Жаңадан бастаушыларға арналған механикалық ӨҢдеу

206 
мақсатты білдек олардың көлденең баламасымен алмастырылған (оның не екенін 
білмесеңіз, олар туралы 2-тарауда талқыланады). Әрбір білдектің алдында 
(немесе білдек жеткізушісіне қарай оның артында, не оның бойында) темір 
жолдікіне ұқсас, бөлшектерге толы тұғырықтарды іліп алып, оларды жанында 
тұрған қоймалардың сөресіне жинайтын, ал бөлшектерге немесе шикізатқа 
толмаған тұғырықтарды келесі қолжетімді білдекке орналастыра отырып, білдектен 
білдекке шапқылайтын қондырғыларды автоматты түрде алмастыру қондырғысы 
қозғалатын рельстер бар.
Осындай жүйе икемді өндірістік жүйе немесе икемді өндірістік модуль (ИӨЖ 
немесе ИӨМ) деп аталады, ол қатты қорытпалы кесетін құралдар заманынан бергі
білдек цехтарының ең жақсы өнертабысы болып табылады. Жүк тұғырықтары мен ол 
қызмет көрсететін бірқатар сөрелерге арналған робот-реттеп салғышпен қоса ИӨМ 
білдек операторы (немесе робот) жылжымалы тұғырықтарға бөлшектерді тиейтін 
немесе алатын орын, кез келген ИӨМ-нің өзегі болып табылатын бір немесе бірнеше 
жүктеу станцияларымен жабдықталған. Нақ осы жерде күрделі бағдарламалау орын 
алады және «ненің қайда баратыны» туралы шешімдер қабылданады, олар өз 
кезегінде ИӨМ операторлары бекітетін алдын ала анықталған ережелерге 
негізделген.
ИӨМ кескіндемелердің таңғалдыралық алуан түрлілігімен қолжетімді. Көлденең 
көп мақсатты білдектердің дәстүрлі қатары. Әрқайсысы өзінің төртеуден тұратын
(немесе одан көп) тіреуіштік үстіңгі қабатымен және айналмалы үстелімен жабдықтың 
басқа түрімен оңай жабдықтала алады. Оларға электржелілік білдектер, ажарлауыш 
білдектер, тісті фрезерлі білдектер, бөлшектерді жуу немесе бақылау станциялары, 
СББ жону білдектері және тіпті біздің мысалымызға кірмеген тік көп мақсатты
білдектер де жатуы мүмкін (алайда бірнеше себептерге байланысты көлденеңдері 
автоматтандыру үшін көбірек қолайлы). Осы әр түрлі білдектердің әрқайсысына 
бөлшектерді ауыстырумен қатар заманауи ИӨМ технологиялары ИӨМ-ге 
біріктірілген СББ білдектері мен аспаптық қоймалардың арасында кесетін құралдар 
мен ұстағыштарды бірлесіп пайдалануға да мүмкіндік береді (қажет болған 
жағдайда). Егер жүйе шартты №254 құралдың жүзі өтпей қалғанын таныса, онда ол 
аспаптық қоймаға баламалы құралды алмастыру немесе көрші білдектен ала тұру 
туралы дабылды бере алады (13-2-сурет).
13-2-сурет. 
«Окума Америка 
(Okuma America)» 
рұқсатымен 
Егер сіз бұл автокөлік техникасын өндірушілерге немесе сантехниканың миллиондаған 
бірліктерін шығаратын цехтарға арналған үздік жүйе деп ойласаңыз, онда сіздің 
қателеспегеніңіз (алайда ірі топтамалы өндіріс кәсіпорындары көбіне автоматтық желілер 
және икемді автоматтандырылған өндіріс секілді білдектік өңдеудің басқа технологияларына 
жүгінеді, келесі тарауларды қараңыз). Дегенмен ИӨМ көп бөлшектерді жылдам беру мен 
оңтайлы шығыннан басқа да анағұрлым көп нәрсені жасай алады. Түрлі дерлік жүздеген 
бөлшектерді бір мезгілде жасау мүмкін болғандықтан, сондай-ақ қойма сөрелерінде 
болашақта пайдалану үшін жабдықталған тұғырықтардың арқасында ИӨМ клиенттеріне бар-
жоғы бір немесе екі бөлшекті жиі әрі уақтылы жеткізіп отыру қажет болатын шағын көлемді 

207 
кәсіпорындар үшін де үздік нұсқа болып табылады. Бұл сонымен қатар цехтардың арнайы 
тапсырыстар бойынша топтамалық өндіріс көлеміне шығуына немесе білдекті операцияға 
баптауға және бөлшек сынақты күтіп тұрған кезде басқа нәрсені өңдеу үшін орауға мүмкіндік 
береді.
Осындай жүйелердің енгізілуі біраз күш жұмсауды, жоғары деңгейде ұйымдастыруды, 
сондай-ақ миллионнан асатын баға көрсеткіштерді ескере отырып, қалың әмияныңыздың 
болғанын қажет етеді. Құралды дербес алдын ала баптау, құралдың жарамдылық мерзімін 
басқару, сүмбіні бергішпен өлшеу, құрал қозғалысының траекториясын модельдеуге арналған
бағдарламалық жасақтама және ұқсас технологиялар секілді (цехқа бәрібір керек болатын) 
қосымша жүйелер де болуы тиіс. Дегенмен осындай технологияларды пайдалану білдек 
жұмыстарының Қасиетті граальге қол жеткізу үшін қажетті шарт болып табылады, ол адамның 
қатысуын қажет етпейтін толығымен автоматтандырылған өндіріс.

жүктеу/скачать 6.75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: