоркъуу болмай, аз да заран джетмей,

Мелхум болсун, рахат болсун джашауу.

Сёз тюрлендиргенди адам улуну.

Тюрленирге унамагъан къауум а –

Сёзню тюрлендирирге кюрешгенди, кюрешеди.

Ма ол эки къауумну –

Сёз тюрлендиргенла бла

Сёзню тюрлендиргенлени –

Арасында барады къазауат.

Кёрюб алда насыбны, къууанчны,

Джаз таба барама ичи бла къачны.

Урады джел, этеди шылпы,

Чегет силкинеди, юркгенча джылкъы.

Сары чапракъла толтуруб юсюмю,

Джашил сагъышла уа – кёлюмю, эсими,

Барама къачны ичи бла – джазгъа.

Джазыуун – шайыргъа да! – тынч тюлдю джазгъан.

Джазыуну, назмунуча, тынч тюлдю джазгъан.

«Отдан чыкъ да – джалыннга» дегенлей,

Къачдан чыкъсам да – тюберикме къышха.

Къыяма къышха да джалынмам дегенлей,

Барама, кюч ала Терекден, Ташдан.

Къачхы чапракъладанды тонум юсюмде...

Къышхы сууукъдан къутхарырмы ол?

Алай а, сюйюмлю джаз болуб эсимде,

Юзюлюб къалмаз бу мен баргъан джол.

Къадар къач ала чыгъаргъанды джолгъа –

Къачы, къышы бла сынарыкъды мени.

Джыгъылыб къалмай, ёталсам аладан –

Джап-джашил Джаз, мен кёрлюкме сени.

Ёталмагъаннга уа къачдан, къышдан –

Джаз джокъду. Керекди чыдаргъа.

Юлгю ал, джюрек, Агъачдан, Ташдан!

Тыйыншлы бол сынаугъа, къадаргъа.

Керти дуния сакълайды алда,

Бу дуния – сынауду: сынауду неси да.

Келликди Ахыр къайсы ёмюрде, джылда?

Аны билген – бир Аллах кесиди.

Биз а къачдан, къышдан да ётюб,

Чыгъаргъа керекбиз Джазгъа.

Джан джуртха къайытыргъа керекбиз,

Къайытхан кибик Кавказгъа.

Чапракълары агъа юслеринден,

Джагъа терекле къалтырайла джелде.

Къобан – чапракъланы ташайтады кёзден –

Сюреди аланы узакъ джары, тенгизге.

Терегинден айырылса чапракъ,

Джелге, джерге, суугъа, отха да болады аш.

Болджал джетсе, айырылмай да не этсин –

Къачдан, къышдан да къалай болалсын баш.

Кимден, неден да кючлюдю заман –

Ашайды тауну, къаяны, джюрекни да.

Эте джылауун Ташны, Адамны, Терекни да,

Мен да – аладан бириси – къарайма джагъадан.

Заман да бирча къатылады бизге:

Таш къатыракъды – чыдайды бегирек.

Илинмек аджал джетмесе,

Терек да адамдан джашайды кёбюрек.

Алай а, эртде-кеч болса да,

Барыбызгъа да келеди ёлюм.

Ёлмесенг да – къартдамы болмазса:

Тауусулады, бир кюнча, ёмюр.

Тырнакълаб, ташха тамыр ийиб,

Бутакълары бла уа Кёкге къадалады агъач.

Алай а, ёзенде кибик, анда да –

Мийик къаяда да – аны табады къач.

Назму сёзюм бла Джуртха, Тилге,

Терек къаягъача, къадалама мен да.

Тынгылайдыла, сезиб боллукъну,

Нарат да, бусакъ да, эмен да.

...Джашил терек – бериб тургъан къууанч –

Бурулады сал агъачха, къабыр къангалагъа.

Таш да сын ташха бурулады...

Бирге къалабыз ёлгенден сора да...

Алкъын а саубуз. Таш, Агъач эмда Адам –

Къарай, кетиб баргъан суугъа,

Къарай, сууда баргъан чапракълагъа, –

Сюелебиз суу бойнунда, джагъада.

Огъесе, эскертмеле болурбузму биз –

Сын-суратлары Адамны, Ташны, Терекни?

Огъай, биз джансыз эскертмеле болсакъ,

Къайгъы былай талармы эди джюрекни?

Бурулгъунчу къабыргъа, сал агъачха, сын ташха,

Джашау ючюн этерикбиз къазауат.

Джашаудан кете, бу джарыкъ дунияны

Артда къалгъанлагъа этерикбиз аманат.

НЕ САКЪЛАЙДЫ АЛДА?

Хакъ сёзню айтхан имам бла,

Акъ сёзню айтхан поэт –

Джандетлени эшиклери ачыкъдыла сизге.

Алай а,

«Афендини айтханын эт да,

Джаханим да кимлени сакълагъанын ангылайма.

Арыгъанма адамладан.

Къачыб аладан,

Кетерге излейме таугъа, чегетге.

Хоншу болурум келеди къаяда терекге.

Чегетинден айырылгъанды ол,

Джуртундан а – огъай.

Мен да джашаргъа излейме алай,

Къыйын эсе да, Терек сайлагъан джол.

Ашыкъмайма не кёрге, не тёрге,

Кетерге да – не кёлден, не кёзден.

Джангыз – излейме чыгъаргъа ёрге,

Къутулургъа къайгъыдан, сёзден.

Сукъланама къаяда терекге –

Ол турады Кёк бла чекде.

Къанатлы джанлагъа бола къонакъбай,

Ёмюрю джашайды алай.

Чегетде болгъан тарлыкъдан, зарлыкъдан да,

Къутулгъан насыблыды ол.

Мычхы, балта къоллу адамладан да –

Мизкёз, малкёз къауумдан – къутулгъанды ол.

Джаны, кёлю къыйналыб турмазча,

Аллай бир къая кимге да керекди.

Къыйын кюн кёл этген манга

Ата джуртда Таш бла Тере́кле.

Ала – табигъат эмда китаб.

Ала – ёзюм эмда сёзюм.

Кёбдю джюрекде джара бла таб...

Берген а сабырлыкъ, тёзюм –

Къадау Таш бла Джангыз Терек Джуртда.

Алагъа, къаяда терекге да береме салам.

Алагъа ушаса адам –

Джукъ болур джокъдан,

Джокъ болмаз джукъдан.

Арыгъанма адамладан –

Аланы сёзлеринден, къайгъыларындан.

Айырылыб аладан,

Ёрлерим келеди джети къат кёкге,

Хоншу болурум келеди къаяда терекге.