423-
6 а п. Сотқа дейінгі іс жүргізу деректерін жария ету
Жариялауга жол берілмеитіндігі туралы Қазақстан Республикасының заңында бел-
гіленген тәртіппен ескертілген адамның сотқа дейінгі іс жүргізудің деректерін жария етуі,
егер ол прокурордың немесе сотқа дейінгі іс жүргізуді жүзеге асыратын адамның келісуінсіз
жасалган болса -
екі мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппүл салуга не сол мөлшерде
түзеу жумыстарына не екі жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгын шектеуге не сол мер-
зімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады.
Қазақстан Республикасы Қылмыстық іс жүргізу кодексіне сәйкес тергеуші қоргаушыға,
куәлерге, жәбірленушіге, азаматтық талапкерге, азаматтық жауапкерге не- месе олардың занды
өкілдеріне, сарапшыға, маманға, аудармашыға, қалыс адамдарға және тергеу іс-әрекетгерш жүрі ізу
кезінде катыскан баска адамдарга өзінің рүксатынсыз істелі ен мэліметтерді жария етуге жол
берілмейтіні туралы ескертеді, бүл туралы
аталған
адамдардан олардың жауапкершілігін ескерте
отырыи, колхат алады.
Заң бонынша сотка дейінгі іс жүргізу деректері жария етілмеуге тиіс. Олар егер бүл тергеу
мүдделеріне қайшы келмесе немесе басқа адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерін бүзумен
байланысты болмаса, онда тек тергеушінің, анықтаушынын, прокурордың рұқсатымен қандай
колемде жария ету мүмкін деп танылса, сондай көлемде гана жария етілуі мүмкін. Заңның осы
көрсетілген талаптарын бүзу әділсоттылыктын мүддесіне орасан зиян келтіруі мүмкін.
Қылмыстык күқык бүзушылықтың тікелей объектісі - тергеу жэне анықтама органдарынын
дұрыс қызметі.
Қылмыстық қүқық бұзушылықтың объективтік жагы жариялауға жол беруге болмай- тыны
туралы занда белгіленген тэртіппен ескертілген адамның алдын ала анықтаудың немесе сотқа
дейінгі іс-жүргізудің деректерін прокурордың, сотқа дейінгі іс жүргізуді жүзеге асыратын адамның
келісімінсіз жария етуі арқылы сипатталады.
Тергеу әрекеттері (мысалы, тінту) жөніндегі мәліметтерді, сарапшылык тагайындап, куэлерді
шакыру, заттай немесе эр түрлі күжаттық дәлелдемелер жөніндегі деректерді сотқа дейін іс
жүргізуді жүзеге асыратын адамның, прокурордың келісімінсіз жүртқа жаю осы деректерді жария
ету деп танылады.
Жария етудің тәсілі сан түрлі (ауызша, жазбаша, бүқаралык акпарат қүралдарын пай- далану
аркылы) болуы мүмкін. Қылмыстың істелу тәсілдерінің іс-эрекетті саралауға қатысы жоқ.
Қылмыстық күқык бүзушылык құрылысы жөнінен формальдык күрамға жатады және ол алдын ала
аныктаудың, алдын ала тергеудің деректерін жария еткен уакыттан бастап аяқталған деп табылады.
Жария ету кылмыстык іс жүргізу процесінің алдын ала анықтау, алдын ала тергеу сатысында
гана іске асырылады.
Қылмыстық құқық бұзушылық субъективтік жағынан тек қана тікелей касаналықпен істеледі.
Кінэлі адам өзіне деректерді жарияламау туралы ескерту жасалғанына карамастан, оны
жариялаудың қоғамға кауіпті екенін сезеді, бірақ соны жариялауды тілейді.
Қылмыстық кұкық бүзушылыктың субъектісі - кылмыстық іске қатысушы 16-ға толған арнаулы
адамдар - куэ, жәбірленуші, сарапшы, аудармашы, қалыс адам, корғаушы, азаматтық талапкер,
азаматтык жауапкер жэне т.б.
Егер мұндай деректерді кұкык корғау органдарының кызметкерлері жария етсе, онда олар
687
Достарыңызбен бөлісу: |