Жоба Тақырыбы: Сандар қалай пайда болды. Орындағандар


Араб сандарына қарап, мынаны көреміз: 0-сызбада бір бұрышы жоқ сан.1-құрамында бір өткір бұрыш бар.2-құрамында екі өткір бұрыш бар.3-үш өткір бұрыштан тұрады; 4-құрамында 4 тік бұрыш бар 5-5 тік бұрыш



бет4/7
Дата06.12.2023
өлшемі2.43 Mb.
#485688
1   2   3   4   5   6   7
Сандар қалай пайда болды.

Араб сандарына қарап, мынаны көреміз: 0-сызбада бір бұрышы жоқ сан.1-құрамында бір өткір бұрыш бар.2-құрамында екі өткір бұрыш бар.3-үш өткір бұрыштан тұрады; 4-құрамында 4 тік бұрыш бар 5-5 тік бұрышты қамтиды .

Үнді сандары Үндістанда V ғасырда пайда болды. Сол кезде нөлдік (Шуня) ұғымы ашылып, рәсімделді, бұл сандардың позициялық жазбасына көшуге мүмкіндік берді. Араб және үнді-араб сандары-араб жазуына бейімделген үнді сандарының өзгертілген белгілері. Үндістанның жазба жүйесін ғалым әл-Хорезми кеңінен танымал етті, әйгілі "Китаб әл-гибрва-л-мукабала" шығармасының авторы, оның атауынан "алгебра"термині шыққан. Әл-Хорезми мұсылман Испанияға дейін бүкіл Халифатта сандарды жазудың ондық позициялық жүйесін танымал етуге ықпал еткен "үнді ұпайы туралы" кітап жазды.

Үнді сандары Үндістанда V ғасырда пайда болды. Сол кезде нөлдік (Шуня) ұғымы ашылып, рәсімделді, бұл сандардың позициялық жазбасына көшуге мүмкіндік берді. Араб және үнді-араб сандары-араб жазуына бейімделген үнді сандарының өзгертілген белгілері. Үндістанның жазба жүйесін ғалым әл-Хорезми кеңінен танымал етті, әйгілі "Китаб әл-гибрва-л-мукабала" шығармасының авторы, оның атауынан "алгебра"термині шыққан. Әл-Хорезми мұсылман Испанияға дейін бүкіл Халифатта сандарды жазудың ондық позициялық жүйесін танымал етуге ықпал еткен "үнді ұпайы туралы" кітап жазды.

Вигилан кодексінде Батыс Еуропадағы араб цифрларының алғашқы ескертуі мен бейнесі (нөлден басқа) бар. Олар Испаниядағы маврлар арқылы шамамен 900 жылы пайда болды. Араб сандары X ғасырда еуропалықтарға белгілі болды. Христиан Барселона мен мұсылман Кордоба арасындағы тығыз байланыстардың арқасында Сильвестр II сол кездегі Еуропада ешкім білмеген ғылыми білімге қол жеткізу мүмкіндігіне ие болды. Атап айтқанда, ол еуропалықтар арасында алғашқылардың бірі болып араб цифрларымен танысып, оларды рим цифрларымен салыстырғанда қолданудың ыңғайлылығын түсініп, оларды еуропалық ғылымға енгізуді насихаттай бастады. XII ғасырда Әл-Хорезмидің "Үнді шоты туралы" кітабы латын тіліне аударылып, еуропалық арифметиканы дамытуда және үнді-араб цифрларын енгізуде өте үлкен рөл атқарды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет