47
деп медресе
мударисі Шажыбал заманында А.Ясауидің хал ілімін оқып үйренгенін әрі сол
жолды өз өмірінде ұстанып өтуін хабарлауында мән-мағына жатыр. Мәди «Бірі едім
жарлының» кітабында:
Әубәкір, Разах, Фараби,
Әбдуғали Сина, Араби.
Ғұлама мұндай көп болған,
Хикметтер ашқан шараби.
Европа өнері исламнан
Үйренді десем сенбейді, -
деп евроцентристік
көзқарасты әшкерелеп, алғаш рет қазақ әдебиеті тарихында Әл-Фарабиді
таныстыруы - өз заманы үшін елеулі жаңалық.
Жәуанмәртлік (хал) ілімін Осман империясына жайып таратқан Сырдариялық
қыпшақ руынан шыққан Шамс Табризи (XIII ғ.) болатын. Кейбір деректерде оны
Шамс
Тарази деп те көрсетеді. Шамс Табризи Түркияның Кони қаласына барып, Жалаладдин
Румимен (1207-1243) кездесіп, оның дүниетанымын бір ай ішінде түбірімен өзгертіп
жіберген ұстазы Шамс Табризиге, оның хал (жәуанмәртлік) іліміне құлай берілуіне әсер
етеді. Оның бүкіл шығармаларында жәуанмәртлік ілімінің негіздері
мен кісілік мақсаттары
үзбей желілі түрде насихатталып, оқырмандар санасына өзі ұстанған ілімін сіңіруді мақсат етті.
Достарыңызбен бөлісу: 
