«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны



Pdf көрінісі
бет177/228
Дата05.03.2024
өлшемі3.69 Mb.
#494339
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   228
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау 1 (2)

Ұқсас шығарма: «Ақсақ киік»
МҰХТАР ШАХАНОВ «НАРЫНҚҰМ ЗАУАЛЫ»
« Тақырыбы: Махамбеттің өлімі
« Идеясы: Махамбеттің күрескерлік айбынын, ұлттық болмысын, ақындық
тереңдігін, аза-маттық парасатын таныту
« Жанры: поэма
« Композициялық талдау:
Басталуы: Махамбеттің соңғы монологы. Махамбеттің сұмдық түс көріп,
өзіне келетінажалды алдын ала білуі
Байланысуы: Батырды қапыда өлтіріп, басын алуы.
Дамуы: Батырдың басын алып, әкесінің алдына келген ұлының
мақтаны.
Шиеленісуі: Әкесінің баласына деген қайтпас реніші, өзінің
жасаған қателіктері.
Шарықтау шегі: Ел дәстүрін, ер дәстүрін қорлаған сорлы бала.
Шешімі: Әкесінің үкімі, баласын жазалауы. Төбедегі соңғы сөз.
« Кейіпкерлері:


Махамбет(1804-1846)- қазақтың әйгілі ақыны, батыры, отаршылдыққа қарсы
Исатай Тайма- нов бастаған көтерілісті (1836–1837) ұйымдастырушылардың
бірі, осы көтерілістің жалындыжыршысы.
Әкесі- жас кезінде Махамбетті жек көрген, кейін қателігін түсінген, ұлын өз
қолымен өлтір-ген намысты адам.
Баласы- шомбал жігіт, Махамбетті өлтіргені үшін Баймағамбет сұлтаннан
сый алған надан,залым.
Баймағамбет- Махамбетті өлтіруге бұйрық берген сұлтан
Ықылас- Махамбетті өлтірген сатқын
« Маңызды деректер:
 Махамбеттің соңғы монологы. Баз бір адамдарда болашағын елден ерек
сезіну, түйсіну күші болатынын ғылым жоққа шығармайды... Махамбет ақын
өлерінен екі күн бұрын айнала-сындағыларға өзінің жан шошырлық сұмдық
түс көргенін, түсінде иығынан үзіліп түскен өз басы өзіне қоштасу айтып
тұрғанын әңгімелеген.
Жер-су аттары: Нарынқұм, Ақжайық, Жайық.
Зұлымдықтың жасырын келетіні жаман-ақ, бір таныс қол соғып өтті дейді.
Махамбет түсін-де басының көкірегінен домалап, Ақжайықты жағалап


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет