Г. А. Амрина Әдістемелік Кеңес отырысында мақұлданды
жүктеу/скачать 3.73 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 4 септеудеғі зат есімнің септелу ұлғісі
- 5 септеудеғі зат есімнің сөздіктеғі түрі: facies, -ēi, f - лицо, поверхность, бет res, rēi, f - вещь, дело, зат, іс 5 септеу түрінің септіқ жалғаулары
- \ Numerus Casus \
- 5 септеудеғі зат есімінің септелу ұлғісі
- \Numerus \Casus
- Дәріліқ заттар және препараттар атауларындағы жиі кездесетін сөздіқ бөліктері . Фармакологиялық әсеріне байланысты дәріліқ заттар тобы .
NB! Средний родтағы зат есімнің жалғауы тек ілікте –us, қалған септікте –u болады. Средний родтағы зат есімінде барлық септеу түрінде Nomжәне Accжалғаулары бірдей, қөпше түрінде жалғауы –а болады. 4 септеудеғі зат есімнің септелу ұлғісі: fructus, us, m – плод, фрукт, жеміс cornu, us, n – рог, рожок, мұйіз
5 септеудеғі зат есім. Бүған женский родтағы зат есім жатады, ілікте жалғауы –ei,ал ілікте жекеше түрінде-es болады. 5 септеудеғі зат есімнің сөздіктеғі түрі: facies, -ēi, f - лицо, поверхность, бет res, rēi, f - вещь, дело, зат, іс 5 септеу түрінің септіқ жалғаулары:
NB! 1. Кәсіби сөйлемшелер: dosis letalis – өлімдік мөлшер pro dosi – бір реттік мөлшер (dosis) pro die – тәуліктік мөлшер (dosis) pro cursu – курстық мөлшер 2.Сөз species, ei, f «жинақ» деген мағанада қөпше түрінде қолданылады. Рецепте өсімдіқ жинағы іліқ септіқ қөпше түрінде жазылады. Мысалы: кеуделіқ жинақ - species pectoräles Зәр айдайтын жинақ - species diuretĭcae Ал: 50,0 зәр айдайтын жинағынан - Recipe: Speciērum diureticärum 50,0 Араластыр, жинақ болсын – Misce ut fiant species. 5 септеудеғі зат есімінің септелу ұлғісі: facies, ēi, f – лицо, поверхность, бет
Химиялық номенклатура Барлық химиялық элементтердің атаулары средний родтағы 2 септеудеғі зат есім боладыда, жалғауы атауда-um.Тек: Sulfur, uris, n; Phosphorus, i, m. • Қышқылдын атауы екі сөзден құралады: acidum(Nom.sing) және сын есім түрінде киыскан анықтауышпен.Ол қышқыл құратын элементтен және жұрнақпен ,–um жалғауменжалғанады.. • Қышқыл атауының жасалу моделі: Nom. sing (acidum). + Nom. sing (сын есім) (қышқыл құратын элемент + жұрнақ+ -umжалғауы). • Мысалы: Acidum sulfuricum (неғізіsulfur- + –ic жұрнақ- + жалғау –um ). Оттегі қышқылдарының атаулары қышқылдану дәрежесін сипаттайтын суффикстің қышқыл түзуші элементінің атауын қосу арқылы қалыптасады.: 1) тотығудың ең жоғары дәрежесіне суффикс-icum сәйкес келеді (орыс номенклатурасында оның соңы сәйкес келеді. . . - дық немесе. . . - тиісті қышқылдардың атауларында овая), мысалы: * acidum nitricum-азот қышқылы * acidum telluricum-теллур қышқылы 2) тотығу дәрежесі төмен қышқылдың атауы –osum суффиксі бар латын тілінде құрылады, ал орыс номенклатурасында оның соңы сәйкес келеді. . . истая, мысалы: * acidum sulfurosum-күкірт қышқылы * acidum nitrosum-азот қышқылы Оттеғісіз қышқылдардың латын тіліндегі атаулары hydro-қосымшасы, қышқыл түзуші элемент негізі және суффикс –icum арқылы қалыптасады, ал орыс нұсқасында қышқылдардың атаулары оларға сәйкес келеді – сутегі немесе сутегі, мысалы: • acidum hydrochloricum-хлорлы сутегі қышқылы (тұз қышқылы)) * acidum hydroiodicum-иодист сутегі қышқылы * acidum hydrocyanicum-цианист сутегі қышқылы /синиль/ * acidum hydrosulfuricum-күкірт сутегі қышқылы Оксидтердің, пероксидтердің және гидроксидтердің латын атаулары екі зат есімнен тұрады, олардың біріншісі – химиялық элементтің атауы – ілік септігінде (Gen. sing. екінші-оксидтің топтық атауы-атау септігінде (Nom. sing. ) тиісті приставкалармен (per-; hydr-). * Оксидтердің атауларын құрастыру моделі: Gen. sing. + Nom. sing. (химиялық oxydum элементінің атауы) hydroxydum, peroxydum * Орыс тілінде оксид атауларының екі нұсқасы бар, мысалы: Magnesii oxydum-магний оксиді немесе магний оксиді Calcii hydroxydum-кальций гидроксиді, немесе кальций гидроксиді Hydrogenii peroxydum - сутегі пероксиді. Тұздардың латын фармакопеялық атаулары екі бөліктен тұрады: катион іліқ, анион атау септіқтеMмысалы: натрий сульфатыNatrii sulfas * Оттексіз| қышқылдардың органикалық бастапқы, екінші және үшінші ГИДРО негіздермен қосылыстары атауларында –idumқосылады. Мысалы: Гоматропин гидробромиді Homatropini hydrobromidum * Гидро қышқыл тұздарының атаулары –as(atis): натрий гидрокарбонаты Natrii hydrocarbonas • Негізгі тұздардың атауларына. . -. Sub қосылады: subacetas (subnitratis іліқте) Дәрілік заттар мен препараттар атауларындағы жиіліктік кесінділер. Дәрілердің атауындағы жиілік бөліктері белгілі бір мағынаға ие, дәрінің химиялық құрамы, терапевтік тиімділігі және фармакологиялық сипаттамасы туралы кейбір ақпарат алады. Мысалы: – cillin-Benzylpenicillinum антибиотигі -mycin - антибиотик Oleandomycinum -cyclin-антибиотик Tetracyclinum -Ceph-антибиотик Cephazolinum -sulfa-сульфаниламидті препараттар Norsulfazolum, Aethazolum, Urosulfanum -alg-ауырсыну: Analginum -chol-өт айдайтын Allocholum - cor-Corvalolum жүрегі - card-Cardiovalenum жүрегі -cain-жерғіліқті ауырсынуды басатындарNovocainum -aesth- жерғіліқтіауырсынудыбасатындар Anaesthesinum -glyc- тәттіGlycerinum Дәріліқ заттар және препараттар атауларындағы жиі кездесетін сөздіқ бөліктері. Фармакологиялық әсеріне байланысты дәріліқ заттар тобы.
жүктеу/скачать 3.73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||