Кипчаки евразии: история, язык и
жүктеу/скачать 4.03 Mb. Pdf көрінісі
|
| Kıpçaktay
İçinde Kıpçak tabiri geçmesi sebebiyle burada Kıpçaktay isminden de bahsetmek uygun olacaktır. Kıpçaktay adını taşıyan bir kişi, 1320-1349 yılları arasında devlette çeşitli görevlerde bulunmuştur (YT, 1370:604, 626, 737, 749, 885). Kıpçaktay da bir önceki örnekte olduğu gibi eş zamanlı olarak birden çok makamı elinde tutmuştur (YT, 1370:742, 745). Bulunduğu makamlardan en önemlisi 1328-1333 yılları arasındaki Siyasî İşler Muavinliğidir (YT, 1370:2829- 2841). 1349 yılında bu makama bir kere daha getirilmiştir (YT, 1370:2850). 14. yüzyılın ilk yarısında devlette görev alan Kıpçaktay’ın kim olduğu Barçuk Art Tigin ve soyunun biyografisinden anlaşılmaktadır (YT, 1370:3000-3002). Bilindiği üzere Çingiz hâkimiyetini kendi isteğiyle erken bir zamanda kabul eden Uygur Idukkutu Barçuk Art Tigin ve onun soyundan gelenler, Çingiz devletinde önemli bir rol oynamışlardı. Barçuk Art Tigin neslinden gelenlerin Çin’deki Moğol hâkimiyetinde de görev aldıkları görülüyor. Barçuk Art Tigin ve nesli biyografisinin büyük bir kısmını Ögel neşretmiştir (Ögel, 2002:10-25). Biyografiye göre Kıpçaktay, Barçuk Art Tigin neslinden gelmektedir. Nitekim Ögel de biyografiye dayanarak düzenlediği şecerede Kıpçaktay’ı Barçuk Art Tigin’in beşinci göbekten torunu olarak göstermektedir (Ögel, 2002:28). Kendisi hakkında müstakil bir biyografi yazılmamış olan Kıpçaktay’ın kimliği hakkında bu şekilde bilgi sahibi olunabilmektedir. *** Sonuç olarak, tarih sahnesinde adları görüldüğü andan itibaren Kıpçaklar, sadece Türk tarihinde değil, bütün Asya tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Kıpçakların esas sahaları olan Asya bozkırlarındaki ehemmiyeti malumdur. Çeşitli sahalardaki araştırmalar sonucu Kıpçakların Batı Asya ve Güney Asya’da da önemli siyasî ve askerî olaylara sebep oldukları birçok araştırmacı tarafından ortaya konmuştur. Bu çalışma ise Çingizoğullarının Çin hâkimiyeti döneminde Kıpçakların Doğu Asya’da da faaliyet göstermiş olduklarını Yüen Tarihi’ne dayanarak ortaya koymaktadır. Belki de bu faaliyetlerden en önemlisi, Kıpçak Muhafızlığı adı altında İmparatorun yakın koruma kuvveti olarak gösterdikleri etkinliktir. Ayrıca Kıpçak boyuna mensup bir çok yetenekli insanın da yönetimde yükseldiği ve devlet işlerinde söz sahibi olduğu görülmektedir. жүктеу/скачать 4.03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|