ўртасида назоратсизлик ва ҳуқуқбузарликларнинг профилак-
тикаси - вояга етмаганларнинг назоратсизлиги, қаровсизлигига,
улар томонидан ҳуқуқбузарликлар ёки бошқа ғайри ижтимоий
хатти-ҳаракатлар содир этилишига имкон берадиган сабаблар ва
шарт-шароитларни аниқлаш ҳамда бартараф этишга қаратилган,
якка тартибдаги профилактика иши билан биргаликда амалга
ошириладиган ижтимоий,ҳуқуқий,тиббий ва бошқа чора-тадбир-
лар тизим и”28 сифатида эътироф этилади.
Зотан,
вояга
етм аганлар
ўртасида
назоратсизлик
ва
ҳуқуқбузарликларнинг проф илактикаси
-
вояга
етм аган-
лар том онидан қонун билан тақи қлан ган иж тимоий хавфли
қилмиш лар содир этилиш ини тақозо этувчи сабаб ва ш ароит-
ларни келтириб чиқарувчи, озиқлантирувчи, ж ам иятда ижти-
моий ҳодиса сифатида унинг бўлишини тақозо этувчи ҳодиса,
воқеа, ж араёнларни кам айтириш , зарарсизлантириш , чеклаш
ва баратараф этиш бўйича д авлат сиёсатини белгилаш ва уни
амалга ошириш ҳамда таком иллаш тириш га қаратилган ком-
плекс иж тимоий ҳуқуқий ж араёндир.
Вояга етмаганлар содир этадиган жиноятларнинг олдини олиш
давлат органлари ва фуқаролик жамияти институтларининг ижти-
моий шерикчиликда вояга етмаганлар ўртасида назоратсизлик ва
ҳуқуқбузарликларнинг профилактикасига оид тизимли комплекс
чора-тадбирларни амалга оширишни ўз ичига олади.
Истиқлол йиллари суд-ҳуқуқ ти зи м и д а амалга ош ирилган
ислоҳотлар натиж асида Ўзбекистонда ҳуқуқбузарликлар про-
филактикаси м иллий тизи м и ш аклланди. Вояга етм аганлар
ўртасида назоратсизлик ва ҳуқуқбузарликлар проф илактикаси
давлат ҳоким ияти органлари, ҳуқуқбузарликлар проф илакти-
каси давлат ҳоким ияти органлари, ҳуқуқбузарликлар профи-
лактикасини бевосита амалга ош ирувчи, унда иш тирок этувчи
давлат органлари ва муассасалари ҳамда фуқаролик жам ияти
институтларининг иж тимоий жиҳатдан хавфли аҳволда бўлган
вояга етм аганларни ва оилаларни, уларни жиноий фаолиятга
28
Ўзбекистон Республикасининг 2010 йил 29 сентябрдаги “Вояга етмаганлар
ўртасида назоратсизлик ва хукукбузарликларнинг профилактикаси тўгрисида”ги
Қонуни. Ўзбекистон Республикаси конун хужжатлари тўплами, 2010 й., 39-сон,
341-модда
34
Э ш м у қ а м м а д Қ о д и р о в
жалб этувчи шахсларни аниқлаш , улар содир этаётган жино-
ятларнинг сабаб ва ш ароитларини бартараф этиш, ш унингдек
улар яш аётган ва таълим олаётган жойларда иж тимоий-руҳий
муҳитни соғломлаш тириш м ақсадида амалга ош ирилаётган тар-
бия, иж тимоий-ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш, ижтимоий-ҳуқуқий
назорат воситалари орқали проф илактик таъсир чораларини
қўллашдан иборат давлат сиёсати дараж асида амалга ош ирила-
диган алоҳида ф аолият ҳисобланади..
Жумладан, мазкур йўналишда, Ўзбекистон Республикаси-
нинг 1997 йил 29 августдаги “Ж ам иятда ҳуқуқий м аданият-
ни юксалтириш миллий дастури, “Бола ҳуқуқларининг кафо-
латлари тўғрисида”ги 2008 йил 7 январдаги, “Вояга етмаганлар
ўртасида назоратсизлик ва ҳуқуқбузарликларнинг профилакти-
каси тўғрисида”ги 2010 йил 29 сентябрдаги, “Ҳуқуқбузарликлар
профилактиакси тўғрисида”ги 2014 йил 14 майдаги, “Васийлик
ва ҳомийлик тўғрисида”ги 2014 йил 2 январдаги, “Ёшларга оид
давлат сиёсати тўғрисида”ги 2016 йил 14 сентябрдаги қонунлари,
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 3 февралда-
ги “Маҳалла институтини янада такомиллаштириш чора-тадбир-
лари тўғрисида”ги 4944-сон, 2017 йил 10 апрелдаги “Ички ишлар
органларининг фаолияти самарадорлигини тубдан ошириш, жа-
моат тартибини, фуқаролар ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний
манфаатларини ишончли ҳимоя қилишни таъминлашда уларнинг
масъулиятини кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фар-
монлари хдмда 2017 йил 14 мартдаги “Ҳуқуқбузарликлар про-
филактикаси жиноятчиликка қарши курашиш тизимини янада
такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 2833-сонли,
2017 йил 14 мартдаги “Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муасса-
салари фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари
тўғрисида”ги 2829-сонли қарорлари ҳуқуқпй асос бўлиб хизмат
қилмоқда.
Ушбу норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар мамлакатимизда ҳуқуқ-
бузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши кура-
шиш бўйича ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар фаолиятини
мувофиқлаштиришнинг таъсирчан тизимини яратиш, қонун бузи-
лишларининголдини олиш ва уларни бартараф этишнингзамонавий
ташкилий-ҳуқуқий механизмларини жорий этишга хизмат қилади.
М амлакатим изда Олий Мажлис Сенати Кенгаши том онидан
қарор қабул қилиниб, Сенат ҳузурида Ички ишлар органлари-
нинг ж иноятчиликка қарш и курашиш ҳам да ҳуқуқбузарликлар
Ёгилар ж и н о я т ч и л и ги н и н г о лд и н и о л и ш м а са ла ла р и
35
проф илактикаси борасидаги ф аолияти устидан парлам ент ва
ж ам оатчилик назоратини амалга ошириш бўйича комиссия
ҳамда ҳудудий комиссиялар таш кил этилди. Бугунги кунда
ҳудудий ком иссиялар жойларда ж иноятчиликка қарши кура-
шиш ва ҳуқуқбузарликлар проф илактикаси бўйича фаолиятини
м унтазам ўрганиб бормоқда.
Хусусан, жорий йилда 30 га яқин туман ҳамда шаҳарлардаги
ички ишлар органларининг жиноятчиликка қарши курашиш ва
ҳуқуқбузарликлар профилактикаси борасидаги фаолияти ҳамда
маҳалла фуқаролар йиғинлари, бошқа давлат ва жамоат ташкилот-
ларибиланҳамкорлигиҳолатиниўрганиш натиж аларидавлатим из
раҳбарининг мазкур масалага алоҳида зътибор қаратаётганининг
нақадар асосли эканлигини кўрсатди. Чунки тизимда ҳали-ҳануз
ечимини кутаётган кўплаб муаммолар мавжуд.
Ўрганиш давомида ўқувчиларнинг дарсларга қатнашмаслиги
ҳолатлари ҳам аниқланиб,
Достарыңызбен бөлісу: |