maqseti hàm wazıypası. Óz kemshiliklerin dùzetiwge tayar bol

201 
Tàrbiyada eń àhmiyetli qural- balanıń namısına, ózligine tiymegen halda 
jekpe-jek sàwbetlesiw, o
ǵ an nàsiyat qılıw. 
Ibn Sina balada tàrbiyalıq ózgesheliklerdi miynet, fizikaliq, aqılıy tàrbiya 
menen baylanıslı qàliplestiriw, onı insan qılıp tàrbiyalawda, kamal taptırıwda 
tiykar
ǵ ı derek dep biledi.
Ol kamalatqa erisiwdiń birinshi ólshemi sanal
ǵ an ilimlerdi iyelewge 
shaqıradı. [У. Алеуов :32]; 
Sonday-aq, balalardı oqıtıw, tàlim-tàrbiya beriw barısında tómendegi 
principlerge sùyeniw kerek ekenligin eskertedi: 
- balalar menen qarım-qatnasta basıq hàm itibarlı bolıw; 
- berilip atır
ǵ an bilimdi balalar qalay ózlestirip atirǵ anina itibar beriw;
- ilimge qızıqtıra alıw; 
- berilip atır
ǵ an bilimlerdiń eń àhmiyetlisin ajıratıp bere alıw; 
- bilimler balanıń jası, aqılıy dàrejesine mas ràwishte beriw; 
- hàr bır sózdiń balalar sezimlerin oyata alıw dàrejesinde bolıw
ǵ a erisiw 
zàrùr.
Shı
ǵ ıs alımları hàm oyshılları jas awladtı tàrbiyalaw, kàsipke baǵ darlaw 
boyınsha bir qansha pikirler aytqan, ideyalardı al
ǵ a sùrgen. Olardıń biybaha 
pikirleri neshe àsirler ótse de elege shekem bala tàrbiyasında qunlılı
ǵ ın 
jo
ǵ altpaydı. Ullı alım Abu Ali Ibn Sina balalar menen qarım-qatnasta
to`mendegilerge àmel qılıw lazım dep esaplaydı:
1. Nàsiyat qopal tu`rde berilmew kerek;
2. Sàwbetlesińniń bilim dàrejesin esapqa alıw kerek;
3. Nàsiyatqa, waz aytıw
ǵ a ko`p berilmew kerek, onı doslıq sàwbet tu`rinde 
alıp barıw kerek;
4. Nàsiyattı mu`layım hawazda, jal
ǵ ız alıp barıw kerek;
5. Eger kemshiligin aytpaqshı bolsań, basqalardıń kemshiligi menen salıstırıp 
ayt;
6. Eger o`z isenimińdi aytpaqshı bolsań, tek bir faktke su`yenbe, bàlkim ko`p 
mısallar menen dàlille, sàwbetlesińdi bunı ju`regine tu`yip alıw
ǵ a, usı nàrse 
haqqında oylaw
ǵ a hàm haqıyqattı izlewge isendir;
7. Eger sàwbetlesiń seniń gàplerińe itibar menen qulaq salıp atır
ǵ an bolsa, 
sàwbetti aqırına shekem dawam ettir, hàm hesh nàrseni sır saqlama, lekin onıń 
itibarsızlı
ǵ ın sezseń, gàpti basqa temaǵ a bur.
Ilimiy miyraslarımızdı tereńnen ùyreniw, analizlew, sistemalastiriw, bul 
tarawda
ǵ ı jetiskenlikler menen salıstırıw, ózligimizdi ańlaw imkaniyatların 
keńeyttirip, xalqımızdıń itibarın, abırayın jàne de arttıradı. Keleshek àwladtı 
tàrbiyalaw boyınsha ata-babalarımızdıń àsirler dawamında topla
ǵ an tàjriybelerdi 
ùyreniw bolsa bala tàrbiyalaw procesin jetilistiriwge jàrdem beriwi anıq. 

жүктеу/скачать 4.15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: