Жанат бектурова



жүктеу/скачать 2.16 Mb.
бет11/19
Дата11.06.2016
өлшемі2.16 Mb.
#127597
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   19



БА†ША-БАУ з а т.

Неше т›рлi жемiс аjаштары »сiп трjан жер; бау-ба‡ша. Санатория, сdндi тау, К»iл жар‡ын, к›н айы‡. Тр т»гiлiп б а ‡ ш а – б а у, Алды‡ бiраз тыайып (†. Аманжолов, Шыj.).

2: 59



БАЛ†АШ з а т.

Мал жайылымына ‡олайлы, ш»бi ш›йгiн, сулы, соны жер. Са‡ал-шашты аjартып, œдере за‡ жол тартып, Тап‡андай »мiр ‡онысын, †онысты б а л ‡ а ш сонысын (С. Бегалин, ºлед.).

2: 84



БАЛШЫ†ША ¹ з а т.

К»лемi шаjын балшы‡ты жер. šй орнындай б а л ш ы ‡ ш а н ы айналып »тiп жалjыз ая‡ жолjа т›скен iзшi алыста карауыт‡ан бiр топ мал к»рдi (Ауызекi тiл).

2: 90



БАР†ЫН 4

з а т.


Суы тартылjан к»л, теzз жаjасы. Т»zрек ‡ла‡‡а рjан танадай тыныш, жел жа‡тан к»лдz дым‡ос б а р ‡ ы н ы к»рzнедz (С. М‡анов, А‡‡ан жлдыз).

2: 103



БАРХАН з а т.

Желдz dрекетzнен пайда болатын жdне »сzмдzктz жо‡тыjынан бекzмеген бzрыjай сусымалы ‡м т»белер (дюналар). Бzздz жа‡ты ‡мыны бzр ‡асиетz бzрен-саран б а р х а н д а р болмаса, жалааш ‡мды dсте к»рмейсz (º.†анахин, Жер басып.).

2: 107-108



БАС ¹ з а т.

5. Тауды, ‡ырды, д»-д»естz т. б. нdрселердz е биzк жерz, жоjарjы шыы, т»бесz. Абай т»бенz б а с ы н а шы‡ты (М. cуезов. Абай жолы).

2: 111



БАСАТ з а т.

ж е р г. Теzздz тыныш, жайлы ‡ойнауы. Су астында ж›ргенмен, балы‡ та бас‡а ма‡лы‡тай ы‡ zздеп, жайылым тадап, теzз т›бzнz тол‡ымайтын тыныш жерлерzнде ‡амысты б а с а т т а р мен ‡опа‡ты к»лдерде ж›редz (c. Нрпейzсов, Сер-гелде).

2: 124



БАСПА ³ з а т.

ж е р г. 1. Т»бесz jана жабылjан, жан-жаjы ашы‡ жай, орын. †онысбай дегенz мына к»лекелz б а с п а- н ы  астында аjаш шауып отырjан бурыл са‡ал (Б. Майлин, Шыj. жин.).

2: 129



БАССЕЙН з а т.

1. Жасанды су ‡оймасы. †аза‡станды‡ Алтай т›гелдей СССР-дz е zрz »зендерzнz бzрz - Ертzс- тz б а с с е й н z н е орналас‡ан (c. Бzрмаjамбетов, …†аза‡ст. геогр.).

2: 132



БАСТАУ ² з а т.

Бла‡, »зен суыны басталатын жерz, к»зz, тма. Ауылды сыртындаjы б а с т а у д ы  басына жиналып жат‡ан к»п кzсzнz Сатан к»рzп келедz (I. Жанс›гzров, Шыj.).

2: 134



БАТПА† з а т.

1. †рjа‡ емес, лай, былjаныш жер. Жер б а т п а ‡, бzр жаjынан малды ‡иымен араласып, адам ая‡ басуjа жиренедz (Б. Майлин, Тад. шыj.).

2. Г е о г р. Еш‡ашан ‡рjамайтын, пайдаjа асыруjа келмейтzн ал‡ап, жер. Новгород »zрz ‡аптаjан »зен, к»л, сысыjан орман, ая‡ алып ж›ргzсzз б а т п а ‡ (c. Бектемzсов, Майдангер.).

— Май (ми) батпа‡.
2: 148



БАУ ² з а т.

Жемzс аjаштары, г›л жdне бас‡а »сzмдzктер егzлген ба‡. Бау, баjымыз ‡андай едz, не »рzктен, не алмадан, не алмрттан т›к ‡алдырмай тонады, - дедz cдzлов (Ш. Хсайынов, Таныс адам.).

2: 160



БАУ-БА†ША з а т.

Жемzс-жидек, ‡ауын-‡арбыз, dрт›рлz г›л, жемzс аjаш егzлген жер. cдетте »здерz мен малдарын ‡оса жайjастыра ж›ретzн ‡аза‡ колхозшы, жмысшы- ларыны ›йлерzнде б а у – б а ‡ ш а аз болатыны белгzлz десек те, Кентаудаjы ‡аза‡ жмысшы- ларыны ›йжайлары к»zл ашар, ‡алы к»кке б»ленген (М. cуезов, Алjы шептегzлер).

2: 161



БАУРАЙ з а т.

Тауды, т»белер мен жота, ‡ыраттарды етегz, б»ктерz, бауыр жаjы. Деректемелер XVIII jасырды 80-шz жылдарында Тарбаjатайды б а у р а й л а р ы н д а трjан ‡аза‡тарда егzншzлzктz пайда болjанын к»рсетедz (†азССР тарихы).

2: 163



БcДИЯ а р. з а т.

Ш»л дала. Б d д и я д а к›н кешкен бdдdуи боп жаралды‡, cсте, тzрz пендеге ойламаймыз жаманды‡. К»шер болса‡ жел бzлген, †онар болса‡ сай бzлген, Несzбенz теремzз †дай жазjан dр к›ннен (Ж. †ыдыров, Сdуzр лебz).

2: 183



БЕДЕЛIК з а т.

Беде бzтzк »сетzн шабынды‡. Араjа бzраз к›н салып, орталы‡‡а келдz. Онда да жай емес, екzншz рет шабылjан б е д е л z к т z  ш»бzн ‡ыстаудаjы ‡ораjа жеткzзzп ал деп келzп отыр («†аз. dдеб.»).

2: 204



БЕЛ з а т.

2. Тауды, ‡ырат, жотаны жадаjай асуы. Жазагер Антонов бzр б е л асып т›се бергенде-а‡ ауылjа барлауда ж›рген ‡ызыл dскерлер келдz (i. М›сz- репов, ºмzр.).

2: 241



БЕЛЕŒ з а т.

1. Бzр-бzрzмен жалjас д»ес жер. Блттан шы‡‡ан к›н шjыласына жадырап блар бzр б е л е  г е шыjа келzп едz, сол б е л е  н z  арjы жаjында от›стzкке ‡арай к»лдене т›сzп, керуеннz кер жолы жатыр екен (c. cбишев, Найзаjай).

2: 251



БЕЛЕС з а т.

Бел, ‡ыр‡а, д»ес. Белеске шыjа келгенде, dрzректе, биzк жотаны бетzнде, т›тzнсzз жалjыз труба «мен мндалап» трады (Мстафин).

2: 269



БЕЛЕС-БЕЛЕС з а т.

Бел-бел, ‡ыр‡ы-‡ыр‡а. †ыс срапылды ойнаjы болjан белес-белес елсzз «Итжон» а‡ к»рпесzн серпzп тастап, к»к торjынjа оранып жатыр (Мстафин).

2: 269



БЕРIС II.

†лай берzс, беткей, баурай, тауды, жотаны беткейzндегz тzк енкейzс. Жар ‡аба‡ты ‡лай берzсzне салынjан тас пештер алjаш‡ы сыннан dре аман »тzп,dлz аптыjын баса алмай тр екен (М›сzрепов).

2: 279



БЕТ з а т.

4. Тауды, т»бенz б»ктерz, ‡апталы, ‡абаjы, к»шенz, ›йдz бzржаjы. Олар ›нсzз жолды арjы бетzне шы‡ты.

5.ºзеннz, к»лдz бzр-бzрzне ‡арама-‡арсы жаjы, жаjалауы. Бл »зеннz бzр жа‡ бетzне егzн салынады да, екzншz бетzнде мал жайылады.

2: 282



БЕТКЕЙ з а т.

Тауды ‡лама жаjы, бzр бетz. †ызыл ‡м есzк алды б е т к е й барды, †дайым салды бас‡а ‡айjы, зарды. Iшzнде ›ш ж›з zшzк санап салjан, Жалjыз шыбы‡ т›бzнде т»рт те барды (Айман – Шолпан).

2: 293



БЕТПА† ²с ы н.

Елсzз, ‡лад›з ке дала. ºмzрдz алтын дzгегzн Бойлата блт‡а орнатты‡. К›рекке салып тауларды, Б е т п а ‡ т ы баса жол тартты‡ (†. Аманжолов, Шыj.).

— Бетпа‡ дала.
2: 295



жүктеу/скачать 2.16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   19



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет