Джетписбаева б. Ш., Матибаева а. И

5 
Тағам өндірісі салалары 
Тағам өнімінің құндылығы оның негізгі белгілерін анықтайды. Оған өнімнің 
құрам бөліктерінің тағамдық қасиетттері және олардың қалыпты қатынасы жатады. 
Сонымен қатар, өнімнің иісі мен дәмі, түсі, құрылымы, сақтау кезінде балғындылығы 
мен алғашқы қасиеттерін сақтап қалу қабілеті жатады.
Тағам өнімдерін өндіретін салалардың жіктелуі 
тағам өндірісі
Сурет 1. Тағам өнімдерін өндіруші салалар 
Тағам өнімдерінің технологиясы басқа химия-технологялық өндірістерден 
маңызды ерекшеленеді. Тағам өнімдерінің маңызды ерекшелігі тұрақсыздығы немесе 
сапа көрсеткіштерінің икемділігінде. Тағам технологиясының осы ерекшелігі өңдеудің 
технологиялық процесінде жоғары жылдамдықты, қысымды және температураны 
қолдануға болмайды. Сонымен қатар тағам өндірісіне күрделі құрамды шикізат пен 
жартылай фабрикаттар сәйкес келеді. Ссақтауда ерекше жағдайын анықтайтын, 
сапаны жедел және сенімді бақылау, технологиялық желілерді басқарудың жоғары 
дәрежесін талап ететін тез бұзылатын өнім материалы.тағам технологиясына тән 
физикалық, химиялық, биохимиялық процесстер механизмі күрделі сипатқа ие. Тағам 
өндірісінің дайын өнімдеріне жоғары гигиеналық талаптар қойылады. Жоғары 
Дәмдік 
тағамдық 
Ұнды 
жармалық
Етті
Сүтті
Балықтық 
Макарондық
Кондитерлік
Қантты
Май өндірісі 
Жеміс-
көкөністі 
Ашытқы
Спиртті
Ликерлі 
арақтық 
Сыра қайнату 
Шараптық
Алкагольсіз 
сусындар 
Крахмал 
сірнелі 
Тағамдық 
концентратты 
Дәрумендік
Шай 
Жармалық
Ұн
басқалар 
Мал 
өңдеуші 
Ет 
өндіруші 
Құс өндіру 
Желім 
желатинді 
Май 
өндіруші 
Сыр 
өндіруші 
Сүт 
консервілері 
Сүт өндіру 
Балық 
аулаушы 
Балық 
өңдеуші 

6 
тағамдық құндылығына қарамастан, өнімдер адам ағзасына толық қауіпсіз болуы тиіс. 
Дайын тағам өнімдеріне тән ерекшелігі олардың шикізат сапасына жоғары дәрежедегі 
тәуелділігі болып табылады. Тағам өнімдерін өндіруде маңыздысы, ол құрамындағы 
биологиялық активті заттардың толықтай сақталуы. Шикізаттың құрылымы мен 
күрделі құрамы технологиялық процестің күрделі құрылуын талап етеді. Шикізаттың 
түріне байланысты және оған әсер ету әдістеріне қарай өндірістік процессте тағам 
салалары мен жеке өндірістері өңдеуші және өндіруші болып бөлінеді. Өндіруші 
өндіріске тұз, балық және теңіз өнімдерін өндіру жатады. Өңдеуші өндіріске өсімдік, 
мал тектес және ауыл шаруашылық емес шикізатты өңдеу салалары жатады. Тағам 
өндірісінде бүтін өнім алу әдісі бойынша келесі түрлерге бөлінеді:
 
Пайдаланылатын шикізаттан құнды заттарын ажырату (спирттік, ұн тарту, 
қант); 
 
Тағам өніміндегі құнды компоненттер концентрациясын жоғарылату 
(көкөніс және жеміс кептіру, май өндіру, сыр өндіру); 
 
Әр түрлі компоненттерден өнім өндіру (консерві); 
 
Алғашқы өндіріс өнімдерінен жартылай фабрикат дайындау (макарон, 
шұжық, ет жартылай фабрикаттары мен екінші реттік тағамдар). 
 

жүктеу/скачать 1.31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: