Еңбек ету, өнер үйренуді уағыздайтын пікірлерімен ұштастыра, жар сүю, үй болу
мәселесін қоғамшыл болуды әсіресе «Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат» атты өлеңінде
көбірек толғайды. Ақынның әлеуметтік-қоғам өкілдерін сипаттаудағы сыншылдық
пікірлері де, жастарға айтқан ғибратты ойлары, ақыл-кеңестері үлкен адамгершілік
мақсат-мұратқа жетуге ынталандыру ниетінен туған. Олардың жағымсыз мінез, жаман
әдеттерін ажуалайтын Абай адалдық, жігерлілік, еңбек сүйгіштік, әділеттілік сезімі, ой
тереңдігі секілді қасиеттерді үлгі етуге үндейді.
Өскелең ұрпақ тәрбиесі мен білім беру мәселесіндегі адамзаттық сана адамның
тәрбиесіндегі негізгі ұстыны «парасатты қоғам өзінің мұратына сай адам тәрбиелеуді басты
мәселе ретінде қарайды» (Әл-Фараби) десек халықтың жетілу деңгейіне қарай мемлекет те
қоғам да әлемдегі өз орнына лайық бола алады.
Өнер-білімсіз қоғамның пайдалы азаматы болудың мүмкін емес екендігін, терең түсінген
Абай: «Ақыл – ардың сақтаушысы» деп қарап, адамгершілік мәселелерін жоғары бағалап, ар
тазалығы үшін күресуді дәріптеген ұлы ағартушы –
Ынсап, ұят, ар-намыс, сабырталап,
Бұлардыкерекқылмасешкімқалап…
Тереңой, тереңғылыміздемейді
Өтірік пен өсектіжүндейсабап, - депкейбіржастардыңіс-әрекетінқаттысынғаалады.
Абай
қазаққоғамындағыжасұрпақтардытәрбиелеугебайланыстыойларынбірнешеөлеңдерінде,
мәселен:
«Жігіттер,
ойынарзан,
күлкіқымбат»,
«Мен
жазбаймынөлеңдіермекүшін»
айқынбілдіреді.
Олхалықтыңарттақалушылығын,
надандығынмінеп,
әдебиет
пен
ағартухалыққақызмететуі,
жалқаулыққа,
ымырашылдыққақарсыкүресжүргізуіқажетекендігінкөрсетеді.
Ұлы ағартушы өз айналасын қоршаған әділетсіздік қазақ халқын аздырып бара
жатқанын жас ұрпақты тәрбиелеуге теріс ықпалын тигізетіндігін байқап, халықты,
Достарыңызбен бөлісу: |
