Қолданылуы
Cases of using
Қолданылатын
Кездері
|
Уақытты белгісіз (анықталмаған) осы кезге (уқытқа) қатысты өткенде аяқталған іс-әрекет
|
Өткенде басталып, қазіргі уақытқа дейін, сөйлеу кезінде жалғасып жатқан күй-жағдайдың немесе іс-әрекеттің аяқталмағанын білдіреді
|
Белгісіздік үстеулермен қолданылуы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
-
|
For – уақыт бойы
since- бері
|
never-ешқашан
ever-бір кезде
yet – әлі
already –
|
Кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
Using of adverbs and adverbial modifiers
әдетте қолданылатын үстеу және пысықтауш сөздер
|
|
|
әлдеқашан
lately –сонғы кезде
just –қазір
recently -кейінгі
|
Examples
Мысалдар
|
We have bought a new car. – Біз жаңа жеңіл машина сатып алдық.
I have lost my passport. – Мен төлқұжатымды жоғалтып алдым.
I have written a letter. – Мен хат жаздым.
|
Нe has been a teacher for twenty years. – Ол жиырма жылдан бері мұғалім болып істейді. (әлі мүғалім болып істейді).
I have had a car since I was seventeen. – Менің он жеті жасымнан бастап машинам бар.
|
They have just gone out. – Олар қазір ғана шығып кетті.
I have already finished my work. – Мен жұмысымды әлдеқашан (аяқтадым) бітірдім.
He has not finished his work yet. – Ол жұмысын әлі бітірген жоқ.
|
The Past Perfect Tense
Бұрын болған іс-әрекеттің белгілі бір уақытта нәтижелі ақталғаннын немесе басқа бір іс-әрекеттің алдында болғанын білдіреді. Іс-әрекеттің орындалған мерзімі маңызды емес, оның нәтижесі манызды.
Forming the Past Perfect Tense
Жасалуы
-
Had + V3 (Past Participle) (P.II)
|
+
|
-
|
?
|
I/he/she/we/you/they had played/written
|
I/he/she/we/you/they had not played/written
|
Had I/he/she/we/you/they
рlayed/written?
|
Using the Past Perfect Tense
Қолданылуы
Cases of using
Қолданылатын
Кездері
|
бұрын болған іс-әрекеттің орындалуы кезінде, екінші бір іс-әрекеттің нәтижелі
аяқталғанын білдіреді
|
Using of adverbs and adverbial modifiers
Әдетте қолданылатын үстеулер мен пысықтауш сөздер
|
by 5 o’clock – сағат 5-ке дейін
by Saturday – сенбіге дейін (қарай)
by that time – сол уақытқа дейін
by the end of the year – жылдың аяғына дейін
before – дейін
|
Examples
Мысалдар
|
She had written 50 pages by 11 o’clock. – Ол сағат 11-ге дейін 50 бет жазды. (жазып болды)
|
The Future Perfect Tense
Сөйлеу кезінде аяқталатын іс-әрекеттің нақты нәтижесінің болатынын, нақты бір уақытқа қарай аяқталатын істі көрсететін шақ.
Forming the Future Perfect Tense
Жасалуы
-
Shall/will + have + V3 Past Participle (P. II)
|
+
|
-
|
?
|
I/we shall have
played/written
he/she/you/they will have played/written
|
I /we shall not have
played/written
he/she/you/they
will not have
played/written
|
Shall I/we have
рlayed/written?
will he/she/you/they have
рlayed/written?
|
Using the Future Perfect Tense
Қолданылуы
Cases of using
Қолданылатын
кездері
|
Келешекте болатын
іс-әрекеттің белгілі бір кезеңде аяқталуы
|
Жалпы осы шақта тұрған, келешекте болатын басқа бір іс-әрекет мезгіл не шартты
бағынынқы сөйлемдерде
before, when сөздерімен келсе
|
Using of adverbs and adverbial modifiers
Әдетте қолданылатын үстеулер мен пысықтауш сөздер
|
by – қарай, таяу
by the end of the year (week day) – жыл (апта, күннің) аяғына дейін
|
before – -ға, -да, -де, т.с.с., дейін
when – -де, -да, қашан, т.с.с.
|
Examples
Мысалдар
|
By the end of the week we shall have finished this work. – Аптаның аяғына дейін біз бұл жұмысты аяқтаймыз.
|
When we meet next time, I shall have read this book. – Келесі кездескенімізше, мен бүл кітапті оқып бітіремін.
|
The Present Perfect Progressive Tense
Сөйлеу кезіне дейін басталып, сөйлеу кезінде де жалғысып жатқан іс-әрекетті білдіреді.
Forming the Present Perfect Progressive Tense
Жасалуы
|
Have/has + been + Present Participle (P. II)
|
|
|
|
|
+
|
-
|
?
|
I/we/you/they
have been
playing/writing
he/she has been
playing/writing
|
I/we/you/they
have been
playing/writing
he/she has not been
playing/writing
|
Нave I /we/you/
they been
playing/writing?
Has he/she been
playing/writing?
|
Using the Present Perfect Progressive Tense
Қолданылуы
Cases of using
Қолданылатын
кездері
|
Бұрын басталып, сөйлеу кезінде де
болып жатқан іс-әрекет
|
Белгілі бір уақыт аралығында
басталып, сөйлеу кезінің алдында ғана аяқталып, оның нәтижесі осы кезбен байланысты іс-әрекет
| |
Using of adverbs and adverbial modifiers
әдетте қолданылатын үстеулер мен пысықтауш сөздер
|
for 2 hours (months, weeks) – 2 сағаттан (айдан, аптадан) бері How long? – Канша уақыт?
Since when? – Қашаннан бері?
|
-
|
Examples
Мысалдар
|
I have been reading this book for 3 hours. – Мен бұл кітапты үш сағаттан бері оқып отырмын.
|
She has been crying. (Her eyes are red.) – Ол жылаған. (Оның көздері қызыл).
Look! It has been snowing. (The ground is all white.)
– Қара! Қар жауған. (Жер аппақ.)
|
The Past Perfect Progressive Tense
Forming the Past Perfect Progressive Tense
Жасалуы
-
had + been + Present participle (P. I )
|
+
|
–
|
?
|
I/he/she/we/you/
they had been
playing/writing
|
I /he/she/we/you/
they had not been
playing/writing
|
Had I /he/she/we/
you/they been
playing/writing ?
|
Достарыңызбен бөлісу: |
