Жетписбаев батыр адамович
жүктеу/скачать 1.57 Mb. Pdf көрінісі
|
| Қылмысқа айдап салушы деп басқа адамды азғыру, сатып алу, қорқыту жолымен немесе өзге де ж
қылмыс жасауға көндiрген адам танылады. Айдап салушы қылмыс жасауға өзi тiкелей қатыспайтын қылм интеллектуалды қатысушысы болып танылады. Оның мiндетi басқа адамды қылмыс жасауға азғыру мақса сол адамның санасы мен еркiне əсер ету. Егер айдап салушы қылмыс жасауға өзi тiкелей қатысса, он қылмыстың қоса орындаушысы деп танылып, оның алдыңғы айдап салуға бағытталған əрекеттерi жауапты ауырлататын жағдайлар ретiнде ескерiледi. Адамға əсер етудiң түрлi тəсiлдерi мен əдiстерiн қолдана отырып, айдап салушы екiншi адамды адастыруға керiсiнше, оның санасында қылмыс жасау туралы шешiмдi қалыптастыруға ұмтылады. Егер адам екiншi жалған мəлiметтер беру арқылы оны алдап не адастырып қылмысқа тартса, онда бұл айдап салу əрекетi басқа бiреу арқылы қылмыс жасау ретiнде қарастырылады. Айдап салу қылмыс жасауға басқа адамды қылмыстың қатысушысы ретiнде тартуды бiлдiредi жəне қылм сипатын ұғынуға қабiлеттi адамға қатысты жасалады. Көрiну нысанына қарай айдап салу сөздерме қимылдармен, жазбаша белгiлермен жасалады жəне мiндеттi түрде нақты адамға қатысты болуы тиiстi. Айдап салушының əрекетi барлық уақытта қасақаналық ниетпен жасалады. Айдап салушы нақты бiр а қылмыс жасауға азғырып жатқандығын ұғынады жəне орындаушының əрекеттерiнiң нəтижесiнде қоғамға қ зардаптардың болатынын алдын ала бiледi. Айдап салушы əрекетiнiң ерiктiлiк кезеңi көбiнесе орындаушын əрекеттерi нəтижесiнде туындайтын қоғамға қауiптi зардаптарды тiлеуiмен, ал жеке жағдайлард зардаптардың тууына саналы түрде жол берiп немқұрайлы қарауымен сипатталады. Қылмысқа қатысушылардың дербес бiр түрi – көмектесушi. ҚР ҚК-ң 28-бабының 5-бөлiгiнде қылм көмектесушiсiне мынадай анықтама берiлген: кеңестерiмен, нұсқауларымен, ақпарат берумен қыл жасайтын қару немесе құралдар берумен не қылмысты жасауға кедергiлердi жоюымен қылмыстың жаса жəрдемдескен адам, сондай-ақ қылмыскердi, қаруды немесе қылмыс жасаудың өзге құралдарын, қылмысты қылмыстық жолмен табылған заттарды жасыруға күнi бұрын уəде берген адам, сол сияқты осындай зат сатып алуға немесе өткiзуге күнi бұрын уəде берген адам көмектесушi деп танылады. Қылмысқа көмектесушiнiң заңдық анықтамасында қылмыс жасауға көмек беретiн əдiстер мен құралдар ж айтылған. Бұл əдiстер мен құралдар физикалық (материалдық) жəне интеллектуалдық (психикалық) түрде мүмкiн. жүктеу/скачать 1.57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|