199
құқықтарыңыз шектелген, бұзылған жағдайды (өзекті, бірақ бұрын болған жағдайды
келтіруге де болады) еске түсіріңіз. Бұл жағдайды, алдымен
шын мәнінде, қалай
болғанын топтың басқа мүшесімен бірге сомдаңыз.
Сіз қандай сезімді бастан
өткердіңіз? Сіз нені өзгерткіңіз келеді? Енді өз құқықтарыңызды қорғай отырып, тура
сол жағдайды жаңаша сомдаңыз. Табанды болыңыз,
арандатушылыққа бой
алдырмаңыз (серіктес манипуляция мен үстемдікті қолданады, мысалы, кінә сезімін
оятуға тырысады, мақтау айтады, бұйрық береді, қорқытады, жалбарынады). Қандай
жағдай
болмасын, өзіңізге керектіні сенімді түрде талап етіңіз. Серіктесіңізге өз
қажеттіліктеріңіз
туралы ашық айтып, сезімдеріңізді сипаттаңыз».
Талқылауға арналған сұрақтар:
• Сіз нені бастан өткердіңіз?
• Ең үлкен қиындықтарға не себеп болды?
• Сіз неден қорқасыз?
• Сіздің қазір істегеніңізді нақты өмірде қолдануға бола ма болса, қалай?
• Сіз мұны қалай жасайсыз?
• Ықтимал салдары қандай?
• Егер олар теріс болса, сіз оларды қалай жеңесіз?
«Бас тарту» ойыны
Қатысушыларға тапсырма: «айналаңыздағы біреумен қарым-қатынас жағдайын еске
түсіріңіз, оны әдетте қабылдамау қиын. Бұл жағдайды топтың басқа мүшесімен
ойнаңыз, алдымен ол шындықта болады. Сіз не бастан өткердіңіз?
Сіз нені
өзгерткіңіз келеді? Енді сол жағдайды серіктесіңізден бас тарту немесе онымен
келіспейтіндігіңізді білдіру арқылы басқаша жолмен ойнаңыз».
Талқылауға арналған сұрақтар:
• Бас тартқан кезде сізге ең қиын нәрсе не болды?
• Сіз бас тартқан кезде не сезіндіңіз?
Таңдауға әсер ететін факторлар:
- Күмәнді жағдайларда шешім қабылдауға әсер етуі мүмкін факторларды талқылау:
құрдастардың қысымы, қабылдауға деген ұмтылыс, жазадан қорқу, моральдық
құндылықтар және т. б.
Достарыңызбен бөлісу: