-бап. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне егемендігі

1. Қазақстан Республикасының құрлық және су аумағы үстінде және оның аумақтық сулары үстінде орналасқан әуе кеңістігіне толық және айрықша егемендік Қазақстан Республикасына тиесілі.

2. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі оның мемлекеттік аумағының бір бөлігі болып табылады.

3-бап. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалануды және авиация қызметін реттейтiн Қазақстан Республикасының заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актілерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көздегендегіден өзгеше қағидалар белгiленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

4-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

1) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдаланушыларға;

2) Қазақстан Республикасының шегінде мемлекеттік, азаматтық және эксперименттік авиацияға;

3) егер әуе кемесі баратын елдің заңдарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының мемлекеттік және азаматтық әуе кемелері Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде болған уақытта оларға қолданылады.

5-бап. Авиация құралдарына меншік құқығы

6-бап. Авиация түрлері

1. Қазақстан Республикасының авиациясы мемлекеттік, азаматтық және эксперименттiк болып бөлiнедi.

2. Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органының, ішкi iстер органдарының, Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкiметінiң шешiмi бойынша басқа да мемлекеттік органдардың қарамағында болатын және қорғаныс, мемлекеттің қауіпсіздігі, қоғамдық тәртіпті сақтау мақсатында пайдаланылатын авиация мемлекеттік авиация болып табылады.

3. Азаматтық авиация деп эксперименттiк және мемлекеттік авиацияның құрамына кiрмейтiн және:

1) жолаушыларды, багажды, жүкті және почта жөнелтілімдерін тасымалдау (әуемен тасымалдау);

2) авиациялық жұмыстарды орындау;

3) оқу, спорттық, мәдени-ағарту iс-шараларын жүргiзу, техникалық шығармашылықты дамыту;

4) әуе кемесiн пайдаланушының жеке қажеттіліктерiн қанағаттандыру;

5) iздестiру-құтқару және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзу, дүлей зілзалалар болған жағдайда көмек көрсету;

6) аэронавигациялық қызмет көрсету;

7) әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу;

9) әуеайлақтарды және азаматтық авиация объектілерін жоспарлау мақсаттарында пайдаланылатын авиация танылады.

4. Эксперименттiк авиация деп авиациялық және басқа да техника саласында тәжiрибелiк-конструкторлық, эксперименттiк, ғылыми-зерттеу жұмыстары мен сынақтарын жүргiзуге арналған авиация танылады.

7-бап. Азаматтық авиация саласындағы халықаралық ұйымдардың авиациялық стандарттарын қолдану

1. Қазақстан Республикасының аумағында азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган айқындайтын азаматтық авиация саласындағы халықаралық ұйымдардың стандарттары қолданылады.

2. Азаматтық авиация саласындағы халықаралық ұйымдардың авиациялық стандарттары азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган оларды қолдануға рұқсат берген Қазақстан Республикасының азаматтық авиация ұйымдары үшін міндетті болып табылады.

3. Азаматтық авиация саласындағы халықаралық ұйымдардың авиациялық стандарттары Қазақстан Республикасының техникалық реттеу туралы заңнамасына сәйкес реттелуі жүзеге асырылатын стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарға жатпайды.

 

 

2011.06.01. № 378-IV ҚР Заңымен 2-тараудың тақырыбы өзгертілді (бұр.ред.қара)

1. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметін мемлекеттік реттеу міндеттері:

1) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдаланушылардың оны қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз етуі, ұшуды адамдардың өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға, мемлекет мүдделеріне қатер төндірмей орындау;

2) әуе кеңістігін пайдалануға және ұшуды орындауға байланысты қызметті жүзеге асырудың жалпы принциптерін белгілеу;

3) Қазақстан Республикасы экономикасының және азаматтардың авиациялық қызметтерге қажеттіктерін қанағаттандыру болып табылады.

2. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалануды және авиация қызметін мемлекеттік реттеуді өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының Үкіметі, азаматтық және мемлекеттік авиация салаларындағы уәкiлеттi органдар жүзеге асырады.

2011.06.01. № 378-IV ҚР Заңымен 9-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

1. Әуе кеңістігін пайдалану саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болғызбау және (немесе) тоқтату және (немесе) оның жолын кесу мақсатында жүзеге асырылады.

2. Әуе кеңістігін пайдалану саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

 

2011.06.01. № 378-IV ҚР Заңымен 10-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

1. Мемлекеттік авиация қызметін мемлекеттік бақылау және қадағалау Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі салаларындағы заңнамасында белгіленген талаптардың сақталуы нысанасына жүзеге асырылады.

2. Азаматтық, эксперименттік және мемлекеттік авиация қызметін мемлекеттік бақылауды және қадағалауды азаматтық және мемлекеттік авиация салаларындағы уәкілетті органдар жүзеге асырады.

3. Мемлекеттік авиация қызметіне мемлекеттік бақылау және қадағалау жүргізудің тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

4. Азаматтық, эксперименттік авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігінің және авиациялық қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуін және өзге де азаматтық және эксперименттік авиация қызметін мемлекеттік бақылау:

1) азаматтық авиация ұйымдарына тексеру жүргізу нысанында жүзеге асырылады, оны жүргізу тәртібі «Қазақстан Республикасында мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» Қазақстан Республикасының Заңында айқындалады;

2) жеке тұлғалардың әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігі талаптарын сақтауын тексеру нысанында жүзеге асырылады, оны жүргізу тәртібі осы Заңда айқындалады;

3) азаматтық авиация ұйымдарының ұшу қауіпсіздігін және авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызметін бақылауды және талдауды қамтитын бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандарында жүзеге асырылады.

5. Азаматтық авиация ұйымдарының ұшу қауіпсіздігін және авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызметін байқау және талдау, сондай-ақ авиациялық оқиғалар мен инциденттерді тексеру нәтижелері бойынша ұсынымдарды орындау мақсатында байқау және талдау осы Заңның талаптарына сәйкес жеке және заңды тұлғалардың азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ұсынған ақпараты, құжаттары мен материалдары негізінде жүзеге асырылады.

6. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның лауазымды адамдарының тексерулері мен бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарының қорытындылары бойынша қорытынды құжаттар (актілер, инспекторлық нұсқамалар) жасалуы және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген ықпал ету шаралары қолданылуы мүмкін.

 

11-бап. Жеке тұлғалардың әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігі талаптарын сақтауына тексерулер жүргізу тәртібі

1. Жеке тұлғалардың әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігі талаптарын сақтауын тексерулерді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган қажеттілік және жеткіліктілік принципіне сәйкес жүргізеді.

Тексерулер мынадай түрлерге бөлінеді:

1) қызметін азаматтық және эксперименттік авиация саласында жүзеге асыратын нақты жеке тұлғаны инспекциялық тексеру, оның ішінде ұшу кезінде инспекциялық тексеру;

2) инспекциялық перрондық тексеру, ол Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан нақты әуеайлақта (тікұшақ айлағында), әуежайда немесе қону алаңында авиациялық қызметті жүзеге асыратын барлық жеке тұлғаны немесе бірнеше жеке тұлғаны тексеруді қамтиды, оның мақсаты авиациялық персонал куәлігінің, кеме, ұшу құжаттамаларының болуын, сондай-ақ шетелдік әуе кемелерін қоса алғанда, олар пайдаланатын немесе қызмет көрсететін әуе кемелерінің, Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемелерінің ұшуға жарамдылығының талаптарына және Халықаралық азаматтық авиация ұйымы (ИКАО) стандарттарына сәйкестігін тексеру.

2. Тексеруді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның лауазымды адамдары тексеру парағына сәйкес жүргізеді. Тексеру парағы осы Заңда және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларында белгіленген жеке тұлғалардың қызметіне қойылатын талаптардың толық тізбесін қамтиды, оларды сақтамау ұшу қауіпсіздігіне және авиациялық қауіпсіздікке қатер төндіруге әкеп соғады және авиациялық оқиғаның немесе инциденттің болуына алғышарттар жасауы мүмкін.

3. Тексеру азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тексеруді тағайындау туралы актісі негізінде жүргізіледі. Тексеруді тағайындау туралы акт бір жеке тұлғаға ресімделеді.

Инспекциялық перрондық тексерулер жүргізу үшін тексеруді тағайындау туралы акт нақты жеке тұлға көрсетілместен, бірақ аумағының шегінде тексеру жүргізілетін әуеайлақ (тікұшақ айлағы), әуежай немесе қону алаңы міндетті түрде көрсетіле отырып жасалады.

4. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның лауазымды адамдары жеке тұлғаны тексеру кезінде:

1) тексеруді тағайындау туралы актіні;

2) қызметтік куәлігін;

3) тексеру парағын көрсетуге міндетті.

5. Тексеру жүргізу мерзімі алда тұрған жұмыстардың көлемі, сондай-ақ қойылған міндеттер ескеріле отырып белгіленеді және ол бес жұмыс күнінен аспауға тиіс.

6. Тексеру тағайындау туралы актіні тексерілетін тұлғаға табыс еткен кез тексеру жүргізудің басталуы болып есептеледі.

7. Тексеру тағайындау туралы актіні алудан бас тартылған немесе азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тексеру жүргізуді жүзеге асыратын лауазымды адамдарының объектілерге кіруіне және (немесе) тексеру жүргізу үшін қажетті материалдарға қол жеткізуіне кедергі келтірілген жағдайда, хаттама жасалады. Хаттамаға азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тексеру жүргізуді жүзеге асыратын лауазымды адамдары мен тексерілетін адам не оның уәкілетті өкілі қол қояды.

Тексерілетін адам бас тарту себебі туралы жазбаша түсініктеме бере отырып, хаттамаға қол қоюдан бас тартуға құқылы. Тексеру тағайындау туралы актіні алудан бас тарту шетелдік азаматтық әуе кемесінің бортындағы шетелдік жеке адамға перрондық тексеру жүргізу жағдайын қоспағанда, тексеруді кейінге қалдыруға негіз болып табылмайды.

8. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тексеру жүргізуді жүзеге асыратын лауазымды адамы тексеру нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы екі данада акт жасайды.

1) акт жасалған күн, уақыт және орын;

2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның атауы;

3) оның негізінде тексеру жүргізілген, тексеруді тағайындау туралы актінің күні мен нөмірі;

4) тексеру жүргізген адамның (адамдардың) тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде);

5) тексерілетін жеке адамның (перрондық тексеру жүргізілген жағдайда - тексерілетін барлық жеке тұлғалардың) және тексеру жүргізу кезінде қатысқан өзге де жеке тұлғалардың тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде);

6) тексеру жүргізілген уақыт, орын және кезең;

7) тексеру нәтижелері туралы, оның ішінде анықталған бұзушылықтар, олардың сипаты туралы мәліметтер;

8) жеке тұлғаның, сондай-ақ тексеру жүргізу кезінде қатысқан адамдардың актімен танысуы немесе танысудан бас тартуы туралы мәліметтер, олардың қолтаңбасы немесе қол қоюдан бас тартуы;

9) тексеру жүргізген лауазымды адамның (адамдардың) қолтаңбасы көрсетіледі.

9. Тексерілетін адам тексеру нәтижелері бойынша ескертпелері және (немесе) қарсылықтары болған жағдайда оларды жазбаша түрде баяндайды. Ескертпелер (немесе) қарсылықтар тексеру нәтижелері туралы актіге қоса беріледі, ол туралы тиісті белгі соғылады.

10. Тексерілетін адамның қолындағы түпнұсқадағы құжаттардың көшірмелерін қоспағанда, тексеру нәтижелері туралы актінің бір данасы танысу және анықталған бұзушылықтарды жою жөнінде шаралар қолдану және басқа да іс-әрекеттер жасау үшін қосымшаларының көшірмелерімен қоса тексерілетін тұлғаға не оның уәкілетті өкіліне табыс етіледі.

11. Тексеру жүргізген кезде әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықтар болмаған жағдайда тексеру нәтижелері туралы актіде тиісінше жазба жасалады.

12. Тексеру нәтижелері туралы актіні тексерілетін жеке тұлғаға тексеру тағайындау туралы актіде көрсетілген тексеру аяқталған мерзімнен кешіктірмей табыс еткен күн тексеру аяқталған күн болып есептеледі.

 

2011.06.01. № 378-IV ҚР Заңымен 12-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

1. Байқау және талдау қорытындылары бойынша осы Заңның және Қазақстан Республикасы Үкіметінің оны іске асыру үшін қабылдаған қаулыларының талаптары бұзылғандығы анықталған жағдайларда, он жұмыс күні ішінде азаматтық авиация ұйымына бұзушылықтарды жою туралы инспекторлық нұсқама табыс етіледі.

2. Инспекторлық нұсқама азаматтық авиация ұйымына немесе оның өкілінің қолына немесе жіберу және алу фактісін растайтын өзге де тәсілмен табыс етілуге тиіс.

3. Байқау және талдау қорытындылары бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы инспекторлық нұсқаманы орындауды азаматтық авиация ұйымы ол табыс етілген (оны алған) күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде жүзеге асырады.

13-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің әуе кеңістігін пайдалану және авиациялық қызмет саласындағы құзыреті

1) әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді;

2) әуе кеңістігін пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

3) азаматтық және мемлекеттік авиация салаларындағы уәкілетті органдарды айқындайды;

4) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану қағидаларын бекітеді;

5) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде ұшудың негізгі қағидаларын бекітеді;

6) Қазақстан Республикасының аса маңызды ұшуын ұйымдастыру және қамтамасыз ету қағидаларын бекітеді;

7) Азаматтық авиацияда ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларын бекітеді;

8) Әуе кемелерін пайдаланушыларды аэронавигациялық ақпаратпен қамтамасыз ету қағидаларын бекітеді;

9) Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемелерінің ұшуға жарамдылығының нормаларын бекітеді;

10) Сертификаттау және үлгі сертификатын беру қағидаларын бекітеді;

11) Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясы әуе кемесінің ұшуға жарамдылығын сертификаттау және сертификат беру қағидаларын бекітеді;

12) Аса жеңіл авиация саласында сертификаттау қағидаларын бекітеді;

13) Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемелерін техникалық пайдалану және оларды жөндеу