Еуропа және америка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы 1640-2019 жж.
Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
жүктеу/скачать 1.75 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6 - дәріс. XVII - XIX ғ. 60 - шы жылдарындағы ресей.
|
Тақырып бойынша бақылау сұрақтары: 1. Н.Бонапарттың Ресейге жорығының барысы және нәтижелері қандай болды? 2. Қай оқиға Францияда реставрация деп аталады? 3. Вена конгресінің қызмет еткен уақыты? 4. Вена конгресіне қатысушылардың мақсаттары? 5. Вена конгресінде үстемдік еткен қай мемлекеттер? 6. Вена конгресінің күн тәртібіндегі қай мәселенің шешілуі үлкен қарама-қайшылықтарды тудырды? 7. Вена конгресі Германия мен Италияның тағдырын қалай шешті? 8. Вена конгресіне қатысқан Ш.М.Талейран қандай мақсаттарды көздеді? 9. Вена конгресінің шешімдері бойынша, Еуропада қандай территориялық өзгерістер болды? 10. Халықаралық қатынастардың Веналық жүйесінің қызмет еткен жылдары? 11. Вена конгресінде құрылған реакциялық ұйым? 12. Қасиетті одақтың негізгі конгрестері қай жылдары болды және оларда қандай шешімдер қабылданды? 13. Халықаралық қатынастардың Веналық жүйесіне қатты соққы берген оқиғалар? 6 - дәріс. XVII - XIX ғ. 60 - шы жылдарындағы ресей. 43 1. Ресей I Петр патшаның қайта құрулар кезеңінде. 2. II Екатерина билеу кезіндегі Ресей мемлекеті. Ресей I Петр патшаның қайта құрулар кезеңінде. Ресейдегі XVII ғ. аяғы - XVIII ғ. бірінші ширегінде болған қайта құру- лар І Петр патшаның(1689- 1725) қызметімен байланысты Ұлы Петр – жаңа уақыт кезеңінде Еуропадағы жарқын тұлғалардың бірі. I Петр тұлғасы Ресейдің тарихынан ажырамайды. Алайда, сонымен қатар, ол Санкт-Петербор қаласының тарихынан да ажырамайды. Барлық уақыттар ұлттар тарихшыларының негізгі назарын Ресей мемлекетінің өміріндегі өзгерістік тармағына айналған Ресей патшалығының реформаларына тартты. Оның басқаруы барысында Ресей жартылай азиаттық артта қалушылықтан шығып, батыс әлеміне күрделі саяси және әскери әсерін тигізді. Тосқауылдардың алдындағы табандылық, тоқтатылмайтын сынақтар – барлығы тарихтағы рөлін ұлғайту өте қиын тұлғаның ойлау және физикалық қызметінің суретін білдіреді. I Петрді Ресейдің тұрмыс халі, күші мен беделі аса қатты алаңдатты. Мемлекеттік бірліктің нысанын дамытуда маңызды құбылыс XVIII ғасырда жүргізілген Ресейдің әкімшілік-аймақтық құрылғысын түбегейлі қайта құру болды. Әртүрлі жерлердің әртүрлі өлшемдері, атаулары, мәртебесі бар қырық руының орнына атақты ғылымилылықтан айырылмаған және белгілі бір шамада буржуазиялық сипатқа ие болып жүрген белгілі бір принциптер бойынша құрылған үйлесімді және бірыңғай жүйе келді. Кейбір деңгейде Ресей осы мәселені шешуде дамыған еуропалық державаларды қуып жетті, мысалы, Францияда, ондағы жаңа әкімшілік бөлініс буржуазиялық революциядан кейін ғана енгізілді. І Петр Ресейдің мемлекеттік және қоғамдық өмірінің реформациясы мен өзгерісіне үлкен үлес қосқан тұлға. Ресейде болған қайта құрулар ел өмірінің барлық жақтарын қамтыды: экономиканы, саясатты, ғылымды, тұрмысты, сыртқы саясатты, мемлекеттік құрылысты. Оның еңбегі елдің алдында тұрған міндеттердің күрделілігін дұрыс түсінгенінде және ұғынғанында және оларды жүзеге асыруға мақсатты түрде кірісуінде. І Петрдің барлық мемлекеттік қызметін шартты түрде екі кезеңге бөлуге болады: 1696-1715 және 1715-1725 жылдар. Бірінші кезеңнің ерекшелігі асығыстық пен Солтүстік соғыстың жүруімен түсіндірілген үнемі ойластырылып отырмайтын қасиеті. Реформалар, ең алдымен, соғысты жүргізуге қаражат жинау үшін бағытталды, күштеу әдісімен жүргізілді және жиі күтілетін нәтижеге әкелген емес. Мемлекеттік реформалардан басқа бірінші кезеңде тұрмыс салтын жаңарту мақсатымен кең реформалар жүргізілді. Екінші кезеңде реформалар едәуір жоспарлы болды. Жалпы Петрдің реформалары Ресей мемлекетін нығайтуға және басқару тобын батыс-еуропалық мәдениетке абсолюттік монархияны бір уақытта 44 күшейтумен біріктіруге бағытталды. Ұлы Петрдің басқаруының соңына қарай мықты Ресейлік империя құрылды, оның басында абсолюттік билікке ие болған император болды. Реформалардың барысында бірқатар еуропалық мемлекеттер қатарынан Ресейдің техникалық-экономикалық артта қалуы жеңді, Балтия теңізіне шығу тартыспен жеңіп алынды, Ресей қоғамының өмірінің барлық салаларында қайта құрулар жүргізілді. Сол кезде, халықтық күштер өте қатты әлсіреген, бюрократиялық аппарат кеңейді, жоғарғы билік дағдарысы үшін кейін «сарайлық келіссөздер» дәуіріне әкелген алғышарттар құрылды. Әр тарихшы әрқалай Петрды және оның қызметін бағалайды. Біреулері, оларға таңдана отырып, екінші орынға оның кемшіліктері мен сәтсіздіктерін жылжытады, басқалары, керісінше, бірінші орынға оның барлық кемістіктерін қоюға, Петрды дұрыс таңдау жасамағандығына және қылмыстық іс- әрекеттерінде айыптауға тырысады. Бірақ, тарихшы-ғалымдардың біреуі Петр тұлғасының және оның Ресейлік мемлекетінің тарихындағы қызметінің маңыздылығына дау тудыра қоймас. Басқаша айтқанда, Ресей тарихында біз біршама адаммен саналы түрде құрылған институттарды табамыз, олар қоғамдық өмірдің барлық жақтарына өте қатты әсер тигізе отырып, өте ұзақ өмір сүретін еді. Сонымен қатар, Петрдің кезінде қалыптасқан немесе бірден сақталған саяси сананың кейбір принциптері мен стереотиптері әлі де бар. Кейде жаңа ауызша киімдерде олар біздің ойлау және қоғамдық тәртібіміздің дәстүрлі элементтері ретінде өмір сүреді. Ресейліктер күндердің күнінде, мүмкін, қазіргі өмірде, ең ағартушы ха- лықтарды ғылымдағы өзіндік жетістіктерімен, еңбектерде қажымайтындығы- мен және тұрақты және аты шулы даңқының айбындылығымен ұялтатынын білеміз. жүктеу/скачать 1.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|