Кафедра: «Химия-география»



бет3/7
Дата02.11.2023
өлшемі235.98 Kb.
#482198
1   2   3   4   5   6   7
Нураддинов Сайфиддин курсавой

НС1 Н20 NH3 СН4
Оқушылар хлор сутегінің бір атомын, оттегі екі атомын, азот үш атомын, көміртегі төрт атомын қосып алғаны жөнінде қорытынды жасайды. Осы қорытындыға сүйеніп, валенттілікке бір элемент атомының басқа элемент атомдарының белгілі бір санын қосып алу қасиеті деген анықтама беріледі. Валенттілік терминінің мағынасы, химиялық формула бойынша элемент атомының валенттілігін анықтау ережесі түсіндіріледі. Валенция — латын сөзі, қазақша күш деген мағынаны білдіреді. Мүны нақтылай түсу үшін қарастырылған сутекті қосылыстардың шарстерженді модельдері көрсетіледі.
Н
НС1 Н-О-Н Н- N — Н
Әр стержень, формуладағы сызықша атомының валенттілігін белгілейді. Кейбір элемент атомдарының қосылыстарындағы валенттілігі

Валенттілік шамасы

Металдар

Бейметалдар

Бір валентті

Na, К, Ag, Си

H, CI

Екі валентті

Mg, Са, Ва, Си, Hg, Fe, Zn, Sn

0, s

Үш валентті

Pb, Al, Cr, Fe

N

Төрт валентті

 

С, S, Si

Бес валентті

 

N,P

Алты валентті

 

S

Элементтің атом саны мен валенттілігінің көбейтіндісі валенттілік бірлігінің жалпы саны деп аталады.Қосылыстағы бір элемент валенттілік бірлігінің жалпы саны екінші элемент валенттілігі бірлігінің жалпы санына тең болады, мысалы метандағы сутегінің төрт атомында 4-1 =4 бірлік бар.
Элементтердің валенттілігін сутегі, оттегі немесе валенттілігі белгілі басқа элемент бойынша табады. Осыдан кейін химиялық формула бойынша валенттілік табуға жаттығулар орындалады. Анықтама ретінде пайдалану үшін келесі сабақтарда кездесетін химиялық элементтердің валенттіліктерін кесте түрінде береді. Кейбір элементтердің валенттіліктері түрақты, басқаларының валенттіліктері ауыспалы болатынына назар аударылады.
Кестені пайдаланып, химиялық формулалар құруға жаттығулар жүргізіледі, формула құрудың алгоритмі түсіндіріледі:
1) химиялық таңбалар жазу NaO MgO АlО
І ІІ ІІ ІІ ІІІ ІІ
2) элементтердің валенттіліктерін қою NaO MgO АlО
1 және 2 2 және 2 3 және 2
3) валенттілік сандарының ең кіші еселігін табу 2 2
4) ең кіші еселікті элементтердің 2:1 2:2 6:3 валенттіліктеріне бөлу 2:2 2:2 6:
5) алынған сандарды индекс түрінде жазу Na20 MgO А1203
Біртіндеп алгоритмнің жеке бөліктері бірігіп қысқарады да, іс жүзінде орындалады. Валенттілік туралы бірінші тақырыпта қалыптасқан ұғым келесі тақырыптарда дамытылады. Бұл тақырыпта валенттіліктің себебі және табиғаты түсіндірілмейді. Оқушылар валенттілікті элемент атомының қасиеті деп түсініп, формула бойынша элементтің валенттілігін табуды жэне валенттілікке сүйеніп формула құруды үйренеді.
«Оттегі. Оксидтер. Жану» тақырыбында бірінші кезеңде калыптасқан валенттілік үғымы нығаяды. Оқушылар тэжірибелердің нәтижесінде алынған оксидтердің қүрамын өрнектеп жазуды үйренеді. Элементтердің валенттілік мүмкіндігін іске асыру жөнінде алғашқы түсінік алады:
IV IV
C+02=C02 S + 0 = S02 ЗҒе+20═Ғе304


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет