Ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы әдістемелік нұСҚау хат

258 
түлектеріне олар қорытынды аттестаттаудан өткеннен кейін тиісті білімі туралы 
мемлекеттік үлгідегі құжат беріледі.
Кешкі мектептегі оқу жылының ұзақтығы күндізгі оқу нысаны бойынша 
34 аптаны, сырттай оқу нысаны бойынша да 34 аптаны құрайды (Қазақстан 
Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 
бұйрығының 53-54-қосымшаларына сәйкес). 
Күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын оқушыларды аттестаттау – 
тоқсан бойынша, сырттай оқу нысаны бойынша білім алушыларды аттестаттау 
жартыжылдық бойынша жүргізіледі. 
Кешкі мектеп жылдық күнтізбелік оқу кестесін айқындауда, аттестаттау 
тәртібі мен мерзімділігін таңдауда дербес болады (Қазақстан Республикасы 
Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 17 қыркүйектегі № 375 Бұйрығы, 4 
б., 65-тармақ). 
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 
22 қаңтардағы № 61 бұйрығымен бекітілген «Экстернат нысанында оқыту 
ережесіне» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 
5 қазандағы № 540 бұйрығымен өзгерістер мен толықтырулар енгізілген. 
Экстернат нысанында оқыту қағидалары негізгі орта және жалпы орта 
білім беру ұйымдарында экстернат нысанында оқыту тәртібін айқындайды:
1. Экстернат нысанында оқытуды әрбір жалпы білім беретін мектепте 
бөлек ұйымдастыру ұсынылады.
2. Ережелерде көрсетілген санаттарға сәйкес мектепке экстерн қабылдау 
ұсынылады. Қандай да бір шектеулердің жоқтығына қарамастан, барлық білім 
алушылар экстернат арқылы білім ала алмайды (Ережені қараңыз). Бірінші 
кезекте бұл оқытудың осы түрінің ерекшелігіне байланысты. 
Кешкі мектеп 18 жасқа толған, ҚР аумағында тұратын, жұмыс істейтін 
және жұмыс істемейтін, бірақ қандай да бір себептермен орта білім алмаған және 
күндізгі, сырттай, жеке, қашықтықтан оқыту нысандары бойынша оқуға 
мүмкіндігі жоқ адамдарды экстернат нысанында оқыту үшін шешімді дербес 
қабылдайды. 
Кешкі мектепте тәрбие жұмысын ұйымдастырудың ерекшеліктері 
Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020-
2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес оқу-тәрбие жүйесі 
білім берудің барлық деңгейлерінде бірыңғай идеологиялық және құндылықтар 
тәсілдеріне құрылады. Тәрбие жұмыстары барлық ынталы тараптар: отбасы, 
білім беру ұйымдары, қоғамның кең ауқымда қатысуымен кешенді түрде 
жүргізілуі тиіс.
Тәрбие жұмыстарын ұйымдастырудың нормативті-құқықтық базасы 
мынадай құжаттарға сәйкес жүргізіледі:
1) «Бала құқығы туралы» БҰҰ Конвенциясы;
2) Қазақстан Республикасының Конституциясы;
3) «Неке және отбасы туралы» Қазақстан Республикасының Кодексі. 2011 
жылғы 26 желтоқсан;

259 
4) «Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы» Қазақстан 
Республикасының 2002 жылғы 8 тамыздағы Заңы;
5) «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы туралы» Қазақстан 
Республикасының 2009 жылғы 4 желтоқсандағы № 214-IV Заңы;
6) «Балаларды денсаулығы мен дамуына зардабын тигізетін ақпараттан 
қорғау туралы» Қазақстан Республикасының 2018 жылғы 02 шілдедегі №169-VI 
Заңы;
7) «Білім туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі 
Заңы;
8) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 27 желтоқсандағы 
№988 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында білім беруді және 
ғылымды дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы;
9) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2019 жылғы 
15 сәуірдегі №145 бұйрығымен бекітілген «Рухани жаңғыру» бағдарламасын 
іске асыру жағдайындағы Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері.
10) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 1 
қазандағы № 525 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасында 
өлкетануды дамытудың тұжырымдамалық негіздері.
11) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2020 жылғы 
12 маусымдағы № 248 бұйрығымен бекітілген 2020-2025 жылдарға арналған 
«Құндылықтарға негізделген білім беру» жобасы. 
2021-2022 оқу жылында кешкі мектепте тәрбие жұмысы келесі негізгі 
бағыттар бойынша жүзеге асырылады: 
1) жаңа қазақстандық патриотизм мен азаматтыққа тәрбиелеу, 
құқықтық тәрбие.  
2) рухани-танымдық тәрбие.  
3) ұлттық тәрбие.  
4) отбасылық тәрбие.  
5) еңбек, экономикалық және экологиялық тәрбие.  
6) көпмәдениетті және көркем-эстетикалық тәрбие.  
7) зияткерлік тәрбие, ақпараттық мәдениетті тәрбиелеу.  
8) дене тәрбиесі, салауатты өмір салтын қалыптастыру.  
Тәрбие жұмысының негізін жалпыадамзаттық құндылықтар (сенім, 
ақиқат, әсемдік, бостандық, қайырымдылық, жақсылық, махаббат, және т. б.) 
және ұлттық құндылықтар – (тәуелсіздік, патриотизм, толеранттылық, ана 
тілі, заңға бағынушылық, этникалық мәдениет, салт-дәстүр) құрайды.
Кешкі мектептің тәрбие жұмысының маңызды ерекшеліктерінің бірі құқық 
бұзушылық пен қылмыстың алдын алу болып табылады. Ол негізінен білім беру, 
насихаттау қызметі арқылы жүзеге асырылады, өйткені кешкі мектеп 
жағдайында тәрбие процесінің өзіндік ерекшелігі бар. Бұл ерекшелік, ең 
алдымен, оқушылар контингентінің ерекшеліктерімен байланысты: мектепте 15 
жасқа толған оқушылар оқиды (375 бұйрыққа сәйкес, 15 жастан бастап, 
кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауапкершілігі 14 жастан басталса 
да, мысалы, арнайы түзету мекемелерінен 14 жаста келгенде, жүкті 

260 
жасөспірім қыздар, ерте аналар және жасөспірімдердің басқа да санаттары 
15 жасқа толғанға дейін кешкі мектепте оқуға мүмкіндігі жоқ), бірақ бір 
партада бір уақытта өмірлік ұстанымы әлі қалыптаспаған жасөспірімдер мен 
дүниетанымы, өзіндік мінезі қалыптасқан, қандай да бір материалдық игіліктерге 
қол жеткізген және өмірлік құндылықтарына өз көзқарасы бар ересек адамдар 
отыра алады. Тарихи тұрғыдан алғанда, кешкі мектеп үздіксіз білім беру 
жүйесінде, ең алдымен, компенсаторлық және бейімделу функциясын 
орындайды. 
Құқықтық тәрбие мектептің, отбасының, қоғамның, құқық қорғау 
органдарының өзара іс-қимылын ұйымдастыру арқылы тиімді бола алады, ол 
төрт бағыт бойынша, атап айтқанда, тұтас педагогикалық процесті ұйымдастыру 
саласында; қоғамның күшін тарта отырып, оқушылардың бос уақытын 
ұйымдастыру саласында; оқушылардың отбасымен өзара іс-қимыл жасау 
саласында жұмыс жүргізуді көздейді; құқық оқытушыларының кәсіби 
дайындығын арттыру саласында жүзеге асырылады.

жүктеу/скачать 2.94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: