Иплом жұмысы тақырыбы
- сыныпта лексиканы оқыту арқылы тіл дамыту
жүктеу/скачать 97.35 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Оқулықтардағы тіл байлығын дамытуға арналған тапсырмалар
| 2 - сыныпта лексиканы оқыту арқылы тіл дамыту
2-сынып оқушыларының ересектерімен мен қарым-қатынасын, түсініп танымдық іс-әрекеті өзгереді. Сондықтан олардың ақыл-ойын дамыту үшін сөйлемді дұрыс құра білудің, тақырып мазмұнына сай, тәрбие негізін нақты оқушының санасына дұрыс құя білудің маңызы зор. Оқушының ой-өрісін дамытуда мұғалімнің білімділігі, мәдениеті, ұстамдылығы, тапқырлығы, балаға деген қамқорлығы негізгі күш. Оқушылар оқу материалдарын түсініп қана қоймай, оны керек жерінде, яғни тәжірибеде қолдана білуі керек. Жетілдірілген бағдарлама оқушыларға түрлі пәндерден білім берумен бірге олардың ақыл-ойын санасын дамытуды да көздейді. Ал ақыл-ойдың дамуы тілдің дамуымен тікелей байланысты. Өйткені тіл ойдың сыртқы көрінісі. Бала тілін дамытуда оларға түрлі жаттығулар, сан алуан жазу жұмыстарын орындату, мақал-мәтелдер, өлең жаттатқызу, әңгімелер оқыту арқылы іске асады. Бастауыш сыныпта ертегілер оқытудың маңызы зор. Ертегі - сабақтың сыныптан тыс оқудағы бір саласы. Ондағы кейіпкердің әрбір мінез-құлқына, сөз мағанасына сәйкес дауыс күшейтудің (кекесін, мысқыл, қуаныш, реніш) қажеттігіне оқушылардың көзін жеткізу керек. Ертегі - балалардың ой-өрісін дамытып, тіл байлығын арттырады. Мысалы: «Түлкі мен ешкі», «Ақымақ арыстан», «Қарлығаштың құйрығы неге айыр», сияқты ертегілерді балаларға алдымен өзіміз оқып беріп, одан кейін балалардың түсінігін сұрап дұрыс емес жерін сұрақ қойып толықтыру арқылы да балалардың тіл байлығын, сөздік қорын арттыруға әбден болады. Тіл сабағының мақсаты - оқушыларға әбден тілімізді меңгерту. Бастауыш сыныптарды бітіргенде оқушылар байланыстырып сөйлеудің қарапайым түрлерін толық меңгерулері керек. Оқушылардың тілін, сөздік қорын дамыту күн, апта, тоқсан сайын күрделене түседі. Сөздік жұмысы бастауыш оқушысының ойын дамытумен тығыз байланысты екені белгілі. Тілді, оның грамматикалық курсын меңгеру оқушыларға өз пікірлерін айтуға, сұрауға, қорытынды жасауға, заттар мен құбылыстар арасындағы алуан түрлі байланыстарды аңғара білуге мүмкіндік береді. Мектепте жүргізілетін сөздік жұмысы ауызша, жазбаша болып екі түрге бөлінеді. Ауызша тіл дамыту жұмысы негізінде кітап оқу, көрген-білгенді әңгімелеп айтып беру арқылы орындалса, жазбаша тіл дамыту мазмұндама, шығарма т.б.с.с жазу жұмыстары арқылы іске асады. Бұл жұмыстар арқылы қай-қайсысы болмасын, сөз арқылы оқушыны дәл ойлауға үйретуге, оның шығармашылық қабілетін арттыруға сөйлеудің мазмұны мен формасының бірлігін арттыруға, қамтамасыз етуге бағыталады. М.Ермекбаев өзінің диссертациясында мектепке дейінгі және бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорының даму динамикасын берген[19,-51]. Біз оның берген кестенің бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорының даму динамикасына тоқталмақпыз:
Бұл кестені ғалым бастауыш сынып оқушыларына арналған оқулықтарына сүйене отырып берген. Енді біз «Қазақ тілі» оқулықтарындағы тіл байлығын дамытуға арналған тапсармаларды екі топқа бөліп (шығарма жазуға және мазмұндама жазуға) арналған тапсырмаларды мына кестеде қарастырайық. 2-кесте. Оқулықтардағы тіл байлығын дамытуға арналған тапсырмалар
жүктеу/скачать 97.35 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|