Ж. У. Кобдикова педагогика ғылымдарының докторы

156
Биз­нес­те­гі­эм­па­тия
Адам ре сур сы – жауапкершіліксіз ұғым емес жә не HR-ма манға нақ ты 
адам дар мен жұ мыс іс теу ге, олар мен өза ра байланыс жа сау ға, олар дың се беп-
те рін тү сі ну ге, ор тақ тіл та бысу ға ту ра ке ле ді. Бұл рет те әріп тес те рі нің «іш кі 
әле мі не еніп», ма ни пу ля ция ның құр ба ны бол мау ке рек.
Сіз кейбір адам мен қа рым-қа ты нас жа сау не ге оңай болады, сіз өзі ңіз ді 
ер кін, ашық ұстайсыз, ал бас қа адам мен сөй ле скенде шырмалып, әңгімені 
жылдам аяқтауды армандайсыз, осы туралы ойланып көрдіңіз бе? Ой лан-
бауыңыз да мүмкін. Біз ді тек та за ин туитив ті түр де мұ қи ят тың дайтын, эмо-
ция ла ры мыз бен се зім де рі міз ді тү сі не тін, біз дің іс-әре кет те рі міз ге еш қан дай 
ба ға бер мей , «өз өмі рі нен алынған» ке ңес тер мен жалықтырмайтын, пі кі рі міз ді 
құр мет тей тін (оны мен ке ліс пе се де) адамдар қызықтырады... 
Бұндай қа рым-қа ты настың си қы ры не? Оның ма ңы зы не де? Оны мең геріп, 
күнде лік ті өмір де ға на емес, биз нес те де пай да ла ну ға бо ла ма?
Әри не, сіз аяушы лық, ықылас, жа ны ашу, тү сі ніс тік та ны ту се кіл ді се зім-
дер ді бас тан ке шір ген шы ғар сыз.
Өз әң гі ме ле су ші сі не эм па тия көр се ту – бас қа ның іш кі әле мін, онымен 
біте қайнасып, өз әлеміңізді жо ға лт пай қа был дау ды біл ді ре ді. Бұл де ге ні міз, 
сіз өзіңіздің ішкі сезімдеріңіздің әле мі не ора лу қа бі ле тін сақ тауыңыз ке рек. 
Эм па тия «өзін сұх бат та су шы ның ор ны на қою» де ген ді біл дір мей ді, бұл – оның 
се зі мін кө ші ру емес. Эм па тия – орын алған жағдайға сұх бат та су шы ның кө зі мен 
қа рау әре ке ті. Та ғы бір ма ңыз ды сәт: сұх бат та су шы ның көз қа ра сы мен ке ліс-
пей-ақ, эм па ти яны се зі ну ге бо ла ды.
Пси хо лог, тұтынушыға бағытталған психологияның негізін салушы Карл 
Род жерс эм па ти яны бы лай анық тай ды: «эм па тия жағ дай ын да бо лу эмо цио-
нал дық жә не ма ғы на лық реңк тер ді сақ тай оты рып, бас қа ның іш кі әле мін дәл 
қа был дау ды біл ді ре ді». 
Эм па тия – фор малды ло ги ка емес жә не ба ға лан бай тын реак ция.
Сіз мынандай қы зық ты әсер ге на зар ау дар ды ңыз ба – әң гі ме ле су ші сіз ге 
өте қы зық ты бол ған кез де, сіз оған шын жү рек тен қы зы ғу шы лық та ны та сыз, 
әң гі ме лескен уа қыт тың қа лай тез өтіп кеткенін бай қа май сыз. Не ге осы лай 
бо ла ды? Өйт ке ні сіз сөй ле сіп отырған адамның жеке ерекшеліктерін алдын ала 
болжап, тү сі ну ге ты ры са сыз. Сонда эмпатия жай ғана жаны ашушылық және 
аяушылық сезімдерін көрсету құралы ғана емес, сонымен қатар адам дара-
лығын танудың маңызды әдісіне айналады.
Эм па тия не үшін қа жет? Мүм кін, ол біз дің ара мыз да ғы ком му ни ка ция ның 
тиімділігіне ық пал етіп, қи ын жағ дай лар ды тү сі ну ге, адам дар дың таң дауы мен 
әре кет те рін бол жау ға кө мек те сіп, пси хо ло гия лық жай лы лық се зі мін ту ды руы 
мүмкін. HR-бө лім ше ле рі нің қыз мет кер ле рі өздерінің жұ мы старында үне мі 
әң гі ме ле су ші ні то лық тү сі ну қа жет ті лі гін се зі не ді.
Біз бос ла уа зым ға әлеу ет ті үміт кер мен әң гі ме ле су, дау лы жағ дай лар ды 
ше шу, мо ти ва ция жүйе сін қа лып тас ты ру, жо ба лық ко ман да лар ды құ ру, 
талант тар ды «сақтап қалып», қызметкерлер са нын оң тай лан дыру жә не қыз-
мет кер лер ді жұ мыс тан шы ға ру, «қорытынды» әң гі ме ле су ді өт кі зген кезде – 
сұх бат тас та ры мыз ды тың дап, ес туі міз қа жет.

жүктеу/скачать 6.1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: