ЖҰмыс бағдарламасы жда жағдайындағы балалар хирургиясы пән бойынша

- бүйрек, зәр шығару жолдарының даму ақауларының зерттеу әдістерін;

• 
  гидронефрозды зерттеу әдістерін;
  
• 
  осы патологияның ажыратпалы диагностика әдістерін;
  
• 
  балалардағы зәр жолдарының анатомо-физиологиялық ерекшеліктерін;
  
• 
  жоғары зәр жолдарының иннервациясы және қанмен қамтамасыз етілуін;
  
• 
  эмбриондағы жоғарғы зәр шығару жолдарының дамуын;
  
• 
  жоғары зәр шығару жолдарының топографиялық анатомиясын;
  
• 
  цистит, пиелонефрит кезіндегі зерттеу әдістерін.
  

- науқастарға клиникалық зерттеу жүргізуді;

- гидронефроз, бүйрек және зәр шығарудың даму ақауларының емдеудің

дұрыс жолын таңдауды;

- қуықты-зәрағар рефлюксі, зәр-тас ауруы бар, цистит, пиелонефриті бар

балаларға клиникалық зерттеу жүргізуді;

- инфузионды урографияны вена ішілік жүргізуді;

- клиникалық, лабораторлық, рентгенологиялық зерттеу әдістерін

интерпритациялауды;

- зәр қапшығын катетеризациялауды;

- Зимницкий, Нечипоренко, Аддис-Коковский анализіне зәр жинауды.

1. Балалардағы зәр шығару жүйесінің ағзаларының анатомо-

физиологиялық ерекшеліктері.

2. Зәр шығару жүйесінің эмбриогенезінде даму механизмі.

3. Бүйрек және зәрағардың даму ақауларының жіктелуі.

4. Зәр шығару жүйесін зерттейтін тәсілдер.

5. Бүйрек пен зәрағардың даму ақауларында жүргізілетін клиникалық

зерттеу әдістері.

1. 
   Гидронефроздың Этиопатогенез, клиникасы, диагностикасын, асқынулары.
   
2. 
   Гидронефроздың оперативті емдерінің түрлері.
   
3. 
   Қуықты-зәрағар рефлюксінің даму механизмі.
   
4. 
   ҚЗР-нің зерттеу әдістері.
   
5. 
   ҚЗР-нің клиникасы.
   
6. 
   Антирефлюксті операциялар, оның көрсеткіштері.
   
7. 
   ҚЗР-нің консервативті емі.
   
8. 
   Гидронефроздың асқынуларын, диагностикалау жолдарын.
   
9. 
   Бүйрек жетіспеушілігін емдеудің принциптері.
   
10. 
    Пиелонефриттің жіктелуі, клиникасы, диагностикасы, емі.
    

- Өз бетімен атқаратын жұмыс. Лабораторлық зерттеу, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, ситуациялық есептерді шешу. Интерндердің диагностика кабинетіндегі жұмысы, анамнез жинау, клиникалық тексеру, науқас балалардың ағым ерекшеліктері мен патогенезін терең білу және т.б..

- Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс. Жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және дәрігерлік қарауға, инструментальды зерттеу әдістерін жүргізуге, тақырыптық ауруларды, ауыр науқастардың ауру тарихын талдау. R – суреттерді интерпретациялау, инструментальды-лабораториялық зерттеулерді талдау, хирургиялық манипуляцияларға қатысу және т.б..

- Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау. Тест тапсырмалары, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.. Түнгі кезекшілік туралы есептері. Алған білімді нығайту.

1. Под руковод. Ю.Ф. Исакова, «Хирургические заболевания детского возраста»

2004 г. 2-х том Геотор-Мед

2. «Детская урология». Лопаткин Н.А., Пугачев А.П. М., 1986г.

3. М.С. Чичасова «Мочекаменная болезнь».Алма-Ата 1976г.

Қосымша әдебиеттер:

1. 
   С.Д. Голигорский. «Основы детской урологииң Киев,1973
   
2. 
   А.А. Лопаткин, А.Г. Пугачев, В.Е. Родман. «Пиелонефрит у детей» М., 1979
   
3. 
   А.В. Люлько, А.Е. Ародольская. «Воспалительные заболевания почек и мочевыводящих путей»». Киев,Здоровье.
   
4. 
   Долецкий С.Я., Исаков Ю.Ф. «Детская хирургия». Руководство для врачей. М., Медицина, 1970 г.
   
5. 
   Неотложная хирургия детского возраста. М.Ф. Рошаль. 1997г.
   

АҚПАРАТТЫ - ДИДАКТИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛ

1. 
   Жыныс мүшенің басылым гипоспадиясы (пуроsadіc. Dlohdі) – жиі кездесетін формасы. Уретраның смыртқы тесігінің аз болуы, олар жыныс мүшесінің төменгі бөлігінде орналасуы. Басындағы каналмен бірге ….обок болады, жыныс мүшесінің төмен түсуі. Ол шеткі плоть от тек қана үстінен келуін бұзады. Гипоспадияның бұл формасы – нәрестелердің бірінші айларында ешқандай мазаламайды, және бір жасқа дейін білінбей өтеді.
   
2. 
   Жыныс мүшесінің гипоспадиясы – (hyposodіe penіs) сирек кездеседі. Бұл формасында несеп ағар тесігі жыныстың төменгі бөлігінде suleus coyonahіs және жыныс хорасының арасында орналасады. Ол бір кездері тері қатпарларымен жабылып көрінбей қалуы мүмкін. Тесіктің көлемі кішкентай болу себебінен – несепке отыруы қиындайды. Бала қиналып, күшеніп несеп бөледі, ал несеп шығуы бояу, алға қарай емес төмен қарай ағады.
   
3. 
   Мошонка немесе аралық гипоспадия (hypospadіa sclafolіs). – бұл формасында уретраның төменгі салбырау бөлігінің болмауы, несеп ағардың каналы жыныс мүшесінен мошонкаға ашылады. Жыныс мүшесі толық дамымаған, төмен қарай салбыраған болады.
   

Бұл кезде мошонка екіге ………… формада болса, жыныс ..тидертіне ұқсайды. Жыныс мүшесінің дамуына байланысты кейбір кезде туған нәрестелерді қызға немесе гермофрадитке санайды. Мошоночной гипоспадия кезінде несеп бөлуі қинайды, ол кезде аралықтан санға о…ан тері тітіркендіреді. Гипоспадия кезінде несеп ұстауы жақсы, себебі қуықтың сфинктері сақталған.

Клиникасы ф немесе диагностикасы бұл ауруда қиын емес гипоспадия …………… байланысты болады.

Бірінші сатысында ем қажет емес. Егер жыныс мүшесінің гипоспадия кезінде, несеп бөлуінің қиындауына байланысты уретраның бесі… ……….. үшты операция жолымен қажет.

Уретраның төменгі бөлігінің клегей және тері 2-3 мм дейтін кеңейту және ….кеиімен беріні 2-3 жіңішке жгутпен тігу. Бұл жай операциядан кейін ішек ағуы …….. болады

Гипоспадия мошонка емі қиындау болады. Операцияны балалардан 8-10 жасында істеу қажет. Несепті қуық арқылы подлобковый свищпен шығарады. Уретрадан тыртықты терілуде жайғаннан соң уманың терісінен уретра жасауға тері жұрнақ бөліп аламыз (кесінді).

Кесілген терінің ұзындығы жыныс мүшесінің басына дейін жетуі қажет. Уретра пластикасын жасау үшін теріге кіргізіп арасына катетр қоямыз катетр үстінен бекітіп қоямыз катетрді операциядан кейін 5-7 күні алып тастау 14 күннен кейін уретраны кеңейту үшін буж қолданамыз.

Трубканы алғаннан кейін свищ өзі жабылады. Уретра арқылы науқас несеп бөлгеннен кейін трубканы алып тастауға болады.

Эписпадия – несеп ағардың жоғарғы қабатының дамымауы. Жалпақ желоб түрінде болады, азғана немесе көп ошақты тартылуы, эписпадия деп аталады. 3 формаға бөлінеді; басымен эписпадиясы (epіstadіa glaіdіs); жыныс мүшенің эписпадиясы (epіstadіa talalіs) алдыңғы 2 форма өте сирек кездеседі, практикада тек қана толық эписпадия кездеседі. Сол кезде жалпы мүшесі толық дамымайды, немесе жоғары қарай тартылған б/п. Оны төмен қарай тартып, қарағанда босының екіге ок…ғанын, уретраның жалпақ кілегей қабатымен жыныс мүшемсінің жоғарғы бөлігінен өткенін көреміз. Пенистің түбінде воронка тәрізді углубление болады, қуыққа қарай несептің өтуі. Шеткі тек төменгі бөлігі дамыған и басында дертук түрде болуы. Тотальді эписпадия кезінде науқастар тек устамсуынан қиналады, себебі қуықтықда сфинктері дамымаған. Тек қана науқас жатқан қалыпта ғана 30-60 см несептің тұруы мүмкін. Қыздарда эписпадия сирек кездеседі. Кіші ер…дертнің, клитрдің болуына байланысты. Бала жас қыздарда ол дефект болса, несеп ұстамауы болады.

Емі: Эписпадия кезінде тек қана операциялы жолмен, …к устауын операция жасағаннан ……….да тоқтатуға болмайды. Біз көбінесе Бека модификациясын қолданамыз, соңғы жылдары операцияны бала 7-8 жасқа толмай жасауға болмайды, кейінгі жылдар әдебиетінде 3-5 жастада істеуге болады дейді. Егер операциядан кейінгі несеп ұстамауда тоқтатпаса онда, ….. ж…… Раэру бойынша төменгі бұлшық етпен сфинктер жасауға болады.

Ең соңында несеп ағарда тік ішекке тігу, операциясын жасайды. Росса операциясы аталық бездің гидроцекальтиде жасалады. Оның мақсаты аталық бездің қабығына құрсақ қуысынан келте ..усетті .уде тоқтату. Бұл кезде варикозды өсіндіні сыртқа шол со……осн… түсынан кесіп тігу.

2 жаста дейінгі балаларда гидроцелені пункция арқылы емдеуде б/п. Бұл әдістің мақсаты аталық бездің қан айналымын орнына келтіру. Операцияны 2 жастан кейін жасау қажет.

Гидроцеле – жас шағында жиі кездесетін ауру, іш қуысында қынап өсіндісінің облетерацияға ұшырамауы және о….м удлинения серозді сұйықтықтың жиналуы. Қынап …………….. облитерацияға …………… кезінде, дистальді бөлігінде жұмыртқа қабатына судың жиналуы, қынап өсіндінің қабатының а……….циасының төмендеуімен, үлкен жастан балаларда ……..айна….дан лимфо аппараттарының дамымауынан, қабыну және травмадан гидроцеле дамуына себепті, сұйықтың жиналу себебі болып саналады.

Водянка – жартының ұлғаюына байланысты, екі жақты зақымдану- ол бүкіл уманы изолирленген водянка кезінде жұмыртқа домалақ формалы болып ісінеді, оның төменгі жұмыртқа бөледі. Водянка – жұмсақ эластикалық, узем формалы қура….м, жоғарғы шетты, сыртқа шап кольцо арқылы пальпация жасайды, пальпацияда ауырсынусыз.

1.Тақырыбы: Тірек-қимыл аппаратының даму ақаулары (сан сүйегінің тума шығуы бұлшықеттік қисық мойын, маймақтық)

2. Оқу сағатының саны: 7 сағат 20 мин.

3. Тақырыптың өзектілігі:

ТҚА -ң туа пайда болған ауруларының мәселесі әлі де толық шешілмеген. Тірек-қимыл (аппаратының) жүйесінің даму ақауының ішінде санның шығуы жиі кездеседі. Туа біткен деформациясы ішінде 1-ші орында тұр. Кеш қалған диагностика ауыр асқынуларға алып келеді. Бұл проблеманың маңыздылығы, бұл аурудың алын-алу мүмкін емес. Хирургиялық емдеудің сұрақтары да толық шешілмеген.

Қисық мойын деформациясы жиі кездеседі, бұл басты тұрақты дұрыс ұстай алмау мен сипатталады. Бұның себебі әр-түрлі болып келеді. Емдеуді ертерек бастап, тұрақты емдесе толық жазылуға әкеледі. Қисық мойын үшінші орында тұрады және барлық аурулардың 15%-н қүрайды.

Туа пайда болған маймақтық (шотаяқ). ТҚА-ң даму ақауларының ішінде ең жиі кездесетіні болып табылады, Емдеу және алдын алу қазіргі уақытта әлі де маңызды.

Интерндерге ауруларды курациялауды, хирургиялық операцияларға қатыстыруды, шиналар қоюды, R-грамманы оқып, осы патологиядағы аурулардың емін және ерте диагностикалаудың тәжірибелік әдістерін меңгеруді үйрету.

2. 
   ТҚЖ-ң ақауларының таралуын, патогенезін, клиникалық көрінісін, лабораториялық, рентгенологиялық және аспаптық зерттеу әдістерін;
   
3. 
   туа пайда болған маймақтық және қисық мойынның клиникасын және диагностикасын;
   
4. 
   консервативті және оперативті емдеу принципін, реабилитация әдістерін.
   

• 
  ТҚА-ң туа пайда болған даму ақаулары бар балаларды тексеруді жүргізуді;
  
• 
  анамнезді дұрыс жинау, науқасты дұрыс клиникалық қарауды;
  
• 
  осы патологияға күдік тудырған балаларды тексеруді;
  
• 
  лабораториялық, рентгенологиялық және аспаптық зерттеу әдістер мен тексерудің нәтижелерін талдауды;
  
• 
  ажырату диагностикасын жүргізуді, жіктелуге сәйкес диагноз қоюды;
  
• 
  оперативті емнің әдістерін таңдауды;
  
• 
  операцияға дейінгі және операциядан кейінгі ем тағайындауды;
  
• 
  клиникалық және рентгенологиялық тексеру нәтижелеріне қарап диагноз қоюды;
  
• 
  баланың жасына қарай емдеу жоспарын түзуді;
  
• 
  Шанц жағасын, гипсті таңғыштар, шиналарды қоюды;
  
• 
  оперативті емдеуге көрсеткіштерді көрсетуді.
  

1. 
   ТҚА-ң балалардағы анатомо-физиологиялық ерекшелігі.
   
2. 
   ТҚА-ң биомеханикасы.
   
3. 
   Балалардағы ТҚА-ң ренттенологиялық ерекшелігі.
   
4. 
   ТҚА-ң жасқа байланысты өзгерістері.
   

1. 
   Туа біткен сан сүйегінің шығуының этиологиясы және патогенезі.
   
2. 
   Туа біткен сан сүйегінің шығуының жіктелуі.
   
3. 
   Жасты есепке ала отырып, туа біткен сан сүйегінің шығуының клиникасы.
   
4. 
   Туа біткен сан сүйегінің шығуының негізгі консервативті емдеу әдістері.
   
5. 
   Туа біткен сан сүйегінің операциялық емдеуге көрсеткіші.
   
6. 
   Шот аяқтықтың, бұлшық еттік қисық мойынның этиологиясы және жіктелуі.
   
7. 
   Шот аяқтың және қисық мойынның клиникасы.
   
8. 
   Патогенез, жіктелуі.
   
9. 
   Жасқа байланысты клиникасы, негізгі консервативті және оперативті емдеу әдісі, реабилитация.
   
10. 
    Консервативті емнің негізгі әдістері.
    
11. 
    Операцияға көрсеткіш және операцияның түрлері.
    

- Өз бетімен атқаратын жұмыс. Лабораторлық зерттеу, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, ситуациялық есептерді шешу. Интерндердің диагностика кабинетіндегі жұмысы, анамнез жинау, клиникалық тексеру, науқас балалардың ағым ерекшеліктері мен патогенезін терең білу және т.б..

- Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс. Жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және дәрігерлік қарауға, инструментальды зерттеу әдістерін жүргізуге, тақырыптық ауруларды, ауыр науқастардың ауру тарихын талдау. R – суреттерді интерпретациялау, инструментальды-лабораториялық зерттеулерді талдау, хирургиялық манипуляцияларға қатысу және т.б..

- Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау. Тест тапсырмалары, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.. Түнгі кезекшілік туралы есептері. Алған білімді нығайту.

Негізгі әдебиеттер:

1. 
   Ю.Ф. Исаков “Хирургические заболевания детского возраста” 1998 г.
   
2. 
   К.У. Ашкраф, Г.М. Хандрен. “Детская хирургия”. 1 том. 1996 г.
   
3. 
   С.Я. Долецкий, Ю.Ф. Исаков. “Руководство по детской хирургии”
   
4. 
   в 2-х томах, М., 1990 г.
   
5. 
   К.С. Ормантаев, Р.Ф. Марков. “Детская травматология”. А., 1998
   
6. 
   В.Ю. Юмашев. “Детская ортопедия”. М., 1991 г.
   

1. 
   М.В. Волков, В.Д. Дедова. “Детская ортопедия”. 1972 г.
   
2. 
   Г.А. Баиров. “Травматология детского возраста”. 1974 г.
   
3. 
   М.В. Волков. “Костная патология детского возраста”. М., 1968 г.
   
4. 
   Т.С. Зацепин. “Врожденная косолапость и ее лечение в детском возрасте”. 1994 г.