Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
- 6 а п. Бала асырап алу қупиясын жария ету
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| 138-
6 а п. Бала асырап алу қупиясын жария ету 305 Бала асырап алу фактісін қызметтік немесе кәсіптік құпия ретінде сақтауга міндетті адамның не өзге адамның пайдакүнемдік немесе өзге де уждансыз пигылмен жасаган, бала асырап алу қупиясын бала асырап алушының еркіне қайшы жария етуі - белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу қуқыгынан үш жылга дейінгі мерзімге айыра отырып немесе онсыз, екі жүз айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппул салуга не сол мөлшерде түзеу жумыстарына не бір жүз сексен сагатқа дейінгі мерзімге қогамдық жумыстарга тартуга не алпыс тәулікке дейінгі мерзім- ге қамаққа алуга жазаланады. Бала асырап алушының еркіне қайшы қызметтік немесе кәсіптік құпия ретінде бала асырап алу фактісін сактауға міндетті адамның не өзге адамның пайдакүнемдік немесе өзге жамандык ниетпен жасаган бала асырап алу кұпиясын жария еткені үшін жауаптылық Қылмыстық кодекстің 138- бабында көзделген. Бұл кылмыстың қогамга кауіптілігі сол кінәлі адам асырап алған балаға немесе үшінші жаққа бала асырап алу құпиясын заңсыз бұзып, оны жария ету аркылы балаға немесе оны асырап алган ата-ана- ларына орны толмас моральдық зиян келтіреді. Қылмыстық құқык бұзушылықтың тікелей объектісі - бала асырап алу туралы заңда белгіленген қоғамдык катынастар, сол бала асырап алушылар мен асырап алынғандар- дың мүдделері. Қылмыстык құкык бұзушылык объективтік жагынан бала асырап алу туралы заңца белгіленген когамдық қатынастар, сол бала асырап алушылар мен асырап алынғандар- дың мүдделері. Қылмыстық құкык бұзушылық объективтік жагынан бала асырап алу кұпиясын жа- рия ету арқылы жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының неке және отбасы ту- ралы Заңына сәйкес бала асырап алуды жүзеге асыратын лауазымды адамдар және бала асырап алу жоніндегі фактіні білетін өзге де адамдар бала асырап алу құпиясын сақтауга міндетті. Аталган адамдар бала асырап алушының немесе асырап алынған баланың ер- кіне қайшы кызметтік немесе кәсіптік құпияны не пайдакүнемдік немесе өзге жамандык ниетпен жасаған бала асырап алу құпиясын жария етуі қылмыс болып табылады. Бала асырап алу құпиясын жария ету деп ол туралы кез келген адамға, оның ішінде туыстары- на, таныстарына, асырап алынған адамның өзіне ауызша, жазбаша, баскадай байланыс немесе ақпарат құралдарын пайдаланып отырып жасаган әрекеттерін айтамыз. Қылмыстық кұкық бұзушылык үшін жауаптылық бала асырап алу құпиясын жария ету, оны асыран алушының еркіне қайшы түрде жүзеге асырыл-ғанда гана пайда болады. Бала асырап алушының еркі деген ұгымға - оны асырап алган жұбайлардың екеуінің де еркі жатады. Осыган орай ерлі-зайыпты жұбайдың біреуінің екіншісінің еркінен тысқары жағдайда бала асырап алу құпиясын жария етуде кылмыс қатарына жатады. Қылмыстық кұкық бұзушылык бала асырап алу құпиясын жария еткен уакыттан бас- тап, кандайда бір зардаптың орын алган немесе алмаганына қарамастан аяқталган деп та- нылады. Қылмыстык кұкык бұзушылык субъекгивтік жағынан тікелей қасаканалықпен істеледі. Кінәлі адам бала асырап алу құпиясын жария етудін коғамга қауіптілігін се- зеді жоне де осы құпияны жариялауды тілейді. Бала асырап алушының еркіне қайшы кызметтік немесе кәсіптік құпияны бала асырап алу фактісін сактауга міндетті адамнын жария етуі кез келген ниетті басшылыкка ала отырылып жүзеге асырылады. Ал бала асыран алу құпиясын өзге адамдардың жария етуі пайдакүнемдік немесе өзге жамандык ниетпен гана жүзеге асырылады. Бұл тұргыдагы субъектілердің осындай ниеттермен істеген әрекеттері қылмыс құрамын кұрайды. Пайдакүнемдік немесе өзге де жамандык (зұлымдық) ниеттердің түсінігі Қылмыстык кодекстің 136-бабында зерделенген. Қылмыстық құқық бұзушылықтың субъектісі екі топка бөлінеді. Бірінші топка: бала асырап алу кұпиясы кызметтік немесе кәсібіне байланыс-ты белгілі болған адамдар. Оларға - жергілікті өкімет 306 органдары кызметкерлері, бала асырап алуға кеңес берген адвокаттар, АХАТ қызметкерлері жатады. Екінші топка бала асырап алу фактісінен ха- бардар болған өзге де адамдар. Олар: жұбайлардың біреуі, жакын туыстары, таныстары. Қылмыстык кұкық бұзушылық субъектісінің жас мөлшері 16-ға толған адам. Лауазым- ды адамдардың бала асырап алу құпиясын жария етуі ауыр зардагітарға әкеліп соқса (жәбірленушінің өзін-өзі өлтіруі, психикалық наукаска ұшырауы т.с.с.) олардың әрекеті Қылмыстык кодекстің 361-бабымен саралануға жатады. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|