І. Негізгі бөлім



бет2/9
Дата17.03.2024
өлшемі50.93 Kb.
#495852
1   2   3   4   5   6   7   8   9
курстық жұмыс математика

Тақырыптың өзектілігі: қазіргі кезеңде оқушыларға әрбір пән бойынша берілетін білімі барынша тереңдетіліп, сапасы және оларға қойылатын талаптар арта түсті. Еліміздің өркениетті елдер қатарынан көрінуі, ғылым мен техниканың дамуы үшін ғылым негіздерін тиянақты алып, оны дамытуға негізделген. Ауызша есептеу әдістері математикалық бағыттағы практикалық білік және кәсіби дайындығы үшін маңызды.
Жұмыстың мақсаты: ауызша есептеу әдістерін айқындап, оларды тиімді пайдалану; есептеу және жазуға кететін уақытты үнемдеу.
Жұмыстың міндеттері:

  1. Мұғалімнің ауызша есептеуге арналған әдіс-тәсілдерін әзірлеу арқылы бірлесе жұмыс істеу

  2. Көрнекі құралдардың тиімділігін көрсете отырып, қолдану

  3. Әр оқушының деңгейін анықтап, оқушыдан қандай нәтиже күтілетінін нақтылау, анализ жасау

Зерттеу болжамы, егер математиканы оқыту процесінде ауызша есептеу әдістерін жан-жақты зерттеп, оларды тиімді пайдаланса, онда тез есептеу әдістерін практикада қолданысы кеңейеді және заман талабына сай заманауи ғылымның дамуына үлкен үлес қосады. Егер оқушыларға ауызша есептеу әдістерін қолдануды үйретсе, онда оқушылардың практикалық есептерін шығаруда үлкен көмек болары анық.
Күтілетін нәтиже:

  1. Оқушылар қызығушылық танытты;

  2. Уақыттары үнемделді;

  3. Бір-бірімен жұмыс жасап, тіл табысуды үйренді;

  4. Тез, шапшаң ойлау дағдылары қалыптасты;

  5. Математикалық диктантты жазып, оны ауызша тексеріп үйренді.

Зерттеу жұмысы кіріспе бөлімнен, негізгі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.



  1. Негізгі бөлім

1.1 МАТЕМАТИКАДАН ОҚУШЫЛАРДЫҢ АУЫЗША ЕСЕПТЕУ ҚАБІЛЕТТЕРІН ДАМЫТУ
Баланың білім алу арқылы тұлға ретінде дамуын көздейтін білім беру үрдісін ұйымдастырудың түрлі амалдары анықталып жүзеге асырылуда. Бұл орайдағы мектептің мақсаты – баланың табиғи күштері мен мумкіншіліктерінің өзіндік ашылуына қолайлы жағдайлар жасау.
Оқушылар тұлғасының дамуына ықпал жасауда дәстүрлі мектеп баласында іске асыруда әрбір мұғалімнің рөлі –танымдық, іс- әрекеттерді ұйымдастырушы, негізгі талабы –оқушының ойын дамыту, қызметі –кеңес беру бағыттап отыру, оқыту әдісі –ізденушілік, зерттеушілік жұмыстарды ұйымдастыру, мұғалім мен оқушының өзара қарым-қатынасы іскерлікке, өзара сыйластыққа бағытталғаны тиімді.оқушы тұлғасын дамыта отырып, сабақтардың тиімділігін арттыруда төмендегі жәйттерді басшылыққа аламын:

  • Жаңа материалды оқып- үйренуге және оқып игеруге деген оқушылардың қызығушылығын тудыру;

  • Жаңа білімнің мазмұнын жоспарлағанда оқушыға берілетін тапсырма оқушының қабілетінұштайтындай, ойын, қиялын дамытатындай етіп әзірлеу;

  • Оқушы өзін жеңімпаз ретінде сезіне алатындай тапсырмаларды әртүрл күрделілік дәрежеде орындату арқылы оқушылардыңбілімін саралауды ұйымдастыру.;

  • Білімді дайын күйінде бермей, оқушының өзібілімді қарқынды ой еңбегі қажет ететін тапсырмаларды орындауы арқылы жетуін ұйымдастыру;

  • Оқушылардың шығармашылық мүмкіндіктерін тудыратын, қабілеттерін жан-жақты дамытатын әр түрлі белсенді оқыту әдіс тәсілдерді кеңінен қолдану;

  • Оқушылардың білім алу нәтижелерін жүйелі талдап, бағалап отыру.

Сондай-ақ математиканы оқып білудегі маңызды мәселелердің бірі оқушыларды есептерді уақыт үнемдеп ауызша есептеуге үйрету, оқушылардың ойлау қабілетін дамытуда ерекше рөл атқарады. Амалдарды ауызша есептеу сандарды жазбай-ақ, нәтижені бірден жазумен орындалады. Математиканың негізгі мазмұнын арифмтикалық материал құрайтыны белгілі. Себебі натурал сандар мен оларға амалдар қолдану шамалары туралы ұғым арифметикаға жатады. Арифметиканы жақсы біліп, одан тиянақты білім алмай, математианың басқа саласын жете түсініп, меңгеру мүмкін емес. Өйткені, математикалық есептеулердің барлығы, тіпті ең күрделісінің өзі арифметикалық төрт амалға келіп тіреледі.
Арифметикалық мысалдар мен есептер оқушылардың ақыл -ой қабілетінің дамуына, ғылым негіздерін берік игеріп, алған білімдерін практикада қолдана білуге әсер етеді. Демек, бастауыш класс оқушылары арифметиканы жақсы меңгеруге міндетті. Алайда, мектепте бастауыш класс оқушыларының көбі ауызша есептеуге шорқақ келеді. Шын мәнінде сабақ сапасын арттырудың бір шарты- оқушыларды ауызша есептеуге дағдыландыру. Сондықтан әрбір мұғалім бірінші кластан бастап, ауызша есептеуге ерекше көңіл бөліп, өзінің жұмыс стилін қайта құру қажет. Ауызша есептеудің түрлерін, міндеттерін мұғалім сабақта үнемі есте ұстауы тиіс. Ауызша есептеу күнделікті тұрмыста көп қолданылады, оған дағдылану баланың зейінін арттырады, жазбаша есептерді жеңілдетеді. Ауызша есптеулердің мұғалімдер үшін методикалық жағынан да маңызы өте зор. Мұғалім жаңа материалды түсіндіргенде сабақты ауызша оңай шығаратын мысалдар мен есептерден бастап, құрылымы ұқсас, бірақ жазып шығаруды керек ететін күрделі есептерді шығаруға біртіндеп көшеді. Оқушыларды ауызша есептеуге дағдыландырып, нәтижені тез табуға қол жеткізу үшін әрбір сабақты осы мақсатқа 5-7 минут арнайы уақыт бөлу қажет. Мұны сабақтың қай кезеңінде жүргізудің тиімділігін мұғалімнің өзі таңдайды. Ауызша есептеуге тек кіші сандарды ғана алмай, тақырыпқа сәйкес үлкен сандарды да алған жөн. Ауызша есептеудің екі түру бар. Біріншісі – тек есту арқылы оймен ғана есептеуде, екіншісі – көру-есту арқылы, таблицаларды пайдаланып, ауызша есептеу. Сабақта екеуін де қолдану керек. Екінші түрі жазбаша нумерацияны өткеннен кйін өолданылады. Мұғалім ауызша есептеудің әртүрлі тәсілдерін қосу, азайту және көтейту, бөлу таблицаларын өткеннен кейін үйрету тиіс. 3-4 кластарда тақырып материалы күрделеніп, мысалдар мен есептерді шығару қиындайды.
Көп таңбалы сандарды көбейту мен бөлуді өткенде ауызша есептеуді орынды кірістіріп отыру керек. Көп таңбалы көбейтуге дейін, оқушылар екі таңбалы сандарды көбейтуді жақсы меңгеруі тиіс. Оның әртүрлі тиімділігі бар. Оқушылар 10, 100 және тағы басқа, яғни 0-мен аяқталатын сандарды көбейтуді тез меңгереді, себебі көбейтерде неше 0 болса, сонша 0 тәркеп жазамыз дейді.
І. Екі таңбалы санды 11-ге көбейту. Екі таңбалы санды 11-ге көбейту үшін, берілген санның цифрларын өзгеріссіз қалдырып, сол цифрлардың қосындысын ортасына жазу керек.
Мысалы: 1. 23х11 =253
2. 62x11=682
3. 98x11=1078
Берілген сан цифрларының қосындысының оннан артық болған жағдайда, бірінші цифр 9-ға 1-ді қосып жазмыз. Сонда 98x11=1078
58х11= 638 мұнда да қосындысы 10-нан артық, сондықтан 5-ке 1-ді қосып 6 деп жазамыз. Оқушыларға осы жағдайды ерекше ескерту керек. Енді коп таңбалы санды 11-ге көбейту үшін берілген санның бірінші және соңғы цифрларының арасын ашық қалдырып сол күйінде жазамыз. Олардың арасында берілген санның цифрларының оңнан солға қарай жазамыз.

  1. мысал 2436 2- мысал 71236 3- мысал 6174

х 11 х 11 х 11
26796 783596 67914
бұл мысалдардың өзгешелігі 7+4 =11.
Қосындысы екі таңбалы сан. Көбейтіндіге бірліктегі бірді жазамыз. Бірнеше мысалды қарастырғаннан кейін оқушылар мұндай мысалдарды тез игеріп алады, қызыға шығарады. Бір таңбалы сандарды қосуды, көбейту кестесін оқушылар көбінесе жаттау арқылы бөледі, сондықтан көп таңбалы сандарды көбейтудің бірнеше тәсілін құрастыруды жөн көріп отырмын.
ІІ. Екі таңбалы санды 12-ге көбейту. Екі таңбалы санды 12-ге көбейту үшін, ол сандардың бірліктерін көбейтіп, көбейтіндіге жазамыз.
Мысалы: 13х12=156
15х12=180
17х12=204
22х12=264
Көздеген мақсатқа жоғарыда айтылған қысқаша көбейту әдістерін сабақта жүйелі түрде пайдаланып отырғанда ғана қол жеткізуге болады. Мұғалімнің негізгі мақсаты – математикалық ойлауды қалыптастыру арқылы оқушыны өздігінен оқытуға үйрету. Ол үшін оқушылар білім негіздерін мұғалімнің басшылығымен іздестіре отырып, өздері жаңадан ашулары керек. Оқу процесі осылай ұйымдастырылған жағдайда оқушыларлдың ойлау қабілеті кеңейіп, оқушылардың сабаққа деген ынтасы артады.
Д. Пойа айтандай: «Егер мұғалім өз пәніне шын ықыласымен берілсе, онда бүкіл класта бұл пәнге ынтасымн берілетін болады. Егерде, пән сізді қызықтыра алмаса және оны терең білмесеңіз онда сабақ беруден бас тарту керек. Себебі сіз ешқашанда сабақты жақсы бере алмайтын боласыз». [№1, 2003,56 бет] Расында да, пәнді сүю және оны терең білу - мұғалімге қажетті шарт, алайда бұл жеткілікті емес. Мұғалім өзінің пәнге деген қызығушылығын өз оқушыларының боына сіңіре білу қажет.
1.2 Ауызша есептеуге үйрету тәсілдері 
Бастауыш сынып математикасын оқыту үрдісінде есепті шығара білу шеберлігін қалыптастыру, жетілдіру және дамытудың шешуші бағыттарына тоқталайық.
1. Есеп шығаруға үйрету – математиканы оқытудағы ең қиын әрі күрделі мәселелердің бірі. Бұл балалардың шама-шарқына, психологиялық жас ерекшелігіне сәйкес салыстыру, жан-жақты талдау жасау, қарама-қарсы қою. Жалпылау, түрлендіру, зерттеу, әр алуан категорияларға біріктіру, қорытындылау, абстрактциялау сияқты түрліше меңгеруіне байланысты бірдей дәрежеде орындала бермейді.
2. Балалардың топтық, өзіндік ерекшеліктері қабілет деңгейлерінің әр түрлілігіне байланысты, олардың бәрінен де бір тарақтың жүзінен шыққандай есепті шығара білуге біркелкі үйренеді деуге болмайды.
3. Есеп шығаруға үйрету алғашқы сабақтардың өзінде-ақ басталып, сынып ілгерілген сайын бірте-бірте сәйкес шеберлік те қалыптаса бастайды.
Ауызша есептеуге үйрету Бастауыш сыныптан басталатыны бәрімізге мәлім. Ол уақыт үнемдеу тұрғысынан тиімді. Бір ғана мысалдың нәтижесін бірнеше тәсілмен есептегенде берілетін түсіндірмелер, аралық нәтижелердің қалай шығатыны, ақтық нәтижеде не болатыны ауызша айтылады да, оларды жазуға уақыт жұмсалмайды. Оған қоса қай тәсілді қолдану оқушының өз еркінде болғанымен, олардың барынша тиімдісін іріктеп алуды үйретуге де мүмкіндік мол.
Математика сабағында ауызша есептеу дағдыларын қалыптастыру жұмыстарын жүргізудің маңызы зор. Сабақта оқушылардың ойлау қабілетін дамыту үшін есеп шығарғанда орындайтын амалдарды ойша шешіп алуды дағдыландырған жөн.
Бастауыш сыныпта математиканы оқыту тек математикалық білімді берумен шектелмейді. Бұл пән оқушылардың логикалық ойлауын дамытуда маңызы өте зор. Оқушылардың ойлау процесінің нақтылығын, тереңдігін анықтау үшін олардың белсенді іс-әрекетімен бірге өз бетінше жұмысын ұйымдастыру керек.
Ауызша есептеуге үйретуде оқушылардың білімі мен дағдысын тексеру кезінде арифметикалық диктант ретінде қолдануды ескеру қажет. Диктанттан кейін тексеруді ауызша жүргізген қолайлы.
Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту мектепке сабақ және сабақтан тыс жүргізілетін сабақтар формасында жүзеге асырылады. Сабақтарда балалардың математикаға деген ынтасын арттыруға,олардың өз бетінше жұмыс істей білу дағдысын тәрбиелеуге ерекше назар аударылады. Пәнге деген ынтасы мен өз бетінше ойлай білу өзара тығыз байланысты. Сабақ балалар үшін қызықты өткенде, олардың оқу жұмысында да белсенділігі артып, өз бетінше жұмыс жасап, белсенділігін арттырғандығынан олардың пәнге деген ынтасы өседі. Оқушыларды өз бетімен ойлауға тәрбиелеп, математикаға деген ынтасын арттыру үшін оқыту әдістерін дұрыс таңдап алудың маңызы зор. Оқудың белсенді әдістерінің бірі – оқушыларға өз бетімен жұмыс істете білу.
Барлық сабақтың елеулі бөлігінде өз бетімен жұмыс істегенде оқушы жұмыстың мақсатын айқын түсіне білуі, оны орындауы, тексеруі және қателіктерді түзетуі сияқты өз бетімен істелетін жұмыстың жалпы әдістерін бірте-бірте игеріп алуы тиіс.
Оқушылардың сабақта өздігінен орындайтын жұмыстарын тиімді ұйымдастыру үшін математика кабинеттерінде дидактикалық материалды, үлестірмелі материалдар, баспа негіздегі дәптерлер, тағы басқа оқу құралдары жинастырылуы қажет. Дегенмен оқушыларға оқулықпен жұмыс істеуді үйретудің орны ерекше. Барлық ғылыми-техникалық білімнің көзі – кітапқа, оның ішінде оқулыққа оқушылардың сүйіспеншілігі мен құрметін арттыру, олармен өздігінен жұмыс істеуді үйрету мұғалімнің басты міндетінің бірі. Әр сынып оқулықтары қажетіне орай орындалуға тиісті жаттығулармен, есептермен, практикалық тапсырмалармен, суреттермен қамтамассыз етілген. Өздігінен жұмыс істеуді оқушылардың сабақ үстіндегі қызметіне енгізу сабақтың құрылымына да, элементтеріне де әсерін тигізеді.
Өзіндік жұмыс үшін оқулықтан берілген жаттығулармен қатар көбінесе тақтаға жазылған, сондай-ақ қалталы полотноға белгіленген тапсырмалар ұсынылады. Өзіндік жұмыс үшін кейде тапсырма әрбір оқушыға жеке түрде беріледі. Бұл жағдайда тапсырмаларды әр оқушының шама-шарқын ескере отырып, сораптауға болады. Сонда жұмыстың өз бетімен орындалу дәрежесінің жоғары болуы қамтамасыз етіледі. Өзіндік жұмысты сыныпта жүргізу оқушыларға дағдыларын игертеді және олардың сабаққа деген ынтасын арттырады. Өзіндік жұмыстарды жүргізгенде тапсырмаларды карточкалар бойынша ұсынған тиімді. Мұнда оқушылардың жеке дара ерекшеліктері және үлгерім деңгейлерін барынша ескеру мүмкін болады. Оқушыларды жалықтырып жібермес үшін, өзіндік жұмыс түрлерінің өзгермелі болғаны жөн.
Балалардың сабақта өз бетімен орындаған жұмысы сыныпта қандай формада болса да ескерілуі тиіс. Мұғалім тапсырманың орындалуын қарап шығуға уақыт бөлуі және өз бағасын айтып, жақсы жұмыстарды атап көрсетіп, қатесін табуға көмектесуі тиіс.
Көрнекті қоғам қайраткерінің бірі Н.К. Крупская: «Балаларды өздігінен жұмыс істеуге үйретудің төтенше қажет нәрсе екендігін, техниканың ғылымның алға басып өркендеуі, жаңадан пайда болған проблемаларды ойланып шеше білудің қажеттігі адамның өздігінен үйреніп, білімін толықтырып отыруын талап ететіндігін, жасөспірім ұрпағымызды өздігінен жұмыс істеуге үйрете білуіміз керектігін» — көрсеткен болатын.
Мектеп оқушыларының өз бетінше жұмыстарын ұйымдастырудың басты формасы – жұмыстарды орындау, ептілік, іскерлік, шеберлік дағдысын дамыту. Бұл үшін төмендегідей тиісті талаптарды орындауға тура келеді:
1. Өз бетінше істелетін кез-келген жұмыстың нақты мақсаты болу керек. Әрбір оқушы жұмыстың орындалу тәртібін жетік білу керек.
2. Өз бетінше жұмыс оқушылардың бойындағы танымдық қабілетін, творчестволық ойлау жүйесін қалыптастыруға мүмкіндік береді.
3. Жұмыстың мазмұны оқушының қызығуын, талпынысын оята білуі тиіс. Яғни оның тілегі жұмыстың соңына дейін бәсендемейтіндей болуы керек.
4. Өз бетінше жұмысты оқушылар еңбек дағдылары мен әдістерін жетік игеріп түсетіндей етіп ұйымдастыру қажет.
Қорыта келгенде, оқушылардың өз бетімен орындайтын жұмыстары: карьочкалар, өздік жұмыстар, есептер шығарту, кестелер толтыру арқылы жүзеге асады. Тоқсандық бақылау, өздік 5-10 минуттық бақылау жұмыстары жүргізіледі.
Өз бетімен орындайтын жұмыстары біріншіден, олардың ақыл-ойын таным белсенділігін, екіншіден сабаққа ынталарын, қызығушылығын, үшіншіден ешкімнің көмегінсіз дербес жұмыс істеу қабілеттерін дамытады.
Математика сабақтарында білім берудің барлық негізгі принциптері бір бірімен байланысты жүзеге асады. Мысалы: Саналық, көрнекілік, жүйелілік, беріктік, шамаға лайықтылық және тағы басқалар. Бастауыш сыныпта математикадан оқушылардың білім деңгейін көтеруде көрнекілік принциптерінің рөлі ерекше.
Көрнекі түрде оқыту – оқушылардың тиісті бақылауларына сүйеніп оқыту, бірақ көрнекі оқыту дегенді тек көрнекі құралдарды пайдаланып отыру деп түсінбеу керек. Алдыңғы айтқандай көрнекілікпен оқыту арқылы білім сапасын артттырамыз, материалды жетік терең әрі тез, жеңіл түсінуіне ықпал жасаймыз. Көрнекі құралдар оларды қалай пайдалану керектігі туралы бірқатар педагогикалық-психологиялық зерттеулерге тоқталып өтуге болады.
Көрнекілік принципін теориялық жағынан бірінші болып негіздеген Я.А. Коменский (1592-1670) болса, орыс педагогтары ең алдымен ұлы педагог К.Д. Ушинский (1824-1870) көрнекілік мәнін психологиялық жағынан қоса алып көрсетті.
Көрнекілік әдісімен оқу – оқушыларды өз бетінше байқауға үйретуге негізделеді. К.Д. Ушинский көрнекілік әдіске психологиялық анализ жасай келе, көрнекілік тек көру сезіміне ғана байланысты деген бір жақты пікірді сынады. Себебі қандай нәрсені болса да қабылдағанда сезім мүшелеріміз неғұрлым көбірек қатынасса зат және құбылыс жөніндегі қабылданбаған ұғым, түсінік есіңізге соғұрлым берік, тиянақты есте сақталады.
Сондықтан сабақта көзбен көру, дыбыс органымен айту, қолмен жазу, тағы басқа сезім мүшелерінің белсенді қатысуы тиіс. Егер де педагог баланың есінде бірдеңені берік қалдыруды көздейтін болса, ал көз, құлақ, дауыс, бұлшық ет сияқты сезім органдарының, тіпті мүмкін болса, иіс және дәм сезімдерін де есте сақтап қалу актісіне көбірек қарастыруға тырысуы керек деген К.Д. Ушинский.
Көрнекілікті қолдану оқушылардың білім сапасын арттырады, көрнекі құралды пайдалана отырып, мұғалімнің жетегімен, оқушылар өздігінен оңай қорытындылар жасай алады.
Оқылатын материалды көрнекі құралдармен иллюстрациялау арифметикалық оқытудың бірінші күнінен бастап барлық оқу жылдарында қолданылып отырады. Баланың санды үйренудегі бірінші адымы сурет қараудан басталады. Баланың көз алдынан құстың, қоянның, мысықтың, тағы сол сияқты суреттері өтеді. Бұл суреттер белгілі жолмен құралып, бірінші ондық сандарының әрқайсысын кескіндейді.
Көрнекі құралдар арқылы балалар амалдың идеясын да түсінетін болады, мысалы, тәрелкедегі сүтті жалап жатқан екі мысыққа үшінші бір мысық жүгіріп келе жатқанын көргенде, бала барлығы неше мысық деген сұрауға жауап беру үшін, 2+1 керек деген ой келеді.
Көрнекі құралдарды әр-түрлі тәсілмен пайдаланудың маңыздылығы оны жеткілікті және қажетті пайдалануды көрсету керек. Берекесіз пайдаланған көрнекілік өзінің сапасын жоғалтады. Мұнда оқу процесінің білімділігі де кемиді. Оқушылардың сабаққа ынта-жігері, қызығушылықтары жоғалады. Сондықтан көрнекіліктерді тиімді тәсілмен қолдану керек.
Көрнекілік қолдану тәсілдерін таңдау үшін көрнекі құралдарды оқушылардың оқу процесіндегі ролін білуіміз керек. Көрнекіліктің оқу процесіндегі роліне қарай екі үлкен топқа бөліпқараймыз. Заттың-бейнелік көрнекі құралдармен таңбалы көрнекілікке бөлуге болады. Бірінші топтың құралдары: суреттер, фотосуреттер, диафильмдер, кино үзінділері, табиғи объектілер және тағы басқалар. Осылар міне мұғалімге түсініктер мен ұғымдарды қалыптастыру кезінде сезімдік қабылдауына оқушыларға өзара жәрдем беріп отырады. Екінші жағдайдағы көрнекі құралдар: схемалық көлемді объектілердің күрделі байланыстарын, өзара тиімділігін және нақты бейнеде қабылдауға байланысты пайдалану керек. Көрнекі құралдарды қолданудың осындай тәсілдерін білу мұғалімнің оларды дұрыс таңдап алуына және оқытуды тиімді түрде жүргізуге, сондай-ақ сабақтың сапасын арттыруға, оқушылардың зейінін бір мақсатқа бағындыруға көмектеседі. Сабақта көрнекі құралдарды тек қана бір тәсілмен қолдану дұрыс емес. Олар бір-бірімен араласып , біте қайнасып жатады.
Көрнекілік математика сабағында білім көзі ретінде қолданылған, ол елеулі мәселеде берілетін білімдерді нақтылау мақсатында көрнекі құралдар да түрлі тәсілдермен қолданылады.
Жоғарыда айтылып өткендей оқыту процесінде бір-бірімен тығыз байланысты оқулықтардың, көрнекі құралдардың және оқытудың техникалық құралдарының тұтас жиынтығы пайдаланылады. Олардың ішінде ең маңыздылардың бірі — әр сыныпқа арналып жеке-жеке басылатын «Дидактикалық материалдар». «Дидактикалық материалдар» ең алдымен курс бойынша орындалатын жаттығулар мен сабақтарда орындалатын әр түрлі жұмыстарды ұйымдастыруда мұғалімге елеулі көмек көрсетеді. Сонымен бірге, сабақ үстінде топтық немесе жеке-дара жұмыстар орындағанда, үлгерімі төмен немесе жақсы оқитын оқушылармен жеке жұмыс жүргізгенде, бақылау жұмысын ұйымдастырғанда; сондай-ақ оқушылардың әр алуан категорияларымен жұмыс істегенде «дидактикалық материалдар» кеңінен пайдаланылады.
Оқушылар сабақта, ойын үстінде, ойлау, өлшеу, есептеу, табу, зерттеу жұмыстарымен шұғылданады. Оларды ұштап, жетілдіріп отыру мұғалімнің міндеті деп білеміз. Бастауыш сыныптарда математика пәнін оқытуда баланың ой-өрісін дамытып, бағдарламада өтілген негізгі материалдарды практикада қолдана білуіне, оқушылардың сабаққа деген ынта-ықыласын арттыруына, өткен материалды өз мәнінде толық игеруіне мүмкіндік жасайтын тәсілдердің ішінде дидактикалық ойынның мәні зор. Сабақта өтілген метериалға сәйкес дұрыс жүргізілген дидактикалық ойындар оқушылардың сабаққа қызығушылығын, белсенділігін арттырып, тақырыпты дұрыс меңгеруіне ықпал тигізеді.
Математика – ұлы ғылым, адам ақылының ең бір асыл қабілеттерінің тамаша жемісі. Шәкірттерді білім нәрімен сусындататын, өмірдің асулары мен шыңдарына қажымай-талмай шығуына алғашқы жол нұсқаушысы – ұстазы.
Оқушылардың ұлы ғылым саласынан сапалы білім алуы тікелей мұғалімге байланысты. Яғни, мұғалімнің сабақ барысында оқушыларға білім беру мақсатымен жүргізілетін жұмыс түрлеріне. Бұл жұмыс түрлері әр сабақта қолданылып отырса оқушының білім сапасының ойдағыдай деңгейде нәтиже беретініне үлкен үміт артуымызға болады. Бастауыш сыныпта математикадан оқушылардың білім деңгейін арттырудың жолдарын қарастырдық. Онда ауызша есептеуге үйрету тәсілдеріне; өз бетімен жұмыс істеу машықтарын қалыптастыруға; көрнекі құралдарды пайдалану жүйесіне; дидактикалық материалдарды орынды ретпен қолдануға тоқталып өттік. Осылардың барлығы оқушы санасына жеткізе білу мұғалімнің профессионалдық шеберлігімен, іскерлігімен тікелей байланысты, «ана — өмір тұтқасы» болса, «ұстаз – мектеп тұтқасы» десек артық айтпаймыз.
Оқушыларға математика негіздерінен білім беру, басқа ғылым салаларымен ұштастыру ұстаздардың басты міндеті екенін әрдайым есте тұтқанымыз жөн.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет