Джумашева А. А. Құбаева Б. С. Мектепте физика курсын о Қ ытуды Ң теориясы мен Ә дістемесі Орал, 2012 2



Pdf көрінісі
бет76/87
Дата24.08.2022
өлшемі1.4 Mb.
#460031
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   87
2914564175700 ZH sipkalieva

3-сурет ген фигураның ауданына тең болады.
Мысалы: есептің шартында 3-суретте жылдамдықтың t уақытқа 
тәуелділігін көрсетілгін график берілген.
Орташа жылдамдықты табу үшін дененің жүрген жолын 
табамыз. Оны анықтаудың екі тәсілі бар: аналитикалық және 
графиктік. 
Аналитикалық тәсіл бойынша: 1) 0 мен t
1
аралығында қоз-
ғалыс бірқалыпты үдемелі болғандықтан, үдемелі қозғалыстың 
формуласы арқылы S
1
-ді анықтап алады. 2) t
1
мен t
2
аралығынад 
қозғалыс бірқалыпты S
2
-ні анықтайды. 3) S
=
S
1
+S
2
табады. 
Графиктік тәсіл бойынша: дененің жүрген жолы тәуел-
ділікті сипаттайтын сызық пен уақыт осімен шектелген 
фигураның (трапеция) ауданы арқылы анықтайды. 
Бұл есептен оқушы гафиктік тәсіл тиімді екенін көреді.
2.  Эксперименттік тәсіл бойынша есептер эксперимент 
жүргізудің негізінде шешіледі. 
3.  Аналитикалық тәсілде есептің мазмұны жеке қарапайым 
элементтерге жіктеліп, жан-жақты талданып, соның негізінде 
табуға қажетті шаманы бірден анықтаудың зандылықтары 
қарастырылады (жалпыдан жекеге көшу). Яғни есептің жауабына 
қатысты формуланы бірден тауып аламыз да, оған берілген 
мәндерді қойып есептейміз. Мұндай тәсілді сыныптағы 
оқушылардың білім дәрежесі (логикалық ойлауы мен 
математикалық ебдейлігі) жоғары болған жағдайда қолдану 
тиімді, әйтпесе, күрделі физикалық құбылыстарды дұрыс талдап, 
оған қатысты формулаларды түрлендіріп, керекті ең соңғы 
теңдеуді шығарып алу балаларға қиынға соғады. 
4. Синтетикалық 
тәсілмен (жекеден жалпыға көшу) 
шығарғанда, есептің берілгендері бойынша қандай шамаларды 
алдымен табуға болса, соны ретімен анықтап, ең ақырында ғана 


175 
есептің шешуіне жетеміз. Бұл тәсілдің әдістемелік қолайлылығы, 
берілген сан мәндері арқылы алғашында мүмкін болған 
шамаларды оңай анықтап, есептің жауабына бірте-бірте келеміз, 
яғни ғылымдағы "қателесу жөне байқап керу" әдісіне ұқсас. 
Бірақ, бұл жол бізді әрқашан қажетті ақырғы формулаға алып 
келе бермей, кейде тіпті оқушыларды басқа теңдеулерге "алып 
қашып" кетуі де мүмкін. Есепті шешудегі аралық кезеңдерді 
дұрыс талдай білуді талап етеді.
8. Көп жағдайда физикалық есептер біріккен түрде анали-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   87




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет