Геродоттан үзінді


C) I  D) II, III E) II  ҚАЗАҚТАРДЫҢ КОСМОЛОГИЯЛЫҚ ТҮСIНIКТЕРI



Pdf көрінісі
бет30/58
Дата12.09.2023
өлшемі3.94 Mb.
#477287
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   58
Қазақстан тарихы Текст (1)

C) I 
D) II, III
E) II 
ҚАЗАҚТАРДЫҢ КОСМОЛОГИЯЛЫҚ ТҮСIНIКТЕРI 
 
«...Қазақтар жұлдыздардың жер бетiндегi бағытқа әсер ететiнiне сенедi, халық 
арасында көк күмбез жайлы әңгiмелер де баршылық. Кейбiреулердiң пiкiрi 
бойынша, әрбiр жұлдыз жердегi әрбiр адамның жанына сәйкестiк тұтастықта
адам өлгенде, оның аспандағы жұлдызы да жерге ағып түседi. Болып-толған 
бақытты адамды “жұлдызы жанған” деседi. Шамандық аңыздар бойынша
моңғолдар жұлдыздарға арнап құрбан шалады, қазақтар сияқты, байлық, билiк, 
бағыт жөнiнде жұлдыздарға үмiт арта қарайды, кереметтiгiне сенедi.
1. “Темiрқазық” (“Полярная звезда”). Қазақ саяхатшылары түнде жолға 
шыққанда осы жұлдызбен бағытын анықтайды. Осы жұлдызды Темiрқазық деп 
атау себебi, оның көк әлемiнде қозғалмай, бiр орында тұруынан болса керек.
2. “Жетiқарақшы” (“Большая Медведица”). Қазақ арасындағы аңыз бойынша, 
бұл жұлдыз жетi қарақшының рухы,
3. “Үркер” (“Плеяда”). Қазақтар Үркердiң Жетiқарақшыны үнемi өкшелеп 
жүретiнiн байқаған. Қазақтар Үркерге қарап, түннiң қай сағаты екенiн және жыл 
мезгiлiн анықтайды. 
4. “Бақташы жұлдызы” (“Венера”). Осы жұлдыз туылғанда қазақ малшылары 
қойды түнемеге, қотанға айдап келедi. 
5. “Шолпан жұлдызы” (“Утренняя звезда”) - таңғы жұлдыз. Зодиак белгiлерi 
және оның шоқ жұлдыздары арабтардан белгiлi болған, бiрақ атаулары бiраз 
өзгерiске ұшыраған.
Қазақтарда олардың өздерi қойған аттары бар. “Құс жолы” (“Млечный путь”) 
жұлдыздардың бойымен жыл құстары ұшып кетедi, ұшып келедi. 
Қазақ бақсы-балгерлерi. А., 1993. 18—21-бб. 
176.Мәтін бойынша түнде жолға шыққанда бағытты анықтайтын жұлдыз 
A) Екі ақ ат 
B) Үркер 
C) Темірқазық 
D) Бақташы 
E) Шолпан 


177.Мәтін пайдаланып шамандық аңыздар бойынша, жұлдыздарға арнап 
құрбандық шалатын халықты анықтаңыз 
A) қытай 
B) жапон 
C) моңғол 
D) татар 
E) парсы 
178.Мәтін бойынша дұрыс емес дәйекті (-терді) анықтаңыз 
І. Қазақ халқы жұлдыздардың жер бетіндегі бағытқа әсер еткеніне сенген 
ІІ. Қазақ халқы болып-толған адамды «жұлдызы жанған» деп айтады 
ІІІ. Қазақ халқы жұлдыздарға арнап құрбандық шалады 
A) III 
B) III, I 
C) II 
D) I, II, III 
E) I, II 
179.Мәтін бойынша дұрыс сәйкестендіру жасаңыз 
1. «Темірқазық» 2. «Шолпан жұлдызы» 3. «Үркер» 
А. жыл мезгілін анықтауға мүмкіндік береді. Ә. көк әлемде қозғалмай бір 
орында тұрады. Б. таңғы жұлдыз 
A) 1-Ә; 2-А; 3-Б 
B) 1-Б; 2-Ә; 3-А 
C) 1-А; 2-Ә; 3-Б 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   58




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет