рим деректерінде
араб деректерінде
Мәтін бойынша Персофоль сарайында бейнеленген тайпаларды анықтаңыз
тиграхауда
парадарайа
хаомоварга
аримаспы
аргиппей
Картада берілген тайпаларды орналасқан аймақтарымен сәйкестендіріңіз:
1. Аримаспылар; 2. Исседондар; 3. Аргиппейлер
А. Орталық Қазақстан; В. Шығыс Қазақстан; С. Солтүстік Қазақстан
A) 1-А; 2-С, 3-В;
B) 1-А; 2-В; 3-С;
C) 1-С; 2-В; 3-А;
D) 1-В; 2-С; 3-А;
E) 1-В; 2-А; 3-С;
Дәйектердің ішінен дұрыс емесін анықтаңыз:
Шығыс Қазақстанды аримаспылар мекен етті;
Батыс Қазақстанда савроматтар мекен етті;
Персофоль суретіндегі тұрғындар сақтарға жатады;
Тиграхаудалар Батыс Қазақстанды мекендеді;
Аргиппейлер Оңтүстік Қазақстан жерін мекен етті.
IV, V
I, II
II, III
I, III
I, IV
Карта бойынша сақ-тиграхауда тайпаларының орналасқан аймақтарын анықтаңыз
Оңтүстік Қазақстан
Солтүстік Қазақстан
Алтай
Солтүстік Қырғызстан
Орал маңы
І; IV
ІІ, ІІІ
ІV, V
І, ІV, V
ІІІ, V
301.1-сурет пен карталарды біріктіретін тұлғаны анықтаңыз
Алаша
Жошы
Үгедей
Шағатай
Төле
302.1-ші және 2-ші картаны салыстыра отырып, Алтын Орданың қай ұлыс аумағында құрылғанын анықтаңыз:
Шағатай ұлысы
Жошы ұлысы
Төле ұлысы
Құбылай ұлысы
Үгедей ұлысы
Карталар мен суреттің хронологиялық шеңберін анықтаңыз
XI-XIV ғғ.
X-XIII ғғ.
ХІІI-XV ғғ.
IX-XI ғғ.
XIII-XVIII ғғ.
Алтын Ордаға қатысты дұрыс дәйектерді анықтаңыз:
Билеушілері Шыңғысхан ұрпағынан болды;
Жаулап алу соғыстарын жиі жүргізді;
«Жеті Жарғы» заңдарымен өмір сүрді;
Аумағына Есіл мен Ертіс аралығы ғана кірді;
Ресей патшалығына тәуелді болды.
I; ІV
IІІ; ІV
ІV; ІV
IІ, III
I, ІІ
Билеушілер мен тарихи оқиғаларды сәйкестендіріңіз
1. Батый; 2. Өзбек; 3. Меңгу - Темір
А. Алтын Ордада ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялады В. 1271 жылы Византияға жорық жасады
С. Алтын Орданың негізін қалады
A) 1-А; 2-В; 3-С
B) 1-С; 2-В; 3-А
C) 1-С; 2-А; 3-В
D) 1-В; 2-А; 3-С
E) 1-А; 2-С; 3-В
Картада берілген тайпалардың өмір сүрген кезеңі
жаңа тас ғасыры
мыс-тас ғасыры
ерте қола дәуірі
ерте темір дәуірі
орта тас ғасыры
Картада берілген сақ-тиграхауда тайпасының қоныстанған аумағы
Жетісу, Тянь-Шань, Сырдарияның орта ағысы
Арал бойы, Сырдарияның төменгі ағысы
Батыс Қазақстан, Елек бойы
Солтүстік Қазақстан, Есіл бойы
Мургаб аңғары, Түркіменстан
Картада көрсетілген Шығыс Қазақстан жеріндегі сақ тайпаларының ескерткіші
Тасмола
Ұлыбай
Ботай
Шілікті
Бесшатыр
Картада берілген исседон тайпалары қалдырған мәдениет
Пазырық
Алакөл
Тасмола
Ботай
Петров
Картада берілген сақ және сармат тайпаларының қоғамдық құрылысындағы ұқсастық
Халық жиналысына тек ақсақалдардың қатысуы
Билер кеңесінің үш рет шақырылуы
Әр иелікті кіші хандардың басқаруы
Халық жиналысына жабғудың төрелік етуі
ГЕРОДОТТАН ҮЗIНДI
«... Кир массагеттердi бағындыруды ойлады. Массагеттер, айтуға қарағанда, аса күштi әрi саны жағынан көп тайпа. Олар күннiң шығыс жағында Аракс (Сырдария) өзенiнiң арғы жағында исседондарға қарама-қарсы тұрды. Ал кейбiреулер оларды скиф тайпалары деп те атайды. Массагеттердiң патшасы қайтыс болып, орнына әйелi Тұмар патшайым таққа келедi. Кир оған елшiлерiн жiберiп, өзiне әйелi болуға ұсыныс жасайды. Тұмар Кирдiң ойын бiрден түсiнiп, оның өзiне емес, елiне құштар болып отырғандығын бiлiп, ұсынысынан бас тартады...
...Бiр-бiрiне берiлмей ұзақ уақыт шайқасып, ақыр соңында Тұмардың әскерi жеңiске жеткен. Парсылардың әскерi түгелдей қырғынға ұшырап, Кирдiң өзi де қаза болған.Тұмар Кирдiң өлiгiн табуды бұйырған. Кирдiң өлiгi табылғаннан кейiн патшайым адам қаны толтырылған меске Кирдiң басын салғызып: “Сен адам қанына құмар едiң,ендi iшiп той”, - деп, местi Сыр суына тастатыпты...
...Массагеттер астық екпейдi, бiрақ мал өсiрумен, балық аулаумен айналысады. Аракста (Сырдария) балық өте көп. Олар көп жағдайда айран, сүт iшедi. Бұлардың табынатын Құдайы – аспандағы жалғыз Күн. Олар Күнге жылқыны құрбандыққа шалады. Ондағы ойлары – өте шапшаң Құдайға (Күнге) лайықты дүниедегi ең жүйрiк мал-жылқыны құрбан ету».
Геродот. История в девяти книгах. (Перевод и примечания Г.И.Стратановского Л. 1972. кн.,
I. С. 201—206, 207, 211, 215, 215.)
Сақтар туралы ежелгі деректер
қытай-рим жылнамаларында
араб-парсы трактаттарында
монғол-қытай шежірелерінде
орыс-грек жылнамаларында
Достарыңызбен бөлісу: |