және жануарлар дүниесін зерттейтін зооллогия (zoon — жануар). Зоология озі кезегінде бip
жүктеу/скачать 3.9 Mb.
|
| Ipi қара малда ricмe eciНfli iiui куыс жартылай цилиндр тэр1здес. Вентральды кыр жаксы жетшген. Жоталык кырдыц шшип тертбурышты жалпак суйек туршде болады.
Шошқада Тicnie ecinai конус тэр1здес. Омыртканьщ жоталык кыры жука және узынша келш, арткы жиепмен дорсальды багытта кетершш турады. Итте Тicмe eciмu цилиндр шыпндес. Жоталык кыр краниальды багытта Тicine өсіндінің устщп децгейше дейш созылган. Ал артка карай ол каудальды буын еандшермен косылып кетедк Омырткааралык тесштщ орнында аттас ойык болады. Алтыншы мойын омыртка курылысы жагынан ортангы мойын омырткаларына уксас. BipaK оныц денеанде вентральды кыр жетшмеген. Келденен есшдшш теМенп тармагы жаксы дамыган. Онын niмiНi узын, жалпак болып келедк Жетшип мойын омырткада тек бір гана жуп каудальды кабыргалык ойыс — foveae cosтales caudales — болады. Келденен есшдю сьщар және онын туб1нде келденен теак болмайды. Жоталык eciНfli баска мойын омырткаларга Караганда жаксы жетьпген. Арқа (кеюрек) омырткалары (грудные позвонки) — verтebra тнoracicae — кабыргалар және тес суйекпен байланысып, кеирек ке- pereciНiН неизш тузедь Олардыц денелерінің туркы кыска болып ке- лед1 (5-сурет). Бул омырткаларга тэн белп — олардын денелерінің eKi бушрвде кабырга бастарымен байланысуга арналган жуп краниальды және каудальды кабырга ойыстары — fovea verтebralis cranialis eт caudalis — болады. Катар жаткан омырткалардын керннлес ойыстары езара косылып, бір кабырга басымен байланысатын ортак шункыр тузедь Омыртка денелершдеи вентральды кыр сонгы кеюрек омырткаларда жаксы жетшген. Омыртка догасынын еандшер1 темендеидей курылыс ерек- шелжтер1мен сипатталады: Жоталык еандшер каудальды багытта жантая орналасады. Ал- дьщгы 9—10-шы кек1рек омырткаларынын жоталык есшдшер1 узын болып келедь Олар eKi жагындагы жауырын шем1ршектер1мен бірre дене шоктыгыньщ суйектш непзш курайды. Будан кешни орналаскан кеюрек омырткалары жоталык есшдшерінің узындыгы сонгы омырткаларга дейш б1рт!ндеп кыскара бередь Жоталык есшдка тпс (вертикальды) багытта орналаскан кек1рек омырткасын — диафраг- мальды (кекетик) немесе антиклинальдык (anтi — карсы, clinalis — жантаю) омыртка — verтebra anтiclinalis — деп аталады. Осы омырткадан кешни омырткалардын жоталык есшдшерь KepiciНnie, краниальды багытка карай кисая орналасады. Қыска келденен eciмjwepi кабырга темпеипктер1мен байланысуга арналган ойыстармен — fovea cosтalis тransversalis — жаб- дыкталган. Алдыңғы кек1рек омырткалары келденен есшдтервде емізік есшдшер орналасады. Буын eciНflwepi тек алдынгы eKi және сонгы кеюрек омырткаларында айкьш бипнедк Булардын буын 6errepi непзшен тепе. Тек сонгы кеюрек омырткаларындагы краниальды ейндшердщ буын 6eТТepi ойыс, ал каудальды есадшердЫ — денес болып келедк Краниальды буын есшдшер1 омыртка догасынын дорсальды бет1нде, ал каудальды — жоталык есшд! непзінің вентральды жагында орналасады. Сонгы кеюрек омырткалардын краниальды буын eciНfllnepi усинде орналаскан емізік еандшерд1 керуге болады. Ерекшелштерь Жьищыда кеирек омырткалардын саны 18 (19). Омырткалардьщ жоталык есшдшер1нщ ушы жуан, каудальды жиек- Тepi догал болады. Краниальды буын өсінділері тек бірiмni омырткада гана жаксы бшшедц, ал калган омырткаларда олар ойыс ретшде байкалады. 15-ini омыртка — диафрагмальды. жүктеу/скачать 3.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|