Жалпы фармакология кафедрасы
жүктеу/скачать 159.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жүрек гликозидтерінің құрылысы мен құрамы
КАРДИОТОНИКАЛЫҚ ЗАТТТАРБұл топқа оң инотропты әсер ететін препараттар жатады. Жүрекке тоникалық әсер ететің препараттар 2 топқа бөлінеді: 1 – Жүрек гликозидтері 2 - Оң инотропты әсер ететін гликозид емес препараттар Оған жататындар: Бета-адреномиметиктер /добутамин, допамин/ Диуретиктер /фуросемид, этакринді қышқыл, буметанид, хлорталидон/. Ангиотензинге айналдыратын ферменттің ингибиторлары / каптоприл, эналаприл, рамиприл, периндоприл, мизиноприл, цилазаприл/. Альфа-1-аденозин рецепторларының блокаторлары /амринон, милринон, эпоксимон/. Перифериялық вазодилататор /нитроглицерин/ натрий изосорбиді, гидралазин, моноксидил, натрий нитропруссиді, празозин/. Глюкагон. Жүрек гликозидтері өсімдіктерден алынған заттар. Олар кардиотоникалық әсер етеді. Жүрек гликозидтерін 18-19 ғ. ғалымдар тапты. Жүрек гликозидтерінің тарихы глиозды өсімдік қызыл оймақ гүлмен байланысты. Қызыл оймақ гүл медициналық тәжірибеде 1875 ж. ағылшын дәрігері және ботаник Витерлинг қолданған. Ол қызыл оймақ гүлді зәр айдағыш дәрі ретінде пайдаланған. Эксперименталді фармакологиянын дамуы кезінде қызыл оймақ гүл жүрек гликозиді деп дәлелденді. Алғаш рет клиникалық дәрісте С.П.Боткин қызыл оймақ гүл қолданған. 1865 ж. профессор медико-хирургиялық академик Е.Я.Пеликан 1-ши рет жүрек гликозидтерінен строфантин дәрісін зерттеген. Басқа орыс фармакологтары мен клиницистер бір неше жүрек гликозидтерін зерттеген. Меруерт гүлді – Л.Н.Бубнов, ландышты – Ф.И.Иноземцев және Н.П.Богоявленский, обвойникті – Е.А.Леман – зертеп тапкан. Жүрек гликозидтерінің құрылысы мен құрамыЖүрек гликозидтері азотты емес органикалық қосылыс. Ол 2 бөліктен тұрады: Кантты емес – агликон немесе генин Кантты компонент - гликон Агликон – стероидты емес қосылыс. Циклопентан пергидрофенатрен туындысы және С 17 –де лактонды сакина кұ(райды. Негізгі жүрек гликозидтерінің кардиотоникалық әсері агликонмен байланысты. Соңдықтан кардитоникалық белсенділігі лактонды сакинамен көрсетіледі. Агликоннын белсенділігі гидрогенде жоғалады. Жүрек гликозидтері жүрек бұлшыкеттерінің негізгі қызметіне әсер етеді. Жүрек бұлшыкеттерінің негізгі кызметтері. жиырылу, өткізгіштік, қозғыштық, автоматизм. Негізгі оң инотропты әсерге жүрек гликозидтерінің мембранасының транспорты АТФ-аза белсенділігін ингиберлеу әсері жатады. Ол лактонды сакиналы сульфгидрильді фермент топтарымен байланысты. Соңымен К, натрий насосынын интенсивтілігі төмендетеді. Онда миокардиалдіжасушалардың натрий ионы тұрып калады және жасуша аралық сүйыктыкта К иондары болады. Бұлар тек қана жасуша мембранасынын деполяризация реполяризациясы жылдамдығы өзгере коймай, Са иондарының өткізгіштігі өзгерейді. Жасуша ішілік Са иондарының құрамының жоғарылуы саркоплазмалық ретикулумының шығу жолымен жүреді және жасуша сыртылық сүйықтықтардан Са ионының жоғарылуымен де байланысты. Жүрек гликозидтері липаза белсенділігін жоғарылатады. Макроэргтардың синтезін жоғарылатады, сүт қышқылының утилизациянын және гликоген ресинтезін жоғарылатады. Бұл кезде тотығу қалпына келу үдерісі анаэробтыдан аэробтыға жылжиды және миокард О2 утилизациясы жақсарады. Бұлар глобулярлы актин фибриллярлы актинге айналу жылдамдығын жоғарылатады және соңғы миозиннің байланысуына әсер етеді. Соңғы қорытындысы уақытты қысқартады және жүрек жиырлуының күшін ұлғайтады. Соңымен қоса жүрек бұлшыкетінің жұмысқа деген кабилеті жоғарылатады. Жүрек гликозидтерінің он инотропты әсері катехоламиннің тіндерге депосынан шығуын жоғарылатуда үлкен ролі бар екенін көрсетеді. Корытынды: К ионы кардиотоникалық әсерлі гликозидтердің антагонисті болып табылады. К ионың төмендеуі /гипокалиемия/ гликозидтердің токсикалық әсерінен дамуын тездетеді. Са ионны кардиотоникалық әсерге синергист болып табылады. Кардиотоникалық жүрек гликозидтері бос сульфгидрилді тобы бар препараттар әлсізденеді. Теріс хронтропты әсері кезбе нервтің стимуляциясымен байланысты. Қолқа доғасының барорецепторына және синокаротидті аймаққа вагус әсер етіп, тітіркендіреді. Соңын нәтижесінде қан көлемі ұлғаяды. Кезбе нервтің жүрекке әсер етуінің күшеюі: а/ Пульстық қысымының күшеюі систолалық инотропты әсерінің нәтижесінде қолқаның барорецепторлық дағасын белсендіруге әкеледі, осы рецепторларды тітіркендіру кезбе нервтің орталықты белсенділін жоғарылатады. Жүректегі вагустык әсерді күшейтеді - жүректің ритмі төмендейді. б/ Карыншадағы систоланы өте қатты жиырылуы инотропты әсері жүрек гликозидтеріне оң нәтиже береді, миокардтың прессорецепторлық белсенділігіне алып келеді. Бұл рецепторлардың тітіркендірудің жоғарылатады, кезбе нервтің орталығын белсендіреді - жүректегі вагустык әсерді күшейді, жүректің ритмін баяулатады, /кардио-кардиалді рефлекс, рефлекс Бецальды-Яриша/. в/ Минуттық қөлемінің үлкеюінің нәтижесінде систоланың жоғарылуына, қуысты венаның қысымының төмендеуіне алып келеді. Соңдықтан мүндағы афференттік импульсация төмендейді, жүрекке нервтік әсер ету жоғарылайды, ритмі баяулайды. Теріс дромотропты әсер - 2 механизнен тұрады: Кезбе нервтің тонусын жоғарылатады. Миокардтка тікелей әсер ету арқылы АТФ- траспортының төмендеу кабілетімен байланысты. Осы ферменттің белсенділігінін төмендеу К-дің жасушаға енуінің төмендеуіне алып келеді және соңымен катар реполяризация кейінгі рефрактерлі кезенді ұзартады. Осы уақытта импультер потенциалдіқ таралуын шакыра алмайды. Оң батмотропты әсер – козудың ұлкею АТФ—аза транспортының белсенділігін төмендетеді. Соңын нәтижесінде К-дің жасушаға қайта енуін прогрессивті төмендетеді, теріс калдықтык заряды азаяды, және деполяризацияның дамуына кішігірім ғана натрий ионның жауабы жеткілікті болады. Автоматизмнің өсуі 1 уақытты жасушағаның козуын жоғарылатады және импульстің генерализациясына кабілетті болады. Бұл құбылыстар эктопиялық ошықтың түзілуне , экстрасистоланың пайда болуына, бегемия шеткері сатыдағы қарыншаның фибрилляциясы болып табылады. Жүрек гликозидтері гемодинамиканы жақсартады. Қалыпты жағдайда жүрек толығымен артерия, вена жүйесінін қаның айдайды. Соңдықтан жүрек бұлшықеті жүрек жұмысының күш түсуіне әсер етеді. жүктеу/скачать 159.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|