§ 27. Станок және слесарлық жұмыстарды бақылаушы

6-разряд

Білуге тиіс: қолданылатын аспаптарға, агрегаттарға, аппаратураға, қозғалтқыштарға, группаларға және ұшақтардың, тікұшақтардың, ракеталардың жүйелеріне, өте сирек кездесетін металл кесетін жабдықта, тораптарға қойылатын техникалық талаптарды; оларды бақылау және сынау әдістерін; құрастыру және сынау кезінде анықталатын қаулардың негізгі түрлерін және оларды анықтау әрі жою тәсілдерін; қолданылатын арнайы аспаптардың конструкциясын және оларды баптау, реттеу және тексеру ережесін.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

Жұмыс үлгілері

1. Автоматтар және токарлық-револьверлік, көп шпиндельді, көшіргіш, қырнағыш және тіссүргілегіш станоктар – бақылау, сынау, қабылдау.

2. Командалы-отынды агрегаттар – құрастыруды бақылау және сынау.

3. Амортизаторлар және шасси аспалары – құрастыруды бақылау және сынау.

4. Арнайы жабдықтың есептегіш блоктары - құрастыруды бақылау және сынау.

5. Ұшақтардың, тікұшақтардың, ракеталардың топтары, жүйелері – құрастыруды бақылау ж»не стендтік сынау.

6. Барлық жүйедегі авиациялық қозғалтқыштар – құрастыруды бақылау және сынауға қатысу.

7. Редуктор корпусы – қырнаудан кейін бақылау.

8.Көлбеу соғатын машиналар – құрастыруды бақылау, сынау.

9. Ұшақтық арнайы жабдықтары – құрастыруды бақылау және сынау.

10. Авиациялық аспаптар (автопилоттар және күрделі навигациялы аспаптар) – құрастыруды бақылау және сынау.

11. Гельмпортты құбыр – қырнаудан кейін бақылау.

12. Дейдвуд құбырлары – қырнаудан кейін бақылау.

13. Турбиналар – құрастыруды, орталықтауды және стендтегі (бос жерде және жүктемеде) кешенді сынақтарды бақылау

14. Шапқыш штампылар - бақылау, тапсыру.

15. Әр түрлі жазықтықта бірнеше күрделі қисық лекалолы эксцентриктер, көшіргіштер – қабылдау, геометриялық дәлдікке тексеру.

§ 28. Станок және слесарлық жұмыстарды бақылаушы

7-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Икемді өндірістік жүйелерде өте сирек кездесетін және эксперименталды жабдықтардың диагностикасын, профилактикасын және жөнделуін бақылау. Дәл және күрделі сирек кездесетін пресс-қалыптарды, штампыларды, құрылғыларды, аспаптарды құрастыруды, жетілдіруді және өңдеуді бақылау. Сирек кездесетін эксперименталды және көпмақсатты металл кесетін станоктарда әр түрлі күрделі жоғары дәлдікті және бағалы технологиялық жабдықтарды өңдеуді бақылау.

Білуге тиіс: жөнделетін күрделі өте сирек кездесетін және эксперименталды жабдықтардың конструкциясын, кинематикалық және гидравликалық тәсімін; диагностикалау, жөндеу және қызмет көрсетуге арналған бақылау-өлшеу аспаптары мен стендтер; күрделі, сирек кездесетін және эксперименталды жабдықтарды жөндеудің, сынаудың және тапсырудың технологиялық процестерін; күрделі станоктардың конструкциясын, міндетін және баптау және дәлдікке тексеру тәсілдерін; өте сирек кездесетін бақылау-өлшеу аспаптарының, құралдар мен құрылғылардың міндетін және қолдану ережесін.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

2-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылғысын, оның маңызды бөліктерінің атауы мен міндетін; едәуір кең таралған құрылғылар мен бақылау-өлшеу құралдарының міндетін және қолдану шарттарын; абразивтік материалдардың,пасталардың, желімдердің міндетін және іріктеу ережесін; желім ерітінділерінің, формалиндер мен пасталардың атауын; кептіру режимін.

3-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдықтың, құрылғылар мен бақылау-өлшеу құралдарының құрылғысын; түрлі байламды әр түрлі түйіршікті абразивтік материалдардың қасиетін; абразивтік материалдарды, желім ерітінділері мен пасталарды іріктеу ережесін; абразивтерді бекітудің тәсілдерін; желімдерді, пасталарды, ерітінділерді дайындайтын рецепті.

§ 31. АВТОМАТТЫҚ ЖЕІЛЕР МЕН АГРЕГАТТЫҚ СТАНОКТАРДЫ БАПТАУШЫ

4-разряд

Білуге тиіс: агрегаттық және арнайы станоктардың құрылғысын, дәлдікке тексеру ережесін, автоматтық желілер механизмдерінің өзара әрекетін, автоматтық желілер станоктарында бөлшектерді бір түрімен өңдеудің технологиялық процессін; бір типтік өнеркәсіптік манипуляторлардың құрылғысын; манипуляторларды жұмыс істеу қабілеттілігіне және позициялау дәлдігіне тексеру ережесін; күрделі бөлшектерді орнату, бекіту және салыстыру тәсілдерін; әмбебап және арнайы құрылғыладың, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптардың құрылғысын және қолдану ережесін; орындалатын жұмыс шегінде металдар технологиясының негіздерін; металдың механикалық қасиетін; аспапты болаттан жасалған қалыпты кесетін құралдың және қатты қорытпалардан немесе керамикадан жасалған пластиналары бар құралдың геометриясын, термоөңдеу, қайрау, жетілдіру және орнату ережесін; кесу режимдерін іріктеу ережесін; қолданылатын металдар мен жартылай дайын өнімнің түржиындарын; шақтамалар мен қондырмалардың жүйесін, дәрдік дәрежесін; кедір-бұдырлық квалитеттері мен параметрлерін.

5-разряд

Білуге тиіс: біржақты және екіжақты, көп суппортты, көп шпиндельді және басқа күрделі агрегаттық әрі арнайы станоктардың кинематикалық тәсімін және өңдеу дәлдігіне тексеру ережесін; автоматтық желілер механизмдерінің өзара әрекетін; әмбебап және арнайы құрылғылардың, жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктерін; бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарын теңшеу және реттеу ережесін; тістегершіктерді, эксцентриктерді, көшіргіштер мен жұдырықшаларды есептеу ережесін; қалыпты және арнайы кескіш құралдың геометриясын, термоөңдеу, қайрау және жетілдіру ережесін; әр түрлі өнеркәсіптік манипуляторлардың құрылғысын.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

§ 33. АВТОМАТТЫҚ ЖЕІЛЕР МЕН АГРЕГАТТЫҚ СТАНОКТАРДЫ БАПТАУШЫ

6-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Күрделі және ірі бөлшектерді өңдеу үшін әрбір суппорт үшін еркінше немесе байланыстылық тапсыру циклі бар көпжақты, көп позициялы, көп суппортты, көп шпиндельді агрегаттық станоктарды баптау. Вакуумды сорғылар мен сорып шығару сорғыларын баптау. Қызмет көрсетілетін станоктарды баптаумен байланысты күрделі есептеулерді орындау. Станоктарды, бақылау автоматтары мен көлік құрылғыларын көп өткелдермен және операциялармен күрделі және ірі габаритті бөлшектерді (қозғалтқыш цилиндрлерінің блоктары, корпустары, картерлер, берілсітер қораптары) толық өңдеу (бұрғылау, фрезерлеу, қайрау және т.б.) цикліне баптау. Автоматтық желінің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету. Жұмыс процесінде автоматтық желілер жабдықтары мен механизмдерін баптау және реттеу. Бағдарламалық басқарылатын өнеркәсіптік манипуляторды баптау және реттеу.

Білуге тиіс: көпжақты, көп позициялы, көп суппортты, көп шпиндельді агрегаттық станоктардың және автоматтық желілер механизмдерінің конструкциясын; агрегаттық станоктарды өңдеу дәлдігіне тексеру ережесін; станоктардың жұмысында ақаулықты анықтау және жою тәсілдерін; күрделі бөлшектерді және соған қажетті әмбебап әрі арнайы құрылғыларды орнату, бекіту және бұрып шығару тәсілдерін; кесу режимін анықтамалық және паспорт бойынша айқындау ережесін; орындалатын жұмыс шегінде металдарды кесудің негізгі теориясын.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

§ 34. АВТОМАТТЫҚ ЖЕІЛЕР МЕН АГРЕГАТТЫҚ СТАНОКТАРДЫ БАПТАУШЫ

7-разряд

Білуге тиіс: бөлшектер мен құрастыру бірліктерін өңдеуге арналған әр түрлі автоматтық желілердің құрылғысын; бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының құрылғысын; жабдықтардың барлық жүйелерінің диагностикасы және жөндеу бойынша жұмыстарды орындау тәсілдерін.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

§ 35. АВТОМАТТЫҚ ЖЕІЛЕР МЕН АГРЕГАТТЫҚ СТАНОКТАРДЫ БАПТАУШЫ

8-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Бөлшектер мен құрама бірліктерді өңдеуге арналған көпжақты, көп позициялы, көп суппортты, көп шпиндельді агрегаттық станоктардан тұратын икемді өндірістік байламдары бар автоматты желілерді және күрделі тораптарды, агрегаттарды және жүйелерді жөндей отырып, олардың жартылай автоматты және автоматты құйма машиналары мен агрегаттарын бос тұрғанда және жұмыс режимінде кешенді баптау және реттеу.

Білуге тиіс: жоғары дәлдікті, өте сирек кездесетін бөлшектерді және құймаларды өңдеу үшін әр түрлі автоматтық желілердің, арнайы құрылғылардың және басқа да жабдықтардың конструкциясын; тораптарды, механизмдерді жөндеу және құрастыру, барлық жүйедегі жабдықтардың құрылғысын.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

4-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін бір типтік станоктардың құрылғысын және оларды дәлдікке тексеру ережесін; әмбебап әрі арнайы құрылғылардың, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының құрылғысын және қолдану ережесін; тістегершіктерді іріктеудің қарапайым ережесін және эксцентриктерді, көшіргіштер мен жұдырықшаларды іріктеу ережесін; қалыпты және арнайы кескіш құралдың геометриясын, термоөңдеу, қайрау, жетілдіру және орнату ережесін; шақтамалар мен қондырмалардың жүйесін, дәлдік дәрежесін; кедір-бұдырлық квалитеттері мен параметрлерін.

§ 37. Автоматтар мен жартылай автоматтарды баптаушы

5- разряд

Жұмыс сипаттамасы. Әр түрліқұрамдалған кесетін және өлшейтін құралды қолдана отырып, 6-7 квалитет бойынша аралықпен күрделі бөлшектерді өңдеу үшін токарлық-револьверлік станоктарды, токарлық көп шпиндельді автоматтар мен жартылай автоматтарды, тік көп кескіш және көп шпиндельді жартылай автоматтарды баптау. Станоктарды баптау кезінде қажетті техникалық есептеулерді орындау. Бірнеше жазықтықта салыстыра отырып, арнайы құрылғыларды орнату.

Білуге тиіс: әр түрлі типті токарлық автоматтар мен жартылай автоматтардың кинематикалық тәсімін және оларды дәлдікке тексеру ережесін; әмбебап және арнайы құрылғылардың, жарақтардың конструктивтік ерекшеліктерін; бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарын теңшеу және реттеу ережесін; тістегершіктерді, көшіргіштер мен жұдырықшаларды есептеу ережесін.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.
§ 38. Автоматтар мен жартылай автоматтарды баптаушы

6- разряд

Жұмыс сипаттамасы. Арнайы кесетін және өлшейтін құралды, көшіргіш құрылғылар мен аспаптарды қолдана отырып, 5-6 квалитет бойынша аралықпен күрделі конфигурация бөлшектерді өңдеу үшін токарлық көп шпиндельді автоматтар мен тік көп кескіш көп шпиндельді жартылай автоматтарды баптау.

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін күрделі токарлық автоматтар мен жартылай автоматтардың конструкциясын және оларды дәлдікке тексеру ережесін; автоматтар мен жартылай автоматтардың жұмысындағы ақаулықтарды анықтау және жкесу тәсілдерін; қалыпты және арнайы кескіш құрал мен аспаптардың конструкциясын; кесу режимдерін станоктың анықтамалығы мен паспорты бойынша айқындау ережесін; орындалатын жұмыс шегінде металдарды кесу теориясының негіздерін.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

§ 39. Тіс кескіш және бұранда жоңғылағыш станоктарды баптаушы

4-разряд

Жұмыс сипаттамасы. 8-9 дәлдік дәрежесі бойынша жұлдызшаларды, тісті төрткілдештерді, оймакілтектерді, бұрамдықтарды, орташа өлшемді цилиндрлік және конустық тістегершіктерді, тістегершік біліктері мен бұрамдық доңғалақтарын өңдеу үшін қажетті есептеулерді орындап, ауыспалы тістегершіктерді іріктеп әрі орнатып, бұранда жонғылағыш, оймакілтек жонғылағыш, тіс жонғылағыш, тіс сүргілегіш және тіс қашағыш станоктарды баптау. Өңдеу және кесу режимінің жүйелілігін белгілеу; технологиялық және нұсқаулық карта бойынша кесетін және өлшейтін құрал мен аспаптарды іріктеу. Индикатор бойынша салыстыра отырып, құрылғыларды, кескіш құралды және өңделетін бөлшекті орнату. Сыналатын бөлшектерді баптаудан кейін өңдеу және оларды техникалық бақылау бөліміне тапсыру. Қызмет көрсетілетін жабдықта жұмыс істейтін жұмысшыларға нұсқама жүргізу. Станокты жөндеуге қатысу.

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін тіс кескіш және бұранда жонғылағыш станоктардың құрылғысын және оларды дәлдікке тексеру ережесін; кескіш құралдың геометриясын; әмбебап әрі арнайы құрылғылардың, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының құрылғысын және қолдану ережесін; орындалатын жұмыс көлемінде металдар технологиясының негіздерін; тістегершіктерді іріктеудің қарапайым ережесін; шақтамалар мен қондырмалардың жүйесін, дәлдік дәрежесін; кедір-бұдырлық квалитеттері мен параметрлерін.

§ 40. Тіс кескіш және бұранда жоңғылағыш станоктарды баптаушы

5-разряд

Жұмыс сипаттамасы. 7 дәлдік дәрежесі бойынша өлшемді сақтай отырып, бөлшектерді әр түрлі модульді және пішінді тістерді кесу бойынша күрделі жұмыстарды орындау үшін қажетті есептеулерді орындап, ауыспалы тістегершіктерді іріктеп әрі орнатып, бұранда жонғылағыш, оймакілтек жонғылағыш, тіс жонғылағыш, тіс сүргілегіш және тіс қашағыш станоктарды баптау. Бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының көмегімен әр түрліжазықтықтағы станокта құрылғыларды, кескіш құралдарды орнату.

Білуге тиіс: әр түрлі типтік тіс кескіш станоктардың кинематикалық тәсімін және оларды дәлдікке тексеру ережесін; әмбебап және арнайы құрылғылардың, жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктерін; бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарын теңшеу және реттеу ережесін; тістегершіктерді есептеу ережесін; кескіш құралдың құрылғысын және оны қайрау әрі орнату ережесін; тригонометриялық функциялар; тістік іліністердің түрлері.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

§ 41. Тіс кескіш және бұранда жоңғылағыш станоктарды баптаушы

6-разряд

Білуге тиіс: тіс кескіш станоктардың конструкциясын және дәлдікке тексеру ережесін; әмбебап және арнайы құрылғылардың конструкциясын; станоктардың анықтамалығы мен паспорты бойынша кесу режимін айқындау ережесін; металды кесудің негізгі теориясын.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

§ 42. СҰРЫПТАУ АВТОМАТТАРЫН БАПТАУШЫ

4-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Бір элемент бойынша бақыланатын бөлшектерді топқа сұрыптау үшін механикалық және электрлік сұрыптау автоматтарын баптау. Сына тәрізді үңгілері бар қатты және жылжымалы калибрлерді реттеу және теңшеу. Станоктарды жөндеуге қатысу.

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін сұрыптау автоматтарының құрылғысын және олардың өңдеу дәлдігіне тексеру ережесін; әмбебап әрі арнайы құрылғылардың, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының құрылғысын және қолдану ережесін;орындалатын жұмыс шегінде механика мен электр техниканың негіздерін; шақтамалар мен қондырмалардың жүйесі, дәлдік дәрежесін; кедір-бұдырлық квалитеттері мен параметрлерін.

§ 43. СҰРЫПТАУ АВТОМАТТАРЫН БАПТАУШЫ

5-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Бөлшектердің барлық элементтерін кешенді тексеру үшін электрлік сұрыптау автоматтарын баптау. Бақылау-өлшеу құралдарын өлшемдерді, геометриялық формалардың дұрыстығын, беттің қаттылығын, сапасын және кедір-бұдырлық параметрлерін, жарықшалардың болуын және т.б. бақылау үшін реттеу және теңшеу. Бөлшектерді контактсыз бақылау және сұрыптау кезінде пневматикалық автоматтарды баптау.

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін автоматтардың кинематикалық тәсімін және оларды дәлдікке тексеру ережесін; бөлшектерді сұрыптауға арналған құрылғыларды іске қосатын электрлендірілген өлшеу аспаптары мен орындаушылық механизмдердің құрылымдық ерекшеліктерін; сұрыпталатын бөлшектерді дайындау процесін.

§ 44. Бағдарламалық басқарылатын станоктар мен манипуляторларды БАПТАУШЫ

4-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектерді өңдеу үшін бағдарламалық басқарылатын станоктардың механикалық және электрлік құрылғысын бас жүрісте және жұмыс режимінде баптау. Нөлдік жағдайды және қысатын құрылғыларды баптау. Өңдеудің технологиялық жүйелілігін белгілеу. Технологиялық карта бойынша кесетін, бақылап-өлшейтін құрал мен құрылғыларды іріктеу. Құрылғылар мен құралдарды орнату және ауыстыру. Координат жүйесінде құрылғылар мен құралдардың дұрыстығын индикаторлармен тексеру және бақылау. Сыналатын бөлшектерді баптау, дайындау және оларды ТББ тапсыру. Станок жұмысының нәтижелері бойынша кесу режимдерін түзеу. Электр механикалық құрылғылардың жұмысындағы бұзушылықты анықтау. Жоғары білікті баптаушының басшылығымен бағдарламалық басқарылатын өнеркәсіптік манипуляторлардың (роботтардың), реттеп салғыштардың қарпығыштарын, сондай-ақ технологиялық, электр техникалық, көтергіш-көлік және жылу шығару өндірістерінде қолданылатын «Станок (машина) – робот» типтегі блокты-модульді жүйелердің жабдықтарын баптау. Станоктарды дәлдікке, манипуляторлар мен реттеп салғыштарды жұмыс істеу қабілетіне және позициялау қабілетіне тексеру. Станоктардың тұрып қалуды есепке алу журналын жүргізу. Бапталған станокты операторға тапсыру; бағдарламалық басқарылатын станоктардың операторларына нұсқама жүргізу.

Білуге тиіс: механикалық және электрлік баптаудың тәсілдері мен ережелерін; қызмет көрсетілетін бір типтік станоктардың, өнеркәсіптік манипуляторлар мен реттеп салғыштардың құрылғысын; станоктарды дәлдікке, манипуляторлар мен реттеп салғыштарды жұмыс істеу қабілетіне және позициялау дәлдігіне тексеру ережесін; әмбебап әрі арнайы құрылғылардың, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының құрылғысын және қолдану ережесін; әмбебап әрі арнайы кескіш құралды қайрау, жетілдіру және орнату ережесін; станоктың жұмыс нәтижелері бойынша кесу режимдерін түзеу тәсілдерін; шақтамалар мен қондырмалардың жүйесін, кедір-бұдырлық квалитеттері мен параметрлерін; орындалатын жұмыс шегінде электр техниканың, электрониканың, гидравлика мен бағдарламалаудың негіздерін; бөлшектерді өңдеудің режимдік-технологиялық картасын оқу ережесін.

Жұмыс үлгілері

Төмендегі бөлшектерді өңдеу үшін әр түрлі типтік токарлық станоктардың механикалық және электр механикалық құрылғыларын баптау:

1. Біліктер, рессорлар, поршеньдер, арнайы бекіткіш бөлшектер, оймакілтекті болттар және қосиінді конустық және цилиндрлік беті бар басқа да орталықтандыру бөлшектері, электронды есептеуіш машиналардың бөлшектері.

2. Бұрамалар, төлкелер, гайкалар, тіректер, фланецтер, сақиналар, тұтқалар.

3. Цилиндрлік, конустық және сфералық беті бар, бунақты және жонылған сатылы төлкелер; штоктар, күпшектер, тарақты бұрамалар, бұлғақтар, лабиринттер, тістегершіктер, мойынтіректер және басқа да ұқсас орталықтандыру бөлшектері.

4. Реакторлардың қақпақтары.

Төмендегі бөлшектерді өңдеу үшін фрезерлеу станоктарының механикалық және электр механикалық құрылғыларын баптау:

1. Ішпектер, мойынтірек корпустары, мойынтірек қақпақтары, тарақты бұрамалардың сүйірлері мен кронштейндері, таратқыш біліктердің жазық және цилиндрлік жұдырықшалары, штампылар мен пресс-қалыптар,ауыспалы пішінді бу және газ құбырларының қалақтары, матрицалар.

2. Компрессорлар мен редукторлардың корпустары, редуктор сорғыларының қақпақтары, бөлгіш корпустар, тіректер, қораптар, жетектер, агрегаттар мен басқа да орташа және ірі габаритті корпус бөлшектері, координат тікбұрыш жүйесіндегі беті бар аспаптардың бөлшектері.

3. Кронштейндер, фитингтер, қораптар, қақпақтар, қаптар, муфталар, бекітуге арналған қабырғасы мен тесіктері бар әр түрлібұрыш бойынша орналасқан, түйіскен әрі тірек жазықтықтары бар фасонды және басқа да ұқсас бөлшектер, жазық панельдер.

4. Күрделі конфигурациялы ойықтары бар рычагтар, тербелмелер, кронштейндер, рамалар мен басқа да күрделі кеңістікті бөлшектер.

5. Қыры күрделі, түбі бітеу, фасонды беті және тесіктері бар стакандар.

6. Шкивтер, тістегершіктер, маховиктер, дискілер, тісті доңғалақтар.

8-14 квалитеттер бойынша бөлшектерде беті мен тесіктерді бұрғылауға және өңдеуге арналған әр түрлі бұрғылағыш, ажарлағыш, электр эрозиялық станоктардың механикалық және электр механикалық құрылғыларын баптау.

§ 45. Бағдарламалық басқарылатын станоктар мен манипуляторларды БАПТАУШЫ

5-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Әр түрлі кескіш құралды қолдана отырып, бас жүрісте және жұмыс режимінде күрделі бөлшектерді өңдеу үшін бағдарламалық басқарылатын станоктардың механикалық және электр механикалық құрылғыларын баптау. Координатты плиталарды баптау. Бағдарламалық басқарылатын станоктарды баптаумен, басқарумен және қосумен байланысты есептеулерді орындау. Әр түрлі құрылғыларды, оларды бірнеше жазықтықта салыстырып орнату. Бағдарламалық басқарылатын өнеркәсіптік манипуляторларды (роботтарды), сондай-ақ технологиялық, электр техникалық, көтергіш-көлік және жылу шығару өндірістерінде қолданылатын «Станок (машина) – робот» типтегі блокты-модульді жүйелердің және икемді автоматтандырылған өндірістер (ИАӨ) желісінің жабдықтарын баптау.

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін станоктардың және бағдарламалық басқарылатын өнеркәсіптік манипуляторлардың (роботтардың) құрылғысын; бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының құрылғысын; құралды блоктарға орнату тәсілдерін; құрылғыларды реттеу ережесін.

Орта кәсіптік білімді талап етеді.

Жұмыс үлгілері

Төмендегі бөлшектерді өңдеу үшін әртүрлі токарлық станоктардың механикалық және электр механикалық құрылғысын баптау:

1. Ұзындығы 1500 мм дейін кесілген бұрамасы бар біліктер.

2. Диафрагмалар, дискілер, поршеньдер, күштейтін сақиналар; сыртқы және ішкі бұрамасы, бунақты, конустық беті бар фланецтер және басқа да ірі габаритті бөлшектер.

3. Дискілер, компрессорлар мен турбиналар, турбина роторлары.

4. Шарикті мойынтіректі сақиналар, су және бу инжекторлары, көп орынды пресс-қалыптар.

5. Компрессорлар мен турбиналардың корпустары, түзеткіш және бағыттағыш аппараттар, күштейтін сақиналар, фланецтер және басқа да қисық сызықты, конустық әрі цилиндрлік беті бар ірі габаритті сақиналы және дискілі бөлшектер.

6. Тірек мойынтіректері мен кеме механизмдерінің корпустары, цилиндр блоктары, иінді және кемелік біліктер, тарақты бұрандалар, турбогенераторлардың статорлары, ескекті мұзды бұрандалардың шабақтары, күрделі кондукторлар, тежегіш шкивтер, муфталар, компрессорлар, қозғалтқыштар, жетектер, жылдамдық қораптары, қақпақтар, жұқа қабырғалы төлкелер.

7. Шарлар және шар жалғамалары, көп кіретін әр түрлі бұрама қалпақшалар, бұрамалы біліктер.

Төмендегі бөлшектерді өңдеу үшін әртүрлі фрезерлік станоктардың механикалық және электр механикалық құрылғысын баптау:

1. Күрделі геометриялық формасы, көп тесігі бар корпустық авиабұрамалар мен авиадоңғалақтардың бөлшектері.

2. Рульдің шетін тірейтін каркастар, панель қанаттары мен теориялық контурлары, қалталары, қималары, терезелері, тесіктері бар басқа да ұқсас бөлшектер.

3. Күрделі конфигурациялы көшіргіштер, матрицалар, пуансондар.

4. Кеме механизмдерінің корпустары, сатылы бетті аспаптардың корпустары, компенсаторлар, қозғалтқыштар, жетектер, жылдамдық қораптары, қақпақшалар, цилиндрлік түбі бар жұқа қабырғалы, кеңістік қалыпты беті фасонды төлкелер (цилиндрлер, сфералар).

5. Кронштейндер, құрсамалар, негіздер, платтар, сатылы беті бар төлкелер.

6. Турбина қалақтары.

7. Қанат ұштары, центрпландар, белдеулер, арқалық, лонжерондар, нервюралар, жиектемелер, шпангоуттар, панельдер және ауыспалы малкасы бар басқа да ұқсас бөлшектер.

7-8 квалитеттер бойынша бөлшектерде беті мен тесіктерді бұрғылауға және өңдеуге арналған әр түрлі бұрғылаушы, ажарлаушы, электр эрозиялық станоктардың механикалық және электр механикалық құрылғыларын баптау.