Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
§5. Халықаралык кор» ау аясындаіы адаімдар мен ұйымдарға карсы кылмыс
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген, абайсызда адам өліміне әкеп соққан немесе қылмыстық топ жасаган іс-әрекеттер
| §5. Халықаралык кор» ау аясындаіы адаімдар мен ұйымдарға карсы кылмыс
173- 6 а п. Халықаралық қорғауды пайдаланатын адамдарға немесе ұйымдарға шабуыл жасау 1. Шет мемлекеттің өкіліне немесе халықаралық қоргауды пайдаланатын халықаралық уйымның қызметкеріне немесе онымен бірге тұратын оның отбасы мүшелеріне, сол сияқты халықаралық қоргауды пайдаланатын адамдардың қызметтік немесе тургын үй- жайларына не көлік қуралдарына шабуыл жасау, сол сияқты осы адамдарды урлау неме- се бас бостандыгынан күштеп айыру, сондай-ақ көрсетілген әрекеттерді жасау қатерін төндіру - үш жылдан сегіз жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 2. Бірнеше рет не қаруды немесе қару ретінде пайдаланылатын заттарды қолданып не адамдар тобының алдын ала сөз байласуымен жасалган не денсаулыққа ауыр зиян кел- тірумен уштасқан, сол сияқты согысқа арандату немесе халықаралық қатынастарды ушықтыру мақсатында жасалган дәл сол іс-әрекеттер - мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, он жылдан он бес жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 3. Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген, абайсызда адам өліміне әкеп соққан немесе қылмыстық топ жасаган іс-әрекеттер - мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, он бес жылдан жиырма жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. Қылмыстык кодекстің 173-бабында халыкаралык қоргау аясына алынган адамдарга немесе ұйымдарга шабуыл жасаганы үшін жауаптылык көзделігі отыр. Бұл кылмыстық- құкыктық норманың негізгі мәні халыкаралык қоргауга алынған ұйымдар мен адамдар- ды кез келген экстремистік топтың шабуылынан, қылмысты қол сұгуынан коргау, сөйтіп согысқа арандату немесе халықаралык жағдайды шиеленістіруге жол бермеу болып табылады. Осы норманың заңдылық негізі халықаралық қоргаудагы адамдарды. оның ішінде дипломатиялық агенттерге қарсы кылмысты тойтару жэне ондай кылмыс істеген- дерді жазалау жөніндегі 1973 жылғы Конвенция болып табылады' Осы Конвенцияда халықаралық коргауга алынган адамдар мен үйымдардың ұғымы берілген. Осы Конвенциягасәйкес, мұндай адамдардын қатарына: а) Конституция бойын- ша аныкталган мемлекет басшысы; үкімет басшысы; сырткы істер министрі, аталган адамдармен бірге жүрген отбасы мүшелері; мемлекеттің өкілі немесе арнаулы корғануга қүқыгы бар баскадай лауазымды адамдар; корғануга арнаулы қүқығы бар халықаралык үкімет аралық үйымдардың кез келген агенттері немесе лауазымды адамдардын немесе олармен бірге тұратын отбасы мүшелері; дипломатиялық, консулдык жэне сырткы сауда кызметкерлері жэне олардың бірге тұратын отбасы 343 мүшелері. Қылмыстық заң, сондай- ак эр түрлі халықаралық қорғауға жататын қоғамдық үйымдар мен олардың өкілдерін қорғауды өз міндеті деп біледі (Мысалы, халыкаралық қайырымдылык корынын, гуманитарлык көмек беретін үкіметтік емес үйымдардың кызметкерлерін корғау т. б.). Қылмыстық кодекстің 173-бабындагы осы норма жоғарыда көрсетілген адамдар шет мемлекеттің аумағында болған кезде ғана қолданылуы мүмкін. Көрсетілген қылмыстың жэбірленушісі халықаралық қорғау аясына алынған адамдар болады. Қылмыстың заты - халықаралық қоргау аясындағы адамдардың кызметтік немесе тұрғын үй- жайлары, не көлік қүралдары болады. Қылмыс объективтік жағынан шетелдік мемлекеттің өкіліне немесе халықаралық қоргау аясындағы халықаралық үйымның қызметкеріне немесе онымен бірге түратын оның отбасы мүшелеріне, сондай-ақ халықаралык қоргау аясындағы адамдардың қызметтік немесе түрғын үй- жайларына, не көлік құралдарына шабуыл жасау, сондай- ақ осы азаматтарды ұрлау немесе бас бостандыгынан күштеп айыру, егер осы әрекеттер соғыска арандату немесе халықаралык жағдайды шиеленістіру мақсатында жасалу арқылы сипатталады. Шабуыл жасауға жэбірленушіні ұрлау, оныңденсаулығына орта дәрежелі зиян келтіріп, шабуыл жасаймын деген және соған үқсас басқадай қорқытулар жасау; жәбірленушінің қызметтік немесе тұрғын-жайына, көлік қүралдарына басып кіру, бас бостандығынан еріксіз айыру т.б. әрекеттер жатады. Егер шабуыл жасаудың нәтижесінде занда көрсетілген адамның бірі қасақана өлтірілсе, онда іс- әрекет кылмыстардың жиынтығы бойынша (179, 99-баптар) сарала- нады. Қылмыс субъективтік жағынан тікелей касақаналықпен жасалады. Адам халықаралык қорғау аясындағы адамдарға немесе үйымға шабуыл жасайтынын сезеді және соны істе- уді тілейді. Қылмыстың субъективтік жагының белгісі, кылмыстың мақсаты - соғысты арандату немесе халықаралык жағдайды шиеленістіру болып табылады. Қылмыстың субъектісі - 16-ға толған кез келген есі дұрыс адам. Бірнеше рет не каруды немесе қару ретінде пайдаланылатын заттарды қолданып не адамдар тобының алдын ала сөз байласуымен жасалған не денсаулыкка ауыр зиян келтірумен ұштасқан, сол сияқты соғыска арандату немесе халықаралык қатынастарды ушықтыру мақсатында жасалган дәл сол іс-әрекеттер (173-бап, 2-бөлігі). Бірнеше рет істелген кылмыс түсінігі Қылмыстық кодекстің 11-бабында, адамдар тобының алдын ала сөз байласуының үғымы Қылмыстык кодекстің 31-бабының 2-тармағында берілген. Қаруга кез келген атылатын, жарылатын карулар жатады. Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген, абайсызда адам өліміне әкеп соккан немесе кылмыстық топ жасаған іс-әрекеттер - қылмыстың аса ауырлатын түрі болып табылады (173- бап, 3-бөлігі). Денсаулыққа ауыр зиян қасакана немесе абайсызда келтірілуі мүмкін, абайсызда өлімге әкеп соккан әрекеттер үшін жауаптылык баптың осы тармагымен саралануға жа- тады. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|