I-кјсіпорындаєы активтерді талдауы мен аудиттіѕ теориялыќ јдістемелік негізі
Активтердің өтімділігі бойынша топтастыру
жүктеу/скачать 0.62 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Активтер 2005 жыл 2006 жыл Ауытқуы
- Міндеттемелер мен капиталының төлемді өтеу мерзімі дәрежесі бойынша тотастыру
- Міндеттемелер және Меншікті капитал
- «Оңтүстік Жарық Транзит» ЖШС-нің
- Баланс өтімділінің теңсіздігі І А > І М ІІ А > ІІ М ІІІ А > ІІІ М IY А Кесте-14 Төлем күнтізбесі
- Активтер 2005 жыл 2006 жыл Міндеттемелер және Меншікті капитал
| Активтердің өтімділігі бойынша топтастыру
«Оңтүстік Жарық Транзит» ЖШС-нің
«Оңтүстік Жарық Транзит» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің активтерін өтімділігі бойынша топтастыру өтімділігі жоғары активтер жыл басында 15354975 мың теңге,2006 жылы 5768425 мың теңгеге ие болады.Ал тез өтетін активтер 2005 жылы 12266814 мың теңге,2006 жылы 10036846 мың теңге.Баяу өтетін активтер жыл басынды 2000 мың теңге,жыл аяғында 4781 мың теңгені көрсетті.Қиын активтер 2005 жылы 325461 мың теңге ал есепті жылы 325461 мың теңге көлемде өзінің үлесін қосты.Осымен келесі топтастыру міндеттемелері мен капиталды топтастыру болып табылады.Бұл топтастыру келесі 14-кеседе көрінеді. 14-кесте
«Оңтүстік Жарық Транзит»
«Оңтүстік Жарық Транзит» ЖШС-нің жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің міндеттемелері мен капиталдарын өтімділігі бойынша топтастыру кезінде 1-ші топ жедел міндеттемелер жыл басында 30563725 мың теңге,2006 жылы 13585491 мың теңге ие болып өткен жылмен салыстырғанда 16978234 мың теңгеге азйтылған. ІІ-топ есепті жыл ғана 144806 мың теңгеге ие болды.ІІІ топ міндеттемелері жоқ. IY-топ тұрақты міндеттемелері жыл басында 120128 мың теңге,2006 жылы 4810432 мың теңгеге ие болып,өткен жылмен салыстырғанда 4690304 мың теңгеге жоғарылаған.Осы көрсеткіштің жоғарылауына бөлінбеген табыстың әсерінен болады Баланс өтімділінің теңсіздігі І А > І М ІІ А > ІІ М ІІІ А > ІІІ М IY А < IY М Кесте-14 Төлем күнтізбесі «Оңтүстік Жарық Транзит» ЖШС-нің
Жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің активтері мен міндеттемелерін өтімділігі бойынша төлем күнтізбесісіне салсақ әр топтары бойынша анық көре аламыз.Мысалы,І топ басында 28343 мың теңге,І топ міндеттемелері 13971648 мың теңгеге ие болғанын көріп отырамыз бұл кесте теңсіздіктің қай топта сәйкес келмегендігін көруге көп мүмкіндік береді. «Оңтүстік Жарық Транзит» ЖШС-нің жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің активтері мен міндеттемелерінің өтімділігі бойынша топтастыру кезінде баланс өтімділігінің теңсіздігі бойынша сәйкестендірілген кезде баланс өтімділік теңсіздігінің І топ активтер сомасы І топ міндеттемелер. Жоғарыда көрсеткен теңдеудің біреуі орындалмаса баланс өтімділігі жоқ болып табылады. Осымен баланс өтімділігі жоқ деуге болады. Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі оның қаржылық тұрақтылығының маңызды белгілерінің бірі және онымен тығыз байланысты болады. Төлем қабілеттілігін ұзақ мерзімді қарыздарын уақтылы келген кезде өтеу қабілеттілігін анықтау үшін бағалайды. Және де төлем қабілеттілік дегеніміз өзінің жедел міндеттемелері бойынша өзі мерзімінде төлем жүргізу қабілеттілігі деп түсіндіріледі. Қарыздарды өтеу үшін құралдардың айналымы кезінде ақшаға айналуы керек дебиторлық борыштар потенционалды құрал болып табылады. Қарыздарды өтеу үшін құралдар сонымен бірге кәсіпорында бар тауарлы-материалдық құндылықтардың қоры бола алады. Оны сатып кәсіпорын ақша қаражатын алады. Басқаша айтқанда, теориалық түрде қарыздарды өтеу кәсіпорынның барлық ағымдағы активтерімен қамтамасыз етіледі. Нақ осылай теориялық түрде, егер кәсіпорынның ағымдағы активтері қысқа мерзімді міндеттемелерінің сомасынан артса, онда ол қарыздарды өтеуге дайын деп есептеуге болады. Бірақ, егер кәсіпорын барлық ағымдағы активтерін қарыздарды өтеуге бағытталса, онда дәл сол кезде оның өндірістік қызметі тоқтатылады, себебі онда өндіріс құралдарын тек негізгі құралдар құрайды, ал материалды айналым құралдарын алуға ақша жоқ, олар толығымен қарыздарды төлеуге кетті. Сондықтан төлем қабілеттілігі бар деп, ағымдағы активтің сомасы ағымдағы міндеттемелерінен көп жоғары кәсіпорынды есептеуге болады. Кәсіпорынның тек қарыздарды өтеу ғана емес, сонымен бірге үздіксіз өндіріс үшін қаржылары болуы керек. Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін анықтау үшін кәсіпорын активіндегі ақша қаражатына айналдыра алатын жылдамдық және дайындықты міндеттемелерге қатынасы ретінде есептеледі. Ол баланс жасалған мерзімінде немесе жақын мезгілде ағымдағы қарыздардың қандай бөлігі өтелетінін көрсетеді. Аралық өтеу коэффициенті-ағымдағы міндеттемелердің қандай бөлігі тек ақша қаражаты есебіненемес, сонымен қатар өткізілген қызметтер үшін түсімдер есебінен өтелетінін сипаттайды. Бұл көрсеткіш 0,5-тен кем болмауы тиіс, себебі жедел және қысқа мерзімді міндеттемелердің әр теңгесіне ақша қаражатының және дебиторлық борыштың 50 тиыннан кем келмеу тиіс. Жалпы өтімділік коэффициенті өтімді құралдар жедел және қысқа мерзімді міндеттемелерінің сомасын өтейтін белгілеуге мүмкіндік береді және сонымен баланс құрылымының тұрақтылық дәрежесін ғана емес, кәсіпорынның өзінің қысқа мерзімді қарыздары бойынша тез есептесе алу қабілеттілігін дәлелдейді. Көптеген кәсіпорындар үшін аралық өтімділіктің төмен коэффициентінің жалпы өтімділіктің жоғары коэффициентіне сай келуі тән екенін атап өту керек. Бұл кәсіпорында шикізат, материал, жинақ бөлшектер, дайын өнімнің шектен тыс қорлары барлығына байланысты болады. Бұл шығындардың негіздеомеуі ақырында ақша қаражатының жетіспеуіне әкеледі. Осыдан жалпы өтеу коэффициентінің жоғары болуына қарамастан, оны құраушының, әсіресе баланстың үшінші тобына кіретін баптары бойынша, жағдайын және динамикасын айқындау керек. жүктеу/скачать 0.62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|