Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| 238-
6 а п. Әдейі банкроттық Әдейі банкроттық, ягни жеке мудделері немесе өзге адамдардың мүдделері үшін қурылтайшының (қатысушының), лауазымды адамның, коммерциялық немесе өзге де уйымда басқару функцияларын орындайтын адамның, заңды адам органдарының, сол сияқты дара кәсіпкердің әрекеттері (әрекетсіздігі) нәтижесінде жасалған, ірі залалга не- месе өзге де ауыр зардаптарга әкеп соққан, төлем қабілетсіздігін қасақана жасауы немесе улгайтуы - белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу қуқыгынан үш жылга дейінгі мерзімге айыра отырып, үш мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппул салуга не сол мөлшерде түзеу жумыстарына не үш жылга дейінгі мер - зімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазалана- ды. Қылмыстық кодекстің 238-бабында: Әдейі банкроттык, яғни жеке мүдделері немесе өзге адамдардың мүдделері үшін құрылтайшының (катысушының), лауазымды адамның, коммерциялық немесе өзге де үйымда басқару функцияларын орындайтын адамның, занды адам органдарының, сол сияқты дара кәсіпкердің әрекеттері (әрекетсіздігі) нәтижесінде жасалған, ірі залалға немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп сокқан, төлем қабілетсіздігін қасақана жасауы немесе үлғайтуы - деп түсінік берілген. Қылмыстың тікелей объектісі, ҚК-тің 237-бабында көрсетілген кылмыстық құқық бұзушылық құрамының объектісімен бірдей. Объективтік жағынан көрсетілген қылмыс кұрамы: 1) қылмысты әрекет күйінде; 2) ірі залал немесе өзге де ауыр зардаптар келтіру арқылы жэне 3) іс-әрекет пен зардаптың арасындағы себепті байланыс арқылы сипатталады. Қылмыстық кұкық бұзушылық әрекет әдейі банкроттық жағдайында жасалады. Әдейі банкроттык дегеніміз касақана төлем кабілетсіздігін жасау немесе ұлғайту (зиянды мәмілелер жасау, бухгалтерлік есеп- ті шатыстыру, акша қаражатын ұйым мүддесінен тысқары жағдайларға жұмсау) болып табылады. Әдейі банкроттықтан келген ірі залалға - несие берушілердің, акциз иелерінің, басқа да контрагенттің экономикалық, каржы жағдайын елеулі түрде күйзелту әрекеттері, ал өзге де ауыр зардаптарга әдейі банкроттықтың әсерінен көптеген кызметкерлердің жұмыссыз калуы, маңызды мемлекеттік немесе коғамдық шаралардың іске аспай қалуы, несие берушінің ауыр күйзеліске, ауруға шалдығуы т.б. жатады. Әдейі банкроттықтағы келтірілген зардап пен істелген іс-эрекеттің арасында се- бепті байланыс болуы шарт. Қылмыстық құқық бұзушылық құрамы - материалдық. Қылмыстык кұқық бұзушылық заңда көрсетілген ірі зиян немесе өзге де ауыр зардаптар орын алған жағдайда аяқталған деп табылады. Қылмыстық құкык бұзушылык субъективтік жағынан тікелей немесе жанама қасаканалықпен 440 жүзеге асырылады. Кінәлі адам әдейі төлем қабілетсіздігін жасағанын немесе ұлғайтканын біледі жэне одан ірі залал немесе өзге де ауыр зардаптар болатынын біледі жэне соның болуын тілейді (тікелей қасақаналық) немесе соған саналы түрде жол береді не бұған немқұрайды карайды (жанама қасақаналық). Осы кылмыстык кұқық бұзушылық құрамының субъективтік жағының міндетті белгісі - кылмыстық құқық бұзушылық ниет болып табылады. Осы кұрамның диспо- зициясында эдейі банкроттық-коммерциялық ұйым басшысының, меншік иесінің, жеке кэсіпкердің жеке мүддесі немесе өзге адамдардың мүддесі үшін жүзеге асырылатындығы көрсетілген. Мұндай мүдделілік - мүліктік немесе мүліктік емес болуы мүмкін. Кінәлі адам жеке баю, баскадан кек алу немесе коғамға жат мазмұндағы ниеттерді басшылыкка алуы ыктимал. Қылмыстык құқық бұзупіылықтын субъектісі -арнаулы: коммерциялықұйым басшы- сы немесе меншік иесі, жеке кәсінкер. |