Ескертпе:
1. Кемелердiң капитандары қабылдау құрылыстарының, оның iшiнде баржалар мен автоцистерналардың операторынан айдалған жуатын судың, кiр балласттың, қалдықтардың немесе құрамында мұнай бар қоспалардың мөлшерi, сондай-ақ айдалған күнi мен уақыты көрсетiлген қолхат немесе растайтын құжат алуы тиiс. Қолхат немесе растау құжатын Журналмен бiрге сақтаған жөн.
Примечание:
1. Капитаны судов должны получать от оператора приемных сооружений, в том числе барж и автоцистерн, расписку или подтверждающий документ, в которых указывается количество перекаченной промывочной воды, грязного балласта, остатков или нефтесодержащих смесей, а также время и дата перекачки. Расписку или подтверждающий документ следует хранить вместе с Журналом.
2. Тармақтар бойынша жазбалар енгiзілген кезде Журналда мыналар көрсетіледi:
При внесении записей по пунктам, в Журнале указывается:
1) 1, 3.2, 3.3, 5, 11.1, 11.2, 12.2, 15.4, 17, 27.3, 27.4 – кемедегi техникалық құжаттамаға сәйкес танктердiң белгiленуi немесе атауы;
обозначение или наименование танков в соответствии с имеющейся на судне технической документацией;
2) 3.1, 4.1, 4.3, 4.4, 6, 7, 12.1, 15.1, 15.2, 15.3, 16, 24, 27.1, - порт (порттың рейдi) не кеменiң координаттары;
порт (рейд порта), либо координаты судна;
3) 4.2, 10, 11.1, 11.2, 12.1, 12.2, 13, 15.4, 25, 27.3, 27.4 – м³ мөлшерi;
количество в м³;
4) 14, 16, 17, 18, 20, 21, 23, 27.2 - кеме уақыты;
судовое время;
5) 9.1, 9.2, 15.1, 15.2, 19.1, 19.2 – сертификатқа сәйкес тазарту жабдығына;
в соответствии с сертификатом на очистное оборудование;
6) 2, 25, 27.3, 27.4 - кеменiң тораптардағы жылдамдығы;
паспорт бойынша мұнай (май) түрi;
тип нефти (масла) по паспорту;
7) 8 – с кеменiң тораптардағы жылдамдығы;
скорость судна в узлах;
8) 22 – экипаждың профилактика үшiн жүйенi шығаруы не жүйенiң жарамсыздығы.
вывод системы экипажем для профилактики либо неисправность системы.
Кеме құжаттарын жүргізу қағидасына
3-қосымша
Тiркелуге жататын тармақтар тiзбесi
Перечень пунктов, подлежащих регистрации
Код (әріп)
Код (буква)
|
Тармақ
(нөмір) Пункт (номер)
|
Операция мен тармақтың атауы
Наименование операции и пункта
| |
(А)
|
|
Мұнай жүгін тиеу:
Погрузка нефтяного груза:
|
1
|
тиеу орны;
место погрузки;
|
2
|
тиелген мұнай түрi және танктің(тердің) белгiленуi;
тип погруженной нефти и обозначение танка(ов);
|
3
|
тиелген мұнайдың жалпы мөлшерi (қосылған мөлшерiн
және танктегi жалпы мөлшердi көрceту);
общее количество погруженной нефти (указать добавленное количество и общее количество в танке(ах));
| |
(B)
|
|
Рейсте мұнай жүгін кеме iшiнде құю:
Внутрисудовая перекачка нефтяного груза в рейсе:
|
4
|
танктiң (тердің) белгiленуі:
обозначение танка(ов):
|
1)
|
одан;
из;
|
2)
|
оған (танкке (терге) құйылған мөлшерді және жалпы мөлшердi көрceту);
в (указать перекаченное количество и общее количество в танке(ах));
|
5
|
4-тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген танк босады ма;
был(и) ли опорожнен(ы) танк(и), указанный(е) в подпункте 1) пункта 4;
| |
(С)
|
|
Мұнай жүгін түсіру:
Выгрузка нефтяного груза:
|
6
|
түсірген жері;
место выгрузки;
|
7
|
түсiрген танктің(тердің) белгiленуі;
обозначение разгруженного(ых) танка(ов);
|
8
|
танк босады ма? (Егер босамаса сақталған мөлшерiн көрсету);
был(и) ли опорожнен(ы) танк(и)? (Если нет, указать сохраняемое количество);
| |
(D)
|
|
Шикi мұнаймен жуу (шикi мұнаймен жуу жүйесiмен жабдықталған танкерлер үшiн) (шикi мұнаймен жуылатын әрбiр танкерлер үшiн толтырылады):
Мойка сырой нефтью (только для танкеров, оборудованных системой мойки сырой нефтью) (заполняется для каждого танка, промываемого сырой нефтью):
|
9
|
шикi мұнаймен жуу жүргiзiлген порт немесе егер жуу екi түсiрушi порт арасында жүргiзiлсе, онда кеменiң тұрған жерi;
порт, в котором проводилась мойка сырой нефтью, или местонахождение судна, если мойка проводилась между двумя портами выгрузки;
|
10
|
жуылған танктiң(тердің) белгiленуi (1-ескертпе);
обозначение промытого(ых) танка(ов) (примечание 1);
|
11
|
пайдаланылатын машина саны;
количество используемых машинок;
|
12
|
жуу басталған уақыт;
время начала мойки;
|
13
|
жуу тәртiбi (2-ecкeртпе);
порядок мойки (примечание 2);
|
14
|
жуушы құбырдағы қысым;
давление в моечном трубопроводе;
|
15
|
жуу аяқталған немесе тоқтатылған уақыт;
время окончания или приостановки мойки;
|
16
|
танктiң құрғақтылығы қандай әдiспен анықталғанын көрсету;
указать, каким методом, определено, что танк(и) был(и) сухим(и);
|
17
|
ескерту (3-ескертпе);
замечания (примечание 3);
| |
(Е)
|
|
Жүк танкiлерiне балласты қабылдау
Прием балласта в грузовые танки:
|
18
|
балласты қабылдау басталғанда және аякталғанда кеменiң тұрған орны;
местонахождение судна в начале и по окончании приема балласта;
|
19
|
балласты қабылдау үдерісі:
процесс приема балласта:
|
1)
|
балластпен толтырылған танктiң белгiленуi;
обозначение заполненного(ых) балластом танка(ов);
|
2)
|
балласты қабылдау басталған және аяқталған уақыт; время начала и конца приема балласта;
|
3)
|
қабылдаған балластың мөлшерi. Операциядағы әрбiр танк үшiн балластың жалпы мөлшерiн көрсету;
количество принятого балласта. Указать общее количество балласта для каждого танка, занятого в операции;
| |
(F)
|
|
Таза балласт үшiн бөлiнген танкілерге балласты қабылдау (таза балласт үшін бөлiнген танкiлерiмен танкерлер үшiн ғана);
Прием балласта в выделенные для чистого балласта танки (только для танкеров с выделенными для чистого балласта танками):
|
20
|
балластпен толтырылған танктiң (тердiң) белгiленуі;
обозначение заполненного(ых) балластом танка(ов);
|
21
|
таза балласт үшiн бөлiнген танкiге жууға арналған су қабылданғанда кеме тұрған жер немесе портта кемеге қажет балласт;
местонахождение судна, когда в выделенные для чистого балласта танки была принята вода, предназначенная для промывки, или балласт, необходимый судну в порту;
|
22
|
тұнбалы танкте сорғы мен құбыр жуылған кезде кеменiң тұрған жерi;
местонахождение судна, когда были промыты в отстойный танк насос(ы) и трубопроводы;
|
23
|
құбырларды жуған кезде пайда болған, алдын ала тұнба сақталатын тұнбалы танкке(терге) немесе жүк танкiне(терге) айдалған, құрамында мұнай бар судың мөлшерi (танкті(терді) көрсету). Жалпы мөлшерiн көрсету;
количество образовавшейся при промывке трубопроводов нефтесодержащей воды, перекаченной в отстойный(е) танк(и) или грузовой(ые) танк(и), в котором(ых) предварительно хранится отстой (указать танк(и)). Указать общее количество;
|
24
|
таза балластқа бөлiнген танкке қосымша су балласты қабылданған кезде кеменiң тұрған жерi;
местонахождение судна, когда был принят в выделенный(е) для чистого балласта танк(и) дополнительный водяной балласт;
|
25
|
таза балласт үшiн бөлiнген танктi жүк және тазартылған құбырлардан бөліп тұратын клапан жабылған кездегі кеменiң уақыты мен тұрған жерi;
время и местонахождение судна, когда были закрыты клапаны, отделяющие выделенные для чистого балласта танки от грузовых и зачистных трубопроводов;
|
26
|
бортқа қабылданған таза балласт мөлшерi;
количество принятого на борт чистого балласта;
| |
(G)
|
|
Жүк танкiлерiн тазалау:
Очистка грузовых танков:
|
27
|
тазаланған танкiлердiң белгiленуi;
обозначение очищенного(ых) танка(ов);
|
28
|
порт немесе кеменiң тұрған жерi;
порт или местонахождение судна;
|
29
|
тазалау ұзақтылығы;
продолжительность очистки;
|
30
|
тазалау әдiсi (4-ескертпе);
метод очистки (примечание 4);
|
31
|
тазалау суы айдалды:
промывочная вода перекачена в:
|
1)
|
қабылдау құрылыстарына (порт және мөлшерiн көрсету) (5-ескертпе);
приемные сооружения, (указать порт и количество) (примечание 5);
|
2)
|
тұнбалы танк(тер) немесе тұнбалы танк(тер) деп анықталған жүк танкi(тері) (танктiң(тердің) белгiленуi; айдалған және жалпы мөлшерiн көрсету);
отстойный(е) танк(и) или грузовой(ые) танк(и), определенный(е) в качестве отстойного(ых) танка(ов) (обозначение танка(ов); указать перекаченное и общее количество);
|
|
|
Кiр балласты тacтaу:
Сброс грязного балласта:
|
32
|
Танктiң(тердің) белгiленуi;
обозначение танка(ов);
|
33
|
теңiзге тастау басталғанда кеменiң тұрған жері;
местонахождение судна в начале сброса в море;
|
34
|
теңiзге тастау аяқталғанда кеменiң тұрған жері;
местонахождение судна по окончании сброса в море;
|
35
|
теңiзге тасталған мөлшері;
сброшенное в море количество;
|
36
|
тастау уақытында кеменiң жылдамдығы;
скорость судна во время сброса;
|
37
|
тастау уақытында автоматты өлшеу, тiркеу және мұнайды тастау басқару жүйесi жұмыс істеп тұрды ма?
находилась ли в действии во время сброса система автоматического замера, регистрации и управления сбросом нефти?
|
38
|
тастау жерiнде ағын мен судың бетiне тұрақты қадағалау жүргiзiлдi ме?
велось ли регулярное наблюдение за стоком и за поверхностью воды у места сброса?
|
39
|
тұнбалы танкке айдалған құрамында мұнай бар сулардың мөлшерi (шегiнiс танкiн көрсету керек. Жалпы мөлшерiн көрсету керек);
количество нефтесодержащей воды, перекаченной в отстойный(е) танк(и) (указать отстойный(ые) танк(и). Указать общее количество);
|
40
|
жағадағы қабылдау құрылыстарына тасталды (портты және жалпы мөлшерін көрсету) (5-ескертпе);
сброшено в береговые приемные сооружения (указать порт и общее количество) (примечание 5);
| |
(I)
|
|
Теңiзге тұнбалы танктен суды тастау:
Сброс воды из отстойных танков в море:
|
41
|
тұнбалы танкiнiң белгiленуі;
обозначение отстойного(ых) танка(ов);
|
42
|
соңғы қалдықтың түсу кезiнен шегiнiс уақыты; не:
время отстоя с момента последнего поступления остатков; либо;
|
43
|
соңғы тастау кезiнен шегiнiс уақыты;
время отстоя с момента последнего сброса;
|
44
|
тастау басында кеменiң тұрған жерi мен уақыты;
время и местонахождение судна в начале сброса;
|
45
|
тастау басында танкті толтыру деңгейі;
уровень заполнения танка в начале сброса;
|
46
|
тастау басында мұнай-су бөлiмi бетiнiң деңгейi;
уровень поверхности раздела нефть - вода в начале сброса;
|
47
|
тасталғанның мөлшерi мен негiзгi массаны тастау қарқыны;
сброшенное количество и интенсивность сброса основной массы;
|
48
|
соңғы тастауда тастау мөлшерi мен тастау қарқыны;
сброшенное количество при заключительном сбросе и интенсивность сброса;
|
49
|
тастау аяқталғанда кеменiң тұрған жерi мен уақыты;
время и местонахождение судна по окончании сброса;
|
50
|
тастау кезінде автоматты тоқтау, тiркеу және мұнайды тастауды басқару жүйесi істеп тұрды ма?
находилась ли в действии во время сброса система автоматического замера, регистрации и управления сбросом нефти?
|
51
|
тастау аяқталғанда мұнай-су бөлiмi бетiнiң деңгейi;
уровень поверхности раздела нефть - вода по окончании сброса;
|
52
|
тастау уақытында кеменiң жылдамдығы;
скорость судна во время сброса;
|
53
|
тастау орнында ағын мен судың бетiн тұрақты қадағалау жүргiзiлдi ме?
велось ли регулярное наблюдение за стоком и за поверхностью воды у места сброса?
|
54
|
кеменiң құбыр жүйелерiнiң барлық тиісті клапандары
шегiнiс танкерлерiнен тастау аяқталғанда жабық болғанын растау;
подтвердить, что все надлежащие клапаны судовой системы трубопроводов были закрыты по окончании сброса из отстойных танков;
| |
(J)
|
|
Басқа операцияларға ұшырамаған қалдықтар мен құрамында мұнай бар қоспаларды жою:
Удаление остатков и нефтесодержащих смесей, не подвергнутых каким-либо иным операциям:
|
55
|
танкерлердің белгіленуі;
обозначение танка(ов);
|
56
|
әрбiр танктен жойылған мөлшер (сақталатын мөлшердi көрсету);
удаленное из каждого танка количество (указать сохраняемое количество);
|
57
|
жою әдісі:
метод удаления:
|
1)
|
қабылдау құрылыстары (портты және жалпы мөлшердi көрсету) (5-ескетрпе);
в приемные сооружения, (определить порт и общее количество) (примечание 5);
|
2)
|
жүкпен араласқан (мөлшерiн көрceту);
смешанное с грузом, (указать количество);
|
3)
|
басқа танкке айдалған: танктi көрсету, танкке айдалған және жалпы мөлшерiн көрсету;
перекачено в другой(ие) танк(и): указать танк(и); указать перекаченное и общее количество в танке(ах);
|
4)
|
басқа әдiспен (қандай көрсету); жойылған мөлшерiн көрсету;
иным методом (указать каким); указать удаленное количество;
| |
(K)
|
|
Жүк танкiндегi таза балласты тастау:
Сброс чистого балласта, содержащегося в грузовых танках:
|
58
|
таза балласты тастау басында кеменiң тұрған орны;
местонахождение судна в начале сброса чистого балласта;
|
59
|
тастау жүргiзiлген танктi белгiлеу;
обозначение танка(ов), из которого(ых) производился сброс;
|
60
|
тастау аяқталғаннан кейiн танк босады ма?
был(и) ли опорожнен(ы) танк(и) после окончания сброса?
|
61
|
тастау аяқталғаннан кейiнгi кеменiң тұрған орны, егер ол 58-тармақта көрсетілгеннен өзгеше болса;
местонахождение судна по окончании сброса, если оно отличается от указанного в пункте 58;
|
62
|
тастау орнында ағын мен суға тұрақты қадағалау жүргiзiлдi ме?
велось ли регулярное наблюдение за стоком и за поверхностью воды у места сброса?
| |
(L)
|
|
Таза балласт үшiн бөлiнген танкiден балласты тастау (таза балласт үшiн бөлiнген танкiсi бар танкерлерге ғана арналған):
Сброс балласта из выделенных для чистого балласта танков (только для танкеров с выделенными для чистого балласта танками):
|
63
|
тастау жүргiзiлетiн танктi белгiлеу;
обозначение танка(ов), из которого(ых) производился сброс;
|
64
|
теңiзге таза балласты тастау басталғанда кеменiң тұрған жерi мен уақыты;
время и местонахождение судна в начале сброса чистого балласта в море;
|
65
|
теңiзге тастау аяқталғанда кеменiң тұрған жерi мен уақыты;
время и местонахождение судна по окончании сброса в море;
|
66
|
тасталғанның мөлшері:
сброшенное количество:
|
1)
|
теңiзге; немесе;
в море; либо;
|
2)
|
қабылдау құрылыстарына (портты көрсету);
в приемное сооружение (указать порт);
|
67
|
су балластың теңiзге тасталғанға дейiн не тастау кезінде мұнаймен ластаудың қандай да бір белгiлерi анықталды ма?
обнаружены ли какие-либо признаки загрязнения нефтью водяного балласта до или во время сброса в море?
|
68
|
тастау мұнай құрамын өлшейтiн құрал көмегiмен бақыланды ма?
контролировался ли сброс с помощью прибора для измерения содержания нефти?
|
69
|
балласты тастау аяқталғанда таза балласт үшiн бөлiнген танктi жүк және тазартылған құбырлардан бөлiп тұратын клапан жабылған кезде кеменiң тұрған жерi және уақыты;
время и местонахождение судна, когда по окончании сброса балласта были закрыты клапаны, отделяющие выделенные для чистого балласта танки от грузовых и зачистных трубопроводов;
| |
(M)
|
|
Автоматты өлшеу, тiркеу және мұнай тастауды басқару жүйесiнiң жай-күйi:
Состояние системы автоматического замера, регистрации и управления сбросом нефти:
|
70
|
жүйенiң қатардан шығу уақыты;
время выхода системы из строя;
|
71
|
жүйе жұмысқа енгiзiлетiн уақыты;
время, когда система была введена в действие;
|
72
|
қатардан шығу себептері;
причины выхода из строя;
| |
(N)
|
|
Mұнайды авариялық немесе басқа да eрекше тастау:
Аварийные или другие исключительные сбросы нефти:
|
73
|
оқиға болған уақыт;
время происшествия;
|
74
|
оқиға кезіндегі порт немесе кеменiң тұрған жерi;
порт или местонахождение судна во время происшествия;
|
75
|
мұнайдың шамамен мөлшерi және түрі;
приблизительное количество и тип нефти;
|
76
|
тастау немесе ағыту жағдайы, себептер және жалпы ескертулер;
обстоятельства сброса или утечки, причины и общие замечания;
|
(O)
|
|
Басқа пайдаланушылық oпeрациялар және жалпы ескертулер
Другие эксплуатационные операции и общие замечания
|
Арнайы рейстердегі танкерлер
Танкеры, занятые в специальных рейсах
| |
(P)
|
|
Су балласты қабылдау:
Прием водяного балласта:
|
77
|
балластпен толтырылған танктiң белгiленуі;
обозначение заполненного(ых) балластом танка(ов);
|
78
|
балласты қабылдау аяқталғанда кеменiң тұрған жері;
местонахождение судна, когда окончен прием балласта;
|
79
|
қабылданған балластың жалпы мөлшері, м3;
общее количество принятого балласта в м³;
|
80
|
ескертулер;
замечания;
| |
(Q)
|
|
Кемеде су балласты орналастырудағы өзгеріс: Изменение размещения водяного балласта на судне:
|
81
|
балласты орналастыруды өзгерту себептері;
причины изменения размещения балласта;
| |
(R)
|
|
Қабылдау құрылысына су балласты тастау:
Сброс водяного балласта в приемное сооружение:
|
82
|
су балласы тасталған порт(тар);
порт(ы), где был сброшен водяной балласт;
|
83
|
қабылдау құрылысының бағыты немесе белгiленуi;
назначение или обозначение приемного сооружения;
|
84
|
тасталған су балласының жалпы мөлшері, м3;
общее количество сброшенного водяного балласта в м³;
|
85
|
порт биліктерінің өкiлетті өкiлiнiң мөрі, күнi және қолы
дата, подпись и штамп полномочного представителя портовых властей
|
Ескертпе:
Примечание:
1. Егер танкте Шикi мұнаймен жуу жүйелерiн жабдықтау мен пайдалану жөнiндегi нұсқаулықта жазылғындай бiр уақытта жұмыс iстей алатынға қарағанда көп машиноктар орнатылса, онда шикi мұнаймен жуылатын секцияның белгiсi көрсетіледi: мысалы № 2 орталық, алдыңғы секция.
Если в танке установлено машинок больше, чем может работать одновременно, как предписывается Руководством по оборудованию и эксплуатации систем мойки сырой нефтью, то указывается обозначение промываемой сырой нефтью секции, например: № 2 центральный, носовая секция.
2. Нұсқаулыққа сәйкес қолданылатын бiр кезеңдi немесе көп кезеңдi жуу әдісі көрсетiледi. Егер көп кезеңдi жуу қолданылса, онда машинкалар тiгiнен өңдейтiн сектор және жуу бағдарламасының бұл кезеңiнде осы сектордың неше рет өңделгенi көрсетіледi.
Указывается применяемый в соответствии с Руководством метод мойки – одноэтапная или многоэтапная. Если применяется многоэтапная мойка, указать сектор, обрабатываемый машинками по вертикали, и сколько раз этот сектор обрабатывался на данном этапе программы мойки.
3. Егер Нұсқаулықта келтiрiлген бағдарлама сақталмаса, онда ескертуде толық түсiнiктеме жазылуы тиiс.
Если программа, приведенная в Руководстве, не соблюдается, то в замечаниях должны быть изложены подробные разъяснения.
4. Шланг арқылы қолмен жуу, машинок көмегімен жуу немесе химиялық тазалау. Химиялық тазалау жағдайында пайдаланылған химиялық препаратты және оның мөлшерiн көрсету керек.
Мойка шлангом вручную, мойка с помощью машинок и/или химическая очистка. В случае химической очистки указать использованный химический препарат и его количество.
5. Кемелер капитандары қабылдау құрылыстарының, оның iшiнде баржа мен автоцистерна операторынан жуатын судың айдалған мөлшерi, кiр балласт, қалдық не құрамында мұнай бар қоспалар, сондай-ақ айдау уақыты мен күні көрсетiлген қолхат немесе растау құжатын алуы тиiс. Қолхат немесе растайтын құжатты Журналмен бiрге сақтау керек.
Капитаны судов получают от оператора приемных сооружений, в том числе барж и автоцистерн, расписку или подтверждающий документ, в которых указывается количество перекаченной промывочной воды, грязного балласта, остатков или нефтесодержащих смесей, а также время и дата перекачки. Расписку или подтверждающий документ следует хранить вместе с Журналом.
6. Журналға тармақтар бойынша жазбалар енгiзiлген кезде мыналар көрсетiледi:
При внесении записей по пунктам в журнале указывается:
1) 1, 6, 31.1, 40, 57.1, 66.2, 82 – порт (порттың рейдi);
порт (рейд порта);
2) 9, 18, 21, 22, 24, 25, 28, 33, 34, 44, 49, 58, 61, 64, 65, 69, 74, 78 - порт немесе кеменiң координаты;
порт либо координаты судна;
3) 2, 4.1, 4.2, 7, 10, 19.1, 20, 23, 27, 31.2, 32, 39, 41, 55, 57.3, 59, 63, 77 –
журналдың басында көрсетiлген схемаға сәйкес танктi белгiлеу;
обозначение танков в соответствии со схемой, приведенной в начале журнала;
4) 3, 4.2, 5, 8, 19.3, 23, 26, 31.1, 31.2, 35, 39, 40, 47, 48, 56, 57.1, 57.2, 57.3, 57.4, 66.1, 66.2, 75, 79, 84 – мөлшерi м3;
количество в м³;
5) 12, 15, 19.2, 25, 44, 49, 64, 65, 69, 70, 71, 73 – кеме уақыты;
судовое время;
6) 36, 52 – тораптағы кеменiң жылдамдылығы;
скорость судна в узлах;
7) 47, 48 – тастау қарқыны с/м3;
интенсивность сброса в м³/ч;
8) 2, 75 – коносамент не сапа паспорты бойынша мұнайдың түрі;
тип нефти по коносаменту либо паспорту качества;
9) 45, 46, 51 – танк түбiнен деңгейi м;
уровень от днища танка в м;
10) 14 – Мпа (кгс/см2) қысымы;
давление в МПа (кгс/см²);
11) 5, 8, 37, 38, 50, 53, 54, 60, 62, 67, 68 – «иә» немесе «жоқ»;
«да» или «нет»;
12) 72 – экипаждың жүйенi профилактика үшін шығаруы не жүйенің бұзуылуы;
вывод системы экипажем для профилактики либо неисправность системы;
13) 16 – өлшеумен не көзбен шолып тексерумен;
замером, либо визуальным осмотром.
Достарыңызбен бөлісу: |
