Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015


үкімдердің жиынтыгы бойынша тагайындалуы мүмкін. Жасалган іс-әрекет үшін осы Кодекстің



Pdf көрінісі
бет88/678
Дата21.02.2024
өлшемі7.26 Mb.
#492628
түріКодекс
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   678
Ағыбаев қылмыстық

үкімдердің жиынтыгы бойынша тагайындалуы мүмкін. Жасалган іс-әрекет үшін осы Кодекстің 
Ерекше бөлігінің тиісті баптарында көзделгеннен онша қатаң емес жаза тагайындау үшін 
негіздер осы Кодекстің 55-бабында айқындалады. 
3. 
Жаза тагайындау кезінде қылмыстық қуқық бузушылықтың сипаты мен қогамга 
қауіптілік дәрежесі, кінәлі адамның жеке басы, оның ішінде қуқық бузушылық жасаганга дейінгі 
және одан кейінгі оның мінез-қулқы, жауаптылық пен жазаны жеңілдететін және ауырлататын 
мән-жайлар, сондай-ақ тагайындалган жазаның сотталган адамның түзелуіне және оның 
отбасының немесе оның асырауындагы адамдардың тіршілік жагдайына ықпалы ескеріледі. 
Қылмыстық кұқык жаза тағайындағанда кінәлінің жеке-дара жауапкершілік прин- ципін негізгі 
басшылыкка алады. Осы мәселеге байланысты Қазакстан Республика- сы Жоғаргы Сотының 1999 
жылғы 30 сәуірдегі «Қылмыстык жаза тағайындаған кезде соттардың заңдылықты сактауы туралы» 
№ I нормативтік каулысында былай делінген: 
Қазакстан Республикасы Конституциясының барлык адам заң мен сот алдында тең, ешкім де сот 
үкімінсіз кылмыс жасауда кінэлі деп танылуға жатпайды және қылмыстық жазага тартыла алмайды 
деген кагидаларын басшылыкка ала отырып, сот кылмыстың түрі мен ауырлығына, айыптының 
кызметтегі жэне когамдағы орнына карамастан, эрбір кылмыстық істі заңға сәйкес бүлжытпай шешуі 
кажет екендігіне жете назар аударуга тиіс. Заңның бұзылуын ештеңе де актай алмайды. Қылмыстык 
жазатагайындаған кездесот ҚК- нің 52-бабында көрсетілген жаза тагайындаудың жалпы қагидаларын 
бұлжытпай сактауы, сондай-ақ сотталушы жасаган қылмыс ауырлығы бойынша кай санатка 
жататындыгын; рецидивтің болуын жэне оның түрін; сотталушының қылмыстық әрекеті қай саты- да 
тоқтатылғанын; қылмысты топ, ұйымдасқан топ немесе кылмыстық қауымдастық жасаган жагдайда 
сотталушының қатысу дәрежесін; кылмыстық максатка жету үшін оның әрекеттерінің мағынасын 
жэне келтірген немесе келтірілуі мүмкін зиянның сипа- ты мен көлеміне ықпалын; кылмыстар 
жиынтыгын; жазаны жеңілдететін немесе ауыр- лататын жагдайларды; сол кылмыс үшін көзделген 
жазаға карағанда негұрлым жеңіл жаза тағайындау немесе шартты соттау негіздерін ескеруі тиіс. 
Сондай-ақ, кылмыстық занда кылмыс жасаған адамдардың жасы кәмелетке толмагандарына, жасы 
65-тен асқан ер адамдарға, сондай-ақ әйелдерге кылмыстық жаза тагайындаудың ерекшеліктері 
көзделгенін ескере отырып, сот сотталушылардың жынысын жэне жасын ескеруі кажет' 
Сотталушының нақты кылмыс істеудегі кінәсі анықталған жагдайда сот оған жазаны, істеген 
кылмысы үшін жауаптылық қаралган заңның тиісті баптарында көрсетілген шек- тен шықпай 
тагайындайды. Мұндай ретте, сөз жоқ, істелген кылмыстың ерекшелігі жэне кінэлінің жеке тұлгасы 
жан-жакты еске алынады. Тек кана осы мэселелерді есепке алган жаза ғана эділ эрі заңга сай деп 
танылады. 
Қылмыстық кодекстің 52-бабында жаза тагайындаудың жалпы негіздері көрсетілген. Онда 
былай делінген: 
52- 
бап. Жаза тагайындаудың жалпы негіздері. 
1. Қылмыстык кұкык бұзушылық жасауга айыпты деп танылған адамға осы Кодекстің Ерекше 


179 
бөлімінің тиісті бабында белгіленген шекте және осы Кодекстің Жалпы бөлімінің ережелері ескеріле 
отырып, әділ жаза тағайындалады. 
2. Қылмыстык құқық бұзушылық жасаған адамга оның түзелуі және жаңа қылмыстық құқық 
бұзушылықтардың алдын алу үшін кажетті жэне жеткілікті жаза тагайындалуға тиіс. Егер жасалған 
қылмыстық құқық бұзушылык үшін көзделген жазаның онша катаң емес түрі жазаның мақсатына 
жетуді камтамасыз ете алмайтын болса ғана ол үшін көзделгендері арасынан негұрлым қатаң жаза 
тағайындалады. Жасалған қылмыс үшін осы Кодекстің Ерекше бөліміндегі тиісті баптарда 
көзделгеннен негұрлым қатаң жаза осы Кодекстің 58 және 60-баптарына сэйкес қылмыстық кұқык 
бұзушылықтардың жиынтыгы бойынша немесе үкімдердің жиынтығы бойынша тагайындалуы 
мүмкін. Жасалған кылмыс үшін осы Кодекстің Ерекше бөліміндегі тиісті баптарда көзделгеннен 
онша қатаң емес жаза тагайындау негіздер осы Кодекстің 55-бабында айкындалады. 
3. Жаза тагайындау кезінде қылмыстык кұкық бұзушылықтардың сипаты мен қоғамдық 
кауіптілік дәрежесі, кінэлі адамның жеке басы, оның ішінде оның кылмыстық құқык бұзушылық 
жасаганга дейінгі жэне одан кейінгі мінез-құлқы, жауаптылық пен жазаны жеңілдететін жэне 
ауырлататын мән-жайлар, сондай-ақ тагайындалган жазаның сотталған адамның түзелуіне жэне 
оның отбасының немесе оның асырауындагы адамдардың тіршілік жагдайына ыкпалы ескеріледі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   678




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет