Реалиялардың берілу тәсілдері

1.  Транскрипция  –  аудару  тілінен  аударма  тіліне  фонетикалық  форма 

жағынан  механикалық  түрде  ауыстырылуы,  яғни  дыбыстар  деңгейінде. 

Мысалы: Soviet, sputnik  

2.  Транслитерация  –  реалиялардың  графем  деңгейінде  берілуі.  Мысалы: 

Lincoln - Линкольн 

3.  Транскрипция  амалы  жарақсыз  болған  кезде  аударма  тіліне  реалияларды 

беру  амалы  ретінде  аударманы  орынбасу,  субституцияны  қолданамыз. 

Реалияларды  аударудың  бірнеше  түрлері  бар:  Неологизмдерді  еңгізу 

(калька және жартылай калькап түрінде)  

А) калька сөздің немесе айналымның сөзбе сөз аударма жолыю 

Мысалы: victory day – жеңіс күні 

Б)  жартылай  калька  жаңа  сөз  және  сөз  тіркесі.  Мысалы:  desembrist  - 

декабрист 

В)  шамамен  аудару  :  1.  түрдің  орын басу  принципі  (реалия бірліктерінің 

мазмұнын кең түрде беру) 

Мысалы:  Нарзан,  Боржоми  –  минералды  су,  үйшік,  коттедж-  үй.  2. 

функционалды аналог (реалия - өлшемдердің берілуіне өте қолайлы) 

Мысалы:  Орыс  тілінде  ни  копейки  –  ешқандай,  ешқандай  ақша  жоқ,  сто 

пудов  -  өте  ауыр.  3.  Суреттеу,  түсіндіру  (  түсінікті  берудің  басқа  амалы 

 

48 

қалмаған кезде тек ғана түсіндіріп қоямыз). Мысалы: two boys were playing 

flys a soft ball- Балалар доп ойнады 

4.  Контексттік  аударма  –  контексттің  мағынасын  беру.  Мысалы:  How  much 

are accomadations at health resorts? 

Демалыс орнына жолдама қанша тұрады. 

Транскрипция  және  функционалды  аналог  жолымен  тарихи  және  ұлттық 

түрдегі реалия өлшем аудармасы. Мысалы: миля, фут, фунт, бушель. 

Транскрипция  және  калька  амалдарымен  жасалатын  русизмдер  мен 

советизмдер аудармасы. Мысалы: vodka, ataman 

Реалия  –  ақшалардың  аудармасын  транскрипция  және  функционалды 

аналог көмегімен береді. Мысалы: франк, доллар, фунт. 

жүктеу/скачать 0.54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: