5
Шетел тілін окытудагы әлеуметтік-мәдени біліктілік
компоненті
5.1 Әлеуметгік-мәдени біліктілік туралы жалпы түсінік
Халыкаралық
қатынастар
талай
шиеленіскен
уыкытта,
патриотгык жэне интернационалды тэрбие үлкен
магынаға ие болган
кёчде, әлеуметтік-мәдени біліктіліктің дамуы казіргі әлемде ерекше
орын алады. Әлеуметтік-мәдени біліктілік - казіргі көпмэдени әлемле
өмір сүре білу және өзара әрекеттестік дайындыгын болжайды.
Шетел тілін окытуындагы әлеуметтік-мәдени компонент
окытылатын тілдің, үлттык мэдениеттін мазмүнына
кіретін болмыс,
эдет-гұрып, салт-дәстүрдің, сөйлеу коммуникациясы актісіндегі
коммуникативті
тэртіптің
білімі
мен
дагдылардың
негізінде
калыптасады.
'
,
«. *
,
.
Әлеуметтік-мэдени компонент шетел тілін окыту мазмүнында,
окушылардың
мәдениет
диалогына
енгізу,
жалпыадамзаттык
мәдениеттің дамуындагы ұлттык мәдениеттің жетістіктерімен танысу
жагдайында үлкен потенциалға ие. Орта мектептерде шетел тілі
бойынша багдарламалар шетел тілін
оқыту мақсаты келесідей
аныкталады: шетел тілінін мэдениаралық коммуникацияга қатысу
тілегі мен өзін өзі жан жакты жетілдіру жагдайында, оқушының жеке
тұлгасын. кабілеттерін дамыту. Бұны заманауи трминдерде окушынын
«екінші тілдік тұлгасы» ретінде айтуга болады.
Шетел тілін окыту
максаты
4
компонент
бірлігінде
айқындалады:
тәрбиелік,
дамытушылық, жалпы білім беретін және тәжірибелік. Тәжірибелік
максат сэтгі түрде жүзеге асса, жалпы білім беретін жэне тәрбиелік
максаттар жүзеге асады. Бірак оқушылардың шетел тілінін ок>
мотивациясы аркылы іске асатын тәжірибелік максаттың кері әсері
бар.
Шетел
тілі
оқудың
дамьгтушылық магынасы
тілдік,
интелектуалды
және
танымдық
қабілеттерден,
кұнды
бейімділіктерден, сезімдерден, эмоционалды дайындыкган жэне
коммуникациядан тұрады [2,9-15 б.].
Үздіксіз тілдік білім жүйесіндегі шетел тілдерін заманауи
окытудың жалпы бекітілген максаты -
коммуникативті біліктілікті
калыптастыру болып табылады.
В. В Сафонова коммуникативті
біліктілікті тілдік, сөйлеу жэне әлеуметтік мэдениетті құраушылардын
бірлестігі ретінде карастырады. Бұл жағдайда әлеуметтік-мәдени
біліктілікті
калыптастыру
туралы
сұрақ
туындайды.
Ңуропа
Одагынын бір кұжаттарында ол коммуникативті
біліктіліктің бөлігі
ретінде карастырылады. Баска кұжаттарда ол акпараттык, әлеуметтік-
саяси және коммуникативті біліктілік қатарында жеке дара біліктілік
20