Клетка биологиясы docx
жүктеу/скачать 329.02 Kb. Pdf көрінісі
|
| Гистон емес белоктар
Гистон емес белоктар барлық белок хроматиндерінің 20 %-ке жуығын құрайды. Анықтау бойынша гистон емес белоктар- булар гистоннан басқа, хромосома немесе хроматиндерден бөлінген, барлық белок хроматиндері болып табылады. Бұл жинакталған белок топтары жалпы құрамы бойынша сонымен қатар функционалдық маныздылығы бойынша бір-бірінен ерекшеленеді. Гистон емес белоктардың 80 % жуығын ядро матриксіндегі белоктарға жаткызуға болады, ягни интерфазалык ядро құрамында, сонымен бірге митотикалык хромосомалардан табыл ан. құрылымдардың кешенініне арналған, ядро матриксінің құрамына кіретін бұл белок топтары жеке беімдерде қарастырылан: фиброзды қабат немесе ядролык қабат ламинасы жəне ішкі ядро матриксі, интерхроматинді тор, ядрошык матриксі. Гистон емес белоктар фракциясына əртүрлі молекулалык массадағы (5- 200 кДа) 450-ге жуык жеке белоктарды жаткызуға болады. Бұл белоктардын бөлігі сута ерігіш, бір бөлігі кышкылдық ерітіндіде ерігіш, енді бір бөлігі хроматинмен əлсіз байланысқан жане (5 М мочевина) денатурациялайтын агенттін қатысуымен, 0,35 М тұз концентрациясында (3 M NaCI) диссоцияцияланады. Сондыктан да осы белоктардың сипатталуы жəне жіктелуі қиынға соғады, бұл белоктар элі де тольктай қарастырылмаған. Гистон емес белоктардың арасында бірнеше қатар реттеуіш белоктарды байқаута болады, ягни транскрипция багытын ынталандырады, сонымен қатар оларды басендететін ДНҚ-ның айкын сэйкестігімен арнайы байланысқан белоктарды кездестіруге болады. Гистон емес белоктарға ферменттерді, нуклеин кышкылдарының метаболизміне қатысатын (ДНҚ -полимераза, ДНҚ- топоизомераза, ДНҚ жане РНҚ метилазалары, РНҚ-полимеразалары, РНҚаза мен ДНҚаза жəне т.б.), хроматин белоктары (протеинкиназа, метилаза, ацетилаза, протеаза жəне т.б.) жəне көптеген басқалары жатады. Гистон емес белоктардың толықтай зерттелгендері , олар жоғары жылжымалы топтар (HMG - high mobility group, немесе «Джонс белоктары»). Олар 0,35 M NaCI мен 5% НСIO4 бөлініп алығы жане де жоғары электрофоретикалык жылжымалылыкқа ие болады. Негізгі HMG-белоктары тертеу HMG-1 (м.с. = 25500), HMG-2 (M.c. = 26000), HMG-14 (M.c. = 100000. HMG-17 (м.с. = 9247). Бұл топтар гистон емес белоктардың арасында ең көп қарастырылған: барлық гистон сандарының клеткада олар 5% жуык. Осіресе осы белоктар беленді хроматинде жирек кездеседі (шамамен HMG- белогының 1 молекуласына 10 нуклеосом). HMG-1 жəне HMG-2 белоктары нуклесом құрамына кірмейді, біракта ДНҚ - ның линкерлі бөлігімен байланысқаның байқауға болады. HMG-14 жəне HMG-17 белоктары нуклеосоманың жүрекше тəрізді белоктарымен байланысып, ДНҚ фибриллі компактизациясы деңгейінің өзгеруін қамтамасыз етеді, ягни РНҚ-полимеразасымен озара əрекеттесуіне негурлым колайлы болады. Осыған байланысты HMG-белоктары транскрипциялык белсенділіктін сапалы реттегіштері бойынша алға шытып отыр. Хроматин фракциясы ДНҚ-аза 1 жоғарғы сезімталдығына ие болуы, HMG- белоктарымен көбейтілгені байқалған. жүктеу/скачать 329.02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|