Әлеуметтік- гуманитарлық ғылымдар ғылыми-зерттеу институты

9 
халықтарының классикалық поэзиясы… Үшінші арна - орыс мәдениеті, Европа мәдениеті… 
М.ӘуезовАбайдың ұлылығы өз халқының мұқтажы мен болашағын әрі дұрыс, әрі 
көрегендікпен ұға білуінде жатыр. Константин Симонов 
Не нәрсе жайынан жазса да Абай түбірін, тамырын, ішкі сырын, қасиетін қармай жазады. 
Нәрсенің сырын, қасиетін біліп жазған соң , сөзінің бәрі де халыққа тіреліп, оқушылардың 
біліміне сын болып емтихан болып табылады. Оқушы сөзді сынаса, сөз оқушыларды да 
сынайды. Абай сөзі заманындағы ақындардың сөзінен, оқшау, оладың сөзінен үздік, артық. Ол 
оқушылық, артықтық басқа ақындардан Абайдың жалѓыз сөзінде ғана емес, өзінде де болған… 
Көп нәрсені Абай сөз қылған, сол сөздерінің бәрін де Абайдың өлеңдері қазақтың басқа 
ақындарының өлеңінен үздік, артықтығы әр нәрсенің бергі жағын алмай , арғы асылынан қарап 
сөйлегендіктен. Ахмет Байтұрсынов 
… Ғылымсыз, қара халық арасында, сахара қазақтары ішінде жалғыз жұлдыздай болып 
жанып шығып, тілі, оқушыларын оятатын өлеңдері оны бүкіл атырапқа мәшһүр етті. 
Шығармалары қазақша жазылды. Мейлінше мол еңбектенумен орыс тілін үйреніп, орыс 
әдебиетіне еркін жетіліп, достасып алды… тілі ләззатты, араб, парсы, түрік, қалмық тілдерінен 
хабардар, тарих, география пәндерінен мағлұматы кең болып, танымы ауқымды еді. 
Адамшылық ой – қиялы өте таза, ұлтжанды, елін – жерін сүйген кісі еді. Міржақып Дулатов 
… Ол халық тарихының биік шыңына жалғыз – дара шыққан тау ағашы сияқты. Орыс 
халқы мәдениетінің игі ықпалымен, әсерімен тамашадай байыта отырып, өз халқының ғасырлар 
бойындағы рухани мәдениетінен оның біздің заманға әкеліп жеткізгендері Абайдың атын мәңгі 
өшпестей дәріптейді, оның атын қазақтың классикалық мәдениетінің биік шыңының ұшар 
басына апарып қондырды. Мұхтар Әуезов 
… Абайдың қасиеті - ол өткен заманның ақыны емес, бүгінгі заманның ақыны, бүгінгі 
қазақ ақындарымен іргелес, бағыттас ақын. Абайдың әдебиеттегі өсиеті – шындық, шеберлік, 
адам баласына ортақ гуманизм, еліңді, Отаныңды сүю, не артқа тартып жатса, сонымен аянбай 
алысу. Ғабит Мүсірепов. 
Абайдың ақындығы екі жүзді қанжардай. Бір жақ жүзі жібектен жұмсақ, күн шуағынан 
жылы тисе, екінші жүзі алмастай өткір, мұздан суық соғады. Тиген жерін отап кетеді, қырып 
түседі. Ақын екі жүзін бірдей жұмсайды. Әбділда Тәжібаев 
Абай - асқар ойлы кемеңгер. Оның үстінге ел көші қылыштың жүзіндей қырда туғанда 
дүние игілігі, адам игілігі үшін жар салып, ескіліктің қыруар бөгетіне қарсы шапқан қаһарман 
батыр. Ел арманы тұңғиықтан тербеп дін, ел басқару, салт-сана сүйіспеншілік мәселелерін өз 
ұғымына қарай жаңадан пішкен философ. Темірғали Нұртазин 
Абай - әлемдік әдебиеттен белгілі орын алған кемеңгер ойшыл, адам баласын шындыққа, 
игілік іске, еркіндікке шақырған ұлы ақын. Ақынның жазғандары өзінің бейнелі көркемдігімен 
сәулетті сұлу дүниедей адам көңілін баурап алса, оның мазмұныда жүрекке сәуле түсіргендей, 
жаңа бір қызықты, қуанышты дүниеге кіргізгендей болады. Әлкей Марғұлан 
… Әрбір ұлы ақын тәрізді Абайдың ұлылығы солай қай әдебиеттен үйренсе де жалаң шәкірт 
боп қалмай, данышпан ұлттық ақын болды. Зәки Ахметов 
Абай творчествосының дені – халықтың қамын жеген, демократтық идеядан нәр алған, 
өмірді сыншыл реализм бағытымен суреттеген шығармалар. Тұрсынбек Кәкішев 
Асыл сөзді іздесең,абайды оқы, ерінбе, адалдықты көздесең, жаттап тоқы көңілге 

жүктеу/скачать 1.81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: