Жоспар Кіріспе
Терроризмнің өршуі және оның әлемге әсері
жүктеу/скачать 187.48 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 11 қыркүйектегі шабуылдар
| Терроризмнің өршуі және оның әлемге әсері
Қырғи қабақ соғыстан кейінгі дәуірде терроризм бүкіл әлемді алаңдататын мәселеге айналды. Террорлық актілер халықаралық қоғамдастыққа қатты әсер етті және бірқатар зардаптарға әкелді: 1. Қауіпсіздікке қатысты алаңдаушылық күшейді: Лаңкестік әрекеттер адамдардың қауіпсіздігіне қауіп төндірді, бұл халықаралық қоғамдастықта үлкен алаңдаушылық тудырды. Адамдар лаңкестік әрекеттердің көбеюімен олардың қауіпсіздігіне қауіп төніп тұрғанын сезінді. 2. Дипломатиялық және әскери реакциялар: Террористік әрекеттерден кейін мемлекеттер дипломатиялық және әскери реакциялармен жауап берді. Кейбір жағдайларда лаңкестік ұйымдарды паналап жүрген елдерге әскери араласулар жасалды немесе дипломатиялық қысым жасалды. 3. Халықаралық ынтымақтастық артты: Лаңкестікпен күресте халықаралық ынтымақтастықтың маңызы артты. Көптеген елдер ақпарат алмасу, шекарадағы қауіпсіздік шаралары және терроризмді қаржыландырудың алдын алу сияқты салаларда ынтымақтастық жасау арқылы терроризмнің алдын алуға тырысты. 4. Әуе қауіпсіздігі және шекаралық бақылау күшейтілді: Террорлық шабуылдардан кейін көптеген елдер әуе қауіпсіздігі шараларын күшейтіп, шекаралық бақылауды күшейтті. Әуежайлар мен шекара бекеттерінде қауіпсіздік скринингі мен жеке басын тексеру сияқты шаралар кең етек алды. 5. Экономикалық әсерлері: Террористік әрекеттер экономикалық тұрақтылыққа да қауіп төндірді. Террорлық әрекеттерден кейін, әсіресе, туризм мен сауда саласы зардап шегіп, экономикалық шығынға ұшырады. 6. Радикалдану және экстремизм: Террористік әрекеттер кейбір топтардың радикалдануына және экстремистік идеологиялардың таралуына әкелді. Бұл жағдай поляризацияның күшеюіне және қоғамдардағы сенімсіздік сезіміне әкелді. Терроризмнің өршуі халықаралық қатынастардағы тепе-теңдік пен саясатқа терең әсер етіп, лаңкестікпен күрес халықаралық қоғамдастықтың күн тәртібіндегі басым мәселелердің біріне айналды. 11 қыркүйектегі шабуылдар 2001 жылдың 11 қыркүйегіндегі шабуылдар төрт үйлестірілген терактілерді қамтыды. Сол күні таңертең төрт жолаушы ұшағы ұрланған. Бұл екі ұшақ American Airlines компаниясының Бостоннан Лос-Анджелеске 11 рейсі және United Airlines 175 рейсі Бостоннан Лос-Анджелеске аттанған. Қалған екі ұшақ - American Airlines 77 рейсі Вашингтон Даллестен Лос-Анджелеске және United Airlines 93 рейсі Ньюарктан Сан-Францискоға. Одан соң шамамен сағат 08:46-да American Airlines 11 рейсі Нью-Йорктегі Дүниежүзілік сауда орталығының солтүстік мұнарасына құлады. Бұл шабуыл егіз мұнараларға жасалған алғашқы және ең қауіпті шабуыл болды. Келесі шабуыл болса сағат 09:03-те United Airlines 175 рейсі Пентагонға құлады. Бұл шабуыл АҚШ қорғаныс министрлігінің штаб-пәтеріне қарсы жасалған. United Airlines 93 рейсін Пенсильванияда ұшақтың экипажы мен жолаушылары атып түсірді, оның мақсаты белгісіз болып қала берді. Бұл шабуыл Ақ үйге немесе Капитолийге бағытталған болуы мүмкін. Шабуылдар нәтижесінде 3000-ға жуық адам қаза тауып, мыңдаған адам жарақат алды. Бұл АҚШ тарихындағы ең қанды теракт болды. Шабуылдар АҚШ пен басқа елдердің қауіпсіздік саясатын өзгертті. Әуежай қауіпсіздігі мен шекаралық бақылау күшейтіліп, лаңкестікке қарсы барлау мен жедел әрекет ету мүмкіндіктері артты. АҚШ 11 қыркүйектегі шабуылдарға жауап ретінде Ауғанстанға әскери араласып, Талибан режимін құлатты. Кейінірек АҚШ пен оның одақтастары да Иракқа араласып, Саддам Хусейн режимін құлатты. 11 қыркүйектегі шабуыл халықаралық қатынастардағы бетбұрыс болды. АҚШ-тың халықаралық саясаты мен терроризмге қарсы стратегиялары халықаралық қауымдастықтың қауіпсіздік парадигмасына әсер етіп, түбегейлі өзгерді. Және Терактілерден кейін АҚШ пен басқа елдерде мұсылман қауымдарына қарсы исламофобия мен нәсілшілдік жағдайлары көбейіп кетті. 11 қыркүйектегі шабуылдар халықаралық қауымдастықтың қауіпсіздігі мен саяси тепе-теңдігіне терең және ұзақ әсер қалдырды. жүктеу/скачать 187.48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|