Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының материалдары
жүктеу/скачать 5.11 Mb. Pdf көрінісі
|
| С
биіктігі c h және n m b a : : деген шарт бойынша үшбұрыш салу n m b a : : деген шартты қалай түсінуге болады? Бұл mk а және nk b деген сөз. Мұны нобай-сызбада көрсетеміз, m және n кесінділері берілген. С бұрышын өзгертпей қалдырамыз, ал АС және ВС қабырғаларын k есе кішірейтеміз. Сонда АС кесіндісі n С А 1 ге, ВС кесіндісі m С В 1 ге түрленеді. А нүктесі 1 А нүктесіне, B нүктесі 1 B нүктесіне түрленеді (сол сызбада кескінделеді). АВС және С В А 1 1 үшбұрыштары ұқсас (1-белгісі бойынша) және ұқсас орналасқан. ВA А В || 1 1 екені айқын. Біз іздеп отырған АВС үшбұрышын С В А 1 1 үшбұрышына ұқсас етіп түрлендіру операциясын орындадық. С В А 1 1 үшбұрышын қарастырамыз (ол штрихталанады). Оны салуға бола ма? А және В нүктелерінің қасиеттері туралы не айтуға болады? Бұл нүктелердің қасиеттері айқын: олар 1 А және 1 В төбелеріне ұқсас (сәйкес) болады. А және В нүктелерін салу үшін 1 СА және 1 СВ сәулелерін, сонан соң 1 1 1 СD В А сәулесін және осы сәуленің h СD кесіндісін салу жеткілікті. D нүктесі арқылы AB B А || 1 1 түзуін салу қалады, ол түзудің 1 СА және 1 СВ сәулелерімен қиылысқан жерінен іздеп отырған А және В нүктелерін табамыз. Біз С В А 1 1 үшбұрышын АВС үшбұрышына ұқсас етіп түрлендіруді орындадық. Бұл түрлендіруде С нүктесін АВС және С В А 1 1 үшбұрыштарының ұқсастық центрі болады. Сонан соң салу жоспарын тұжырымдап, салу жұмысын орындау қажет. Салу. Сынып тақтасында және оқушылардың дәптерлерінде тапсырма- сызба пайда болады: әуелі үшбұрышы ( биіктігі сызғыштың және сызбалық үшбұрыштың жәрдемімен салынады), сонан соң үшбұрышы салынады ( де сызғыш және үшбұрышпен салынады). Кейбір салуларды тақтаға оқушылардың өздері салып көрсетеді. Сонан соң (салу кезіндегі орындалған ұқсас түрлендіру әдісіне сүйеніп) дәлелдеу жүргізіледі. С В А 1 1 0 h АВС AB B А || 1 1 174 Зерттеу. Оқытушы зерттеуге кірісерде үшбұрышын салу туралы есепті зерттеу жеткілікті екенін ескертеді. Оқушылар жазып алады: егер үшбұрышы тең бүйірлі болмаса ( және де ), онда есептің екі шешуі болады. Ақырында тиісті қортынды жасалады. Бұл есепте берілгендердің ішінде бұрыш, үшбұрыштың екі қабырғасының қатынасы және бір сызықтық элемент бар. Іздеп отырған фигураны салудың орнына алдымен оған ұқсас фигура салынады. Бұл үшін қабырғаларының қатынасы және бұрыш пайдаланылады. Оқытушы және кесінділерінің орнына сан берілуі мүмкін екенін ескертеді [2]. №2-мысал. Қабырғаларының қатынасы сүйір бұрышы және бойынша үшбұрыш салу керек. Анализ. Жоғарыда келтірілген сабақты бірінші бөлігіндегіше талқылап байымдаймыз. үшбұрышын салу жолын іздеп табу үшін, біз оны қабырғалары және кесінділері, ал қабырғасына қарсы жатқан бұрышы ға тең болатын үшбұрышына түрлендіреміз (2-сурет бойынша). жүктеу/скачать 5.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|