Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
Қазақстан Республикасының халықаралық шартында тыйым салынган жаппай қырып-
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.
Қазақстан Республикасының халықаралық шартында тыйым салынган жаппай қырып- жою қаруын қолдану - он бес жылдан жиырма жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга не өмір бойына бас бостандыгынан айыруга не өлім жазасына жазаланады. Соғыс жүргізуді реттейтін бірсыпыра заңдылық күші бар халықаралық актілер мен конвенциялар бар. Оларға 1856 жылы 16 сәуірде Парижде қабылданған теңіздегі соғыс туралы Декларация; 1868 жылы П желтоқсанда Санкт-Петербургте кабылданған жары- латын немесе күйдіретін қаруды қолдануды жою жөніндегі Декларация, 1899 және 1907 жылдары Гаагада қабылданған Декларациялар, 1949 жылы Женева конвенциясы (соғыс қүрбандарын қорғау туралы), 1954 жылы 14 мамырдағы Гаага конвенциясы (соғыс жағдайында мәдени қүндылықтарды қорғау туралы) жэне тағы басқалары. Қылмыстың тікелей объектісі халықаралық қүқық нормаларымен белгіленген соғыс жүргізудің кұралдары мен әдістерін қолдануды реттейтін қоғамдык катынастар. Қылмыс объективгік жагынан әскери түтқындарға немесе әскери емес тұтқындарға 337 катыгездікпен карау, әскери емес тұрғындарды күштеп көшіру, басып алынған аумақта ұлттық мүлікті тонау, Қазақстан Республикасының халықаралык шартымен тыйым салынған құралдар мен әдістерді әскери жанжалда қолдану арқылы жүзеге асырылады. Әскери тұтқындарға согысушы жақтың қарулы күштерінің катарына жататын адамдар, партизандар, әскери жасақтарының мүшелері, карсыласу қозғалыстарының катысушылары, азаматтык немесе үлт-азаттық қозғалысының қатысушылары, сондай- ақ қолға түскен әскери журналистер, эскери-медициналық, эскери-заңгер қызметкерлер, интенданттық қызмет немесе басқадай қызмет көрсететін адамдар жатады. 1949 жылғы «Соғыс тұтқындарымен қатынас жөніндегі» Женева конвенциясына сәйкес соғыс түткындарына ізгілікпен қарау белгіленген, оларға қатыгездікті қолдануға тыйым салынған. Әскери емес тұтқындарға - соғысқа қатыспаған, бірак жау қолына түсіп калған бейбіт тұрғындар жатады. Женева конвенциясында бейбіт тұрғындарга қатыгездікті қолдануға тыйым салынған. Әскери емес түрғындарды күштеп көшіруге бейбіт тұрғындарды өздері мекендеген жерлерден баска жакка зорлықпен еріксіз көшіру, қоныс аудартулар жатады. Басып алынған аумақта ұлттық мүлікті тонауга - соғысушы жақтың озі басып алган мемлекеттің мүлкін жою, кирату немесе оларды талан-таражга салып, өз мемлекетінің меншігіне алу әрекеттері жатады. ¥лттык мүлікке - материалдык жэне рухани игіліктер жатады. Қазақстан Республикасының халықаралык шартымен гыйым салынган қүралдар мен әдістерді, эскери жанжалды колдануга адамзатқа қасірет экелетін жэне коршаган ортаны мақсатты түрде үзақ уақытқа залалдандыратын шараларды жүзеге асырулар жа- тады. Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарға сәйкес күйдіретін, жарылыс жасайтын заттарды, зиянды газдарды, уландыратын немесе баскадай бактериологиялық загтарды, жаппай кырып-жоятын каруларды, химиялық, биологиялык қаруларды согыс жагдайында қолданбауга міндетті. Қазакстан Республикасының халықаралык шартымен тыйым салынган жаппай қырып-жою каруын қолдану осы қылмыс құрамының ауырлататын түрі болып табылады (163-баптың 2- тармагы). Қылмыс қүрамы формальдық, сондыктан да ол осы баптың диспозициясында көрсетілген әрекеттердің біреуін істеген уақыттан бастап аякталған деп танылады. Қылмыстың субъектісі - 16-ға толған кез келген есі дұрыс адам. Субъективтік жағынан кылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|