Әдебиеттануға кіріспе және әдебиет теориясы
жүктеу/скачать 1.55 Mb. Pdf көрінісі
|
|
?! Тапсырмалар 1) Т. Ыдырысовтың «Очерк туралы ойлар» атты еңбегімен танысып, очерктің түрлеріне қатысты тірек схема жасаңыздар. 2) З. Қабдоловтың «Сөз өнері» оқулық-монографиясының 308-311 беттерін конспектілеңіздер. 3) «Қазақ театрының тууы мен қалыптасу сырлары» тақырыбына материал жинап, баяндама жасаңыздар. 4) Трагедияның, комедияның алғашқы бастаулары жөнінде презентация дайындаңыздар. 7 Көркем шығарма тілі З. Қабдолов «Тілі нашар шығарма ешқашан жақсы шығарма бола алмайды» десе, Л.Толстой «Құнды сөз құнарлы ойдан ғана туады, ойы нәрсіздің тілі де әрсіз” дейді. Демек, көркем тіл - әдебиеттану ғылымының ең өзекті мәселелерінің бірі. Жазушының тілі құнарлы сөздік қоры мол болуы керек. Тіл байлығы сөз өнеріндегі мазмұн байлығына әкеледі. Тіл байлығының қайнар көздерінің бірі – сөздердің көп мағыналығы (полисемия). Әр сөз жеке, атау күйінде тұрып-ақ бірнеше мағынаға ие. Бұл сөздегі тура және туынды мағына ретінде түсіндіріледі. Тура мағынадағы сөздер заттар мен құбылыстарға, сапа мен белгіге, іс- әрекетке тікелей бағытталып, туынды мағыналарға қарағанда, айқын, дара көрінетінін дәлелдейді. Көркем сөз теориясы, бәрінен бұрын әр сөздің әр сипаттағы тура және туынды мағыналарының әдеби шығармаларда көрінуін қарастырады. Полесимизмде бір сөздің бірнеше мағынасы болатын болса, енді бір ғана мағынадағы сөздің өзі өзге сөздермен тіркесе келе бірнеше ұғымға көшетін жайы және бар. Әр сөздің тура мағынасымен қатар бұрма мағынасы да бар. Сөздерді кері мағынаға көшіріп, орнымен ойната білу де әсем тәсіл. Мысалы Абай туралы Құнанбай: „Одан да, не күтсеңдер, осы жаман қарадан күтсеңдерші”, - деген 32 сөзінде жаманның астарымен, жақсы атаулының бәрінен биік мағынада әдейі айтылып тұр. Көркем әдебиетте әр сөздің тура мағынасымен қатар бұрма мағынасын да еппен, ұқыппен ұтымды пайдалану шығарманың ажарландыра түсетіні сөзсөз. жүктеу/скачать 1.55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|