|
-
|
?
|
I am
writing / playing
He/she is
writing / playing
We / you / they are
writing / playing.
|
I am not
writing / playing
He/she is not
writing / playing
We / you / they are not writing / playing.
|
Am I
writing / playing?
Is he / she
writing / playing?
Are we / you / they
writing / playing?
|
Қолданылуы
Cases of using Қолданылатын кездері (жағдайлары)
|
Дамып жатқан,
аяқталмаған,
жүріп (болып)
жатқан іс-әрекет
|
Жақын арада
балатын, жоспарланған
іс-әрекет
|
1
|
2
|
3
|
Using of adverbs and adverbial modifiers
әдетте қолданылатын үстеу мен мезгіл пысықтауштар
|
now – қазір
at the present moment – қазіргі уақытта (қазір)
right now – тап қазір, дәл осы уақытта
at this moment – қазір
|
tomorrow – ертең
tomorrow by 3
o’clock – ертең сағат 3-те
in a minute – бір минуттан кейін (соң)
tonight – бүгін кешке
|
Examples
Мысалдар
|
The manager is speaking on the phone now, don’t bother him. – Басшы қазір телефонмен сөйлесіп отыр, оны мазаламаңыз.
|
He is coming in a minute. – Ол бір минуттан кейін келеді.
He is arriving in Almaty tonight. – Ол Алматыға бүгін кешке келеді.
|
Кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
|
He is writing at this moment.
- Ол қазір жазып отыр
|
|
The Past Progressive Tense
Бұл шақ іс-әрекеттің белгілі бір уақытта, бұрын жүріп жатқанын білдіреді.
Forming the Past Progressive Tense
Жасалуы
Was / were + v + -ing (Present Participle) (P. I)
|
+
|
-
|
?
|
I /he / she was
writing / playing
We / you / they are
writing / playing
|
I /he / she was not
writing / playing
We / you / they were not writing / playing
|
Was I/he/she
Writing/playing?
Were we/you/they
Writing/playing?
|
Using the Past Progressive Tense
Қолданылуы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Cases of using
Қолданылатын
кездері
|
Белгілі уақыт
аралығында созыла жүріп жатқан өткендегі іс-әрекет
|
Өткен шақта іс-әрекет жүріп жатқанда, екінші бір іс-қимылдың болғанын көрсетеді .
|
Қатар болып жатқан өткен іс-әрекет
|
Белгілі бір уақыт аралығында болып өткен іс-әрекет.
|
Using of adverbs and adverbial modifiers
әдетте қолданылатын үстеулер мен пысықтауш
|
At 5 o’clock – сағат 5-те
At the moment – сол кезде (уақытта)
Then – сол кезде
|
Бағыныңқы сөйлем when – қашан сөзімен басталады
|
Бағыныңқы сөйлем while – сол кезде (уақытта) – сөзімен басталады
|
From till - -тан, -ден, -тен... all day long – күні бойы
the whole month – бір ай бойы
|
Кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
сөздер
|
|
|
|
|
Еxamples
Мысалдар
|
What were you doing at 5 o’clock yesterday? – Kеше сағат 5-те сіз не істеп жатыр едіңіз?
|
She was writing a letter when I entered the room
– Мен бөлмеге кіргенде, ол хат жазып отырды.
|
I was writing a composition while he was looking through the journals – Ол журналдарды қарап отырғанда, мен шығарма жазып
отырдым.
|
I was waiting for the bus from 7 till 8 o’clock. – Мен сағат 7-ден 8-ге дейін автобус күтіп тұрдым.
|
The Future Progressive Tense
Бұл шақ келешекте іске асатын іс-әрекеттінің созылың-қылығын білдіреді.
Forming the Future Progressive Tense
Жасалуы
-
Shall/will + be + V + -ing (Present Participle) (P. I)
|
+
|
-
|
?
|
I/we shall be
writing / playing
he / she / you / they will be writing / playing
|
I/we shall not be
writing / playing
he / she / you / they will not be
writing / playing
|
Shall I/we be
writing / playing?
Will he / she / you / they be writing / playing?
|
Using the Future Progressive Tense
Қолданылуы
Cases of using
Қолданылатын
Кездері
|
Келешекте берілгі бір уақыт
аралығында жүріп
жататын іс-әрекет
|
Көрсетілген, белгіленген уақыт аралығында болатын, іске
асып жататын іс-қимыл
|
Екінші бір іс-әрекет басталғанша болып жататын,
созылыңқы іс-әрекет (болатын іс-әрекет етістіктің Present Simple формасында қолданылады)
|
Using of adverbs and adverbial modifiers
әдетте қолданылатын үстеулер мен пысықтауш сөздер
|
At... o’clock – сағат...
At that moment – сол уақытта
At midnight – түн ортасында
|
From… till –
-дан, -ден...
While – сол кезде, сонда, сол уқытта
|
When – қашан, сонда, -да, -де
|
Examples
Мысалдар
|
Tomorrow at 8 o’clock I shall be having an exam. – Ертең сағат 8-де мен емтихан тапсырып отырамын.
|
I shall be sleeping from 10 till 12 o’clock. – Сағат 10-нан 12-ге дейін мен ұықтап жатамын. He will be writing a test while I shall be sleeping. – Мен ұйықтап жатқанда, ол тест жазып отырады.
|
She will be reading a letter when I come. –Мен келгенде, ол хат оқып отырады.
|
The Present Progressive Tense
Бұл шақ іс-әрекеттің бұрын басталып, сөйлеу кезінің алдында аяқталғанын білдіреді, іс-әрекеттің орындалған мерзімі маңызды емес, оның нәтижесі маңызды. Қазақ тіліндегі жедел өткен осы шақпен мағыналас.
Forming the Present Perfect Tense
Жасалуы
-
Have / has + V3 Past Participle (P.II)
|
+
|
-
|
?
|
I/we/you/they
have played/written
He/she has
played/written
|
I /we / you / they
have not
played/written
he / she has not played/written
|
Have I / we / you / they played/written?
Has he/she
played/written?
|
Достарыңызбен бөлісу: |
