Ы шшкшрім атында



бет4/11
Дата13.06.2016
өлшемі1.01 Mb.
#132954
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

ДЩріс 3


(2 са“ат)
Таырып. Айналма немесе циклдылыпроцесстері

ДЩріс саба›тыЈ мазм±ны
1 Айналма немесе циклдылы› процесстері. Тік жЩне кері циклдар.

2 Термиялы› пайдалы Щсері коэффициенті

3 Тік жЩне кері Карно циклдары
љ±нсыз кЇй кезіндегі, тік жЩне кері ба“ытта“ы ›айтымсыз процесстер йтеді. ПроцесстердіЈ ба“ыттылы“ы жЩне олардыЈ йтуініЈ жалпы тЇрін, жылудинамикасныЈ екінші заЈымен аы›тайды

Техникалы› жылудинамикасында екінші заЈды ›олданады да, жылулы› процесс жа“дайы кезіндегі, жылулы›тыЈ механикалы› ж±мыс›а айналуын аны›тайды. Сонымен, жылудинамикасыныЈ бірінші заЈынан шы“атын жылулы› пен ж±мыс аралы›, санды ›атынастары са›талуы тиіс. Жылулы› ›оз“алт›ышында, толассыз ж±мыс ат›арылуы Їшін, айналы процесс ›ажет. (сурет 1)

Жылулы› ж±мыс›а айнал“ан циклды тік цикл деп атайды. (сурет 1а). ОныЈ нЩтижесінде механикалы› ж±мыс іске асырылады. Кері цикл дегеніміз – ж±мысты пайдалынатын цикл (сурет 1б). Кері циклымен ж±мыс істейтін тоЈазыт›ыш жЩне жылусорапты ›оЈдыр“ылары. Циклдар Щр тЇрлі процесстерден к±р±лу мЇмкін.

а

б

а) тік цикл; б) кері цикл


СЇрет 1 – Айналмалы процесс
Термиялы› пайдалы Щсері коэффициенті (ПШК) – цикл ж±мысыныЈ, жеткізілген жылу“а ›атынасы :

,(1)м±нда“ы - цикл“а келтірілген жылулы›тыЈ мйлшері, кДж/кг;

- циклдан алын“ан жылулы›тыЈ мйлшері, кДж/кг;

- циклыныЈ ж±мысы, кДж/кг.

Термиялы› П.Ш.К. циклы, Щр тЇрлі уа›ыттав бірден кем, себебі, >0 , Б±л на›тылы жа“дайда“ы айналмалы процесс кезінде, сйзсіз болатын шы“ын, кейде йте кйп циклге жеткізілетін жылулы›ты () 50.....75 % ›±райды.

Кері циклдарын эффектілігін кйрсету Їшін тоЈазытыш коэффициент деген тЇсініктеме бар :

.(2) ТоЈазыт›ыш коэффициенттіЈ мйлшері бірден асады.
Француз “алымы Сади Карно 19 “асырдыЈ бірінші жартысында жылудыЈ ж±мыс›а Їлкен табыспен айналуын ›арастыратын идеал циклді енгізді.

Тік Карно циклы – жылулы›, ›оз“алт›ыштардыЈ идеалды циклы болып табылады. Тік Карно циклы екі адиабатты жЩне екі изотермиялы› процесстерден т±рады (сурет 2)

1-2 – изотермическое ±л“аю; 2-3 – адиабатное ±л“аю;

3-4 – изотермиялы› сы“ылу; 4-1 – адиабатное сы“ылу
Сурет 2 - Тік Карно циклы
Тік Карно циклында“ы термиялы› ПШК жЩне аралы“ында осылай аны›талады:

.(3)Б±л жылулы› машиналардыЈ идеалды циклы.

Кері Карно циклын іске асыру Їшін, барлы“ы екі жылулы› кйзі ›ажет – жылу беруші жЩне жылу ›абылда“ыш. КарноныЈ кері циклы – сырт›ы ж±мыс›а ж±мсалу есебінен, жылулы› дененіЈ, тым тйменгі температурасынан, дененіЈ тым жо“ар“ы температурасына берілуі.

Тік Карно циклы екі адиабатты жЩне екі изотермиялы› процесстерден т±рады (сурет 3)


1-4 – адиабатты› ±л“аю; 4-3 – изотермиялы› ±л“аю;

3-2 – адиабатты› сы“ылу; 2-1 – изотермиялы› сы“ылу
Сурет 3 - Кері Карно циклы
издік ба›ылау с±ра›тары

1 Жылу динамикалы› бірінші заЈы

2 Жылу мен ж±мыстыЈ йлшем бірліктерініЈ ›атнасы

3 ПШК формуласын жазыныз

4 Жылу динамикасыныЈ бірінші заЈыныЈ аналитикалы› кескініЈ тЇсіндір

5 Ішкі энергияныЈ формуласын жазыныз



љолданылан оулытар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалы› термодинамиканыЈ негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41

6 ЭнергетиканыЈ электронды› энциклопедиясы.


  • ДЩріс 4


(2 са“ат)
Таырып. Жылудинамикалыпроцестер
ДЩріс саба›тыЈ мазм±ны
1 Жылудинамикалы› процесстердіЈ тЇрлері

2 Политропты процесс.

3 Изохоралы› процесс.

4 Изобаралы› процесс.

5 Изотермиялы› процесс.

6 Адиабатты› процесс.


Жылудинамикалы› процестерге изохоралы›, изотермиялы›, изобаралы›, адиабатты› жЩне политропты› процестер жатады. Жылу техникасында процестерге жЩне олардыЈ есептеуне Їлкен кйЈіл бйлінген. Жылудинамикалы› процестердіЈ есептеліуне олардыЈ басында“ы жЩне соЈында“ы барлы› параметрлерін табу, жылулы› жЩне ж±мыс мйлшерін аны›тау жЩне осы процесті P-V жылудинамикалы› диаграммада кйрсету.Изохоралы› процесс т±ра›ты кйлемде жЇреді.
Политропты процесс дегеЈіміз, жылуды ›алай болса солай жеткізу немесе алып кету процессін айтады. Политропты процессте жылусыймдылы› т±ра›ты болады.

Политропты кйрсеткіші процесстіЈ барлы› нЇктелері Їшін белгілі, т±ра›ты шамада болады:

Изохоралы›;Изобаралы›0;Изотермиялы1;Адиабатты›.Политропты процесстіЈ теЈдеуі:

.(1)Жумыс дененіЈ бастап›ы жЩне соЈ“ы параметрлерініЈ ›атынасы:

. (2)Ж±мыс дене кйлемін йзгеруініЈ меншікті ж±мысы , кДж/кг:

.

(3)процессіне ›атыс›ан жылудыЈ меншікті мйлшері, кДж/кг:



.(4)Меншікті энтропияныЈ йзгеруі , кДж/(кгК):

.(5)

Кйлемі т±ра›ты процессті изохоралыдеп атайды.

Изохорал процесстіЈ теЈдеуі:

.(6)Жумыс дененіЈ бастап›ы жЩне соЈ“ы параметрлерініЈ ›атынасы:

.(7)Ж±мыс дене кйлемін йзгеруініЈ меншікті ж±мысы , кДж/кг:

.(8)процессіне ›атыс›ан жылудыЈ меншікті мйлшері, кДж/кг:

.(9)Меншікті энтропияныЈ йзгеруі , кДж/(кгК):

.(10)

љысымы т±ра›ты процессті изобаралыдеп атайды

Изобаралы› процесстіЈ теЈдеуі:

.(11)Жумыс дененіЈ бастап›ы жЩне соЈ“ы параметрлерініЈ ›атынасы:

.(12)Ж±мыс дене кйлемін йзгеруініЈ меншікті ж±мысы , кДж/кг:

.(13)процессіне ›атыс›ан жылудыЈ меншікті мйлшері , кДж/кг:

жылусыймдылы› айналмалы бол“анда (переменная):



,(14)жылусыймдылы› т±ра›ты бол“анда:

. (15)Меншікті энтропияныЈ йзгеруі , кДж/(кгК):

.(16)

Температура т±ра›ты процессті изотермиялыдеп атайды. Изотермиялы› процесстіЈ теЈдеуі:



.(17)Жумыс дененіЈ бастап›ы жЩне соЈ“ы параметрлерініЈ ›атынасы:

.(18)Ж±мыс дене кйлемін йзгеруініЈ меншікті ж±мысы , кДж/кг:

.(19)процессіне ›атыс›ан жылудыЈ меншікті мйлшері, кДж/кг:

.(20)Меншікті энтропияныЈ йзгеруі , кДж/(кгК):

.(21)

Адиабатты процесс – ›орша“ан ортамен, жалу алмасусыз йтетін жылудинамикалы› процесс.

Адиабатты процесстіЈ теЈдеуі:



.(22)Жумыс дененіЈ бастап›ы жЩне соЈ“ы параметрлерініЈ ›атынасы:

;(23)Ж±мыс дене кйлемін йзгеруініЈ меншікті ж±мысы , кДж/кг:

.(24)процессіне ›атыс›ан жылудыЈ меншікті мйлшері, кДж/кг:

;(25)Меншікті энтропияныЈ йзгеруі , кДж/(кгК):

;(26)

Барлы› процесстер формулаларынан меншікті ішкі энергияныЈ йзгеруі , кДж/кг:

- жылусыймдылы› айналмалы бол“анда (переменная):

,(27)- жылусыймдылы› т±ра›ты бол“анда:

.(28)Барлы› процесстер формулаларынан меншікті энтальпияныЈ йзгеруі , кДж/кг:

- жылусыймдылы› айналмалы бол“анда (переменная):



,(29)- жылусыймдылы› т±ра›ты бол“анда:

.(30)

Процессте ›олданылатын жылу мйлшерін кйрсететіЈ коэффициенті, ішкі энергияныЈ йзгеруіне барады:



.(31)

жЩне диаграммаларында процесстерді ›±р± Щдістері кйрсетілген. жЩне диаграммаларында жылудинамикалы› процесстердіЈ йзара орналасуы 1 суретте кйрсетілген.

Сурет 1 - жЩне диаграммада“ы

жылудинамикалы› процесстері

издік ба›ылау с±ра›тары
1 Жылудинамикалы› процестерге ›андай процестер жатады?

2 Изохоралы› процесс дегеніміз не?

3 Изобаралы› процестіЈ негізгі есептеу формулаларын жазыЈыз

4 изотермиялы› процестіЈ графигі ›андай?

5 Адиабатты› процесс деп ›андай процесті айтады

6 Политроп процесініЈ маЈызы

љолданылан оулытар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалы› термодинамиканыЈ негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41

6 ЭнергетиканыЈ электронды› энциклопедиясы.





1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет